Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy học đạt hiệu quả trong phân môn vẽ theo mẫu cho học sinh Lớp 5 trường Tiểu học Lưu Phương
Mọi vấn đề vẫn còn tồn tại trong phân môn “ Vẽ theo mẫu” được bắt đầu từ nhiều nguyên nhân và từ nhiều hướng khác nhau, có cả nguyên nhân khách quan lẫn cả nguyên nhân chủ quan. Chúng ta cần nghiêm túc nhìn nhận lại những thiếu sót từ cả phía “thÇy” và “trò” để từ đó đưa ra những biện pháp khắc phục phù hợp.
Từ trước tới nay, môn học Mĩ thuật luôn là môn Năng khiếu được đưa vào giảng dạy đại trà trên mọi đối tượng học sinh, bao gồm cả những em có Năng khiếu và không có Năng khiếu. Qua một thời gian giảng dạy trên lớp, tối thấy rằng đối với các tiết vẽ Trang trí, vẽ tranh đề tài có sử dụng tới màu sắc thì đa phần các em đều vẽ màu rất đẹp và trong sáng. Nhưng đối với các giờ học Vẽ theo mẫu thì kết quả đem lại chưa được tốt. Có em khi vẽ hình lại dùng thước kẻ, compa để vẽ, có em vẽ hình lại quá sai về tỷ lệ, cấu trúc, bố cục, đậm – nhạt đặc biệt có những em vẫn không vẽ được bài mặc dù các thày cô giáo đã giảng bài rất kĩ. Vậy thì chúng ta cần giải quyết các vấn đề này như thế nào, đã có giáo viên nói rằng Mĩ thuật là một môn học đặc trưng, đôi khi ngoài việc giảng lý thuyết ra cũng cần phải để cho các em học sinh tự do, vẽ theo cảm nhận riêng của mình, tranh các em đẹp một phần lớn chính là do các nét vẽ ngây thơ, hồn nhiên đáng yêu ấy. Nhưng đối với phân môn Vẽ theo mẫu thì lại mang một đặc điểm riêng, đó là các em phải quan sát bằng đôi mắt, nhận xét mẫu bằng tư duy, sau đó dùng đôi tay của mình thể hiện lại hình ảnh của vật mẫu trên trang giấy sao cho càng giống mẫu càng tốt. Bởi vậy tương tự như Toán học, phân môn Vẽ theo mẫu cũng có những “công thức” riêng như: phải làm từ cái chung tới cái riêng, làm từ cái lớn tới cái nhỏ, đi từ các nét thẳng tới nét cong do đó trong quá trình giảng dạy cũng đòi hỏi người giáo viên cần có một số phương pháp cụ thể, có những phương pháp tưởng như đã quá quen thuộc nhưng không thể xem thường như: Cách chuẩn bị cho bài dạy – học của cả thầy và trò, phương pháp hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét mẫu, phương pháp hướng dẫn học sinh cách vẽ, phương pháp hướng dẫn thực hành, phương pháp nhận xét và đánh giá bài học đó là những điều cơ bản, cần thiết để một bài Vẽ theo mẫu đem lại hiệu quả cao, đúng với nội dung và yêu cầu của SGK đã quy định.
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy học đạt hiệu quả trong phân môn vẽ theo mẫu cho học sinh Lớp 5 trường Tiểu học Lưu Phương", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h so s¸nh ® îc 2 c¸ch vÏ: mét c¸ch cã vẽ nét thẳng trước là cách vẽ đúng và một cách không vẽ nét thẳng là cách vẽ sai ®Ó häc sinh thÊy c¸ch thø nhất lµ c¸ch nªn lµm theo. Hình 7 - Bước 3: Vẽ phác hình bằng đường thẳng Vẽ nét thẳng chính là để làm cơ sở cho nét cong sau này. V× vËy, mµ gi¸o viªn nªn hướng dẫn cho häc sinh ®ể c¸c em hiÓu râ t¸c dông còng nh hiÖu qu¶ cña vÏ ph¸c nÐt th¼ng, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng häc sinh vÏ vu v¬, vÏ nÐt tròn ngay, hay vẽ tù do. e. H íng dÉn vÏ nét cong (sửa hình giống mẫu): Sau khi đã vẽ khái quát hình bằng đường thẳng, bước tiếp theo của phần vẽ hình là dùng đường cong sửa hình cho sát với mẫu. B íc vÏ nµy cã thÓ coi lµ b íc cuèi của phần vẽ hình (hoàn thiện hình) trước khi chóng ta sÏ h íng dÉn thªm mét b íc n÷a (Vẽ đậm nhạt). Tõ nh÷ng nÐt vÏ ph¸c bằng đường thẳng, giáo viên chỉ cần h ướng dẫn học sinh bám theo các nét thẳng để sửa thành các nét cong sao cho giống mẫu và hoàn thiện hình. Việc h ướng dẫn học sinh, giáo viên cần chú ý tới đối tư ợng của mình d ưới lớp. Cũng có nhiều em có năng khiếu hoặc tiếp thu nhanh và dễ dàng vẽ bài, như ng cũng có nhiều em do khả năng của bản thân vẫn chư a đáp ứng đư ợc hay vẽ còn lúng túng, thao tác còn vụng về. Chính vì điều đó mà giáo viên phải sử dụng những ph ương pháp phù hợp để các em giỏi, có năng khiếu vẫn thích thú, các em yếu lấy đó làm lời động viên, khích lệ và có hứng thú học tập hơn. Ví dụ các bư ớc tr ước giáo viên đã minh họa xong (phần vẽ nét thẳng). Trên cơ sở đó giáo viên chỉ cần sửa lại một chút, chuyển một số các nét thẳng thành nét cong cho giống với mẫu, sau đó hướng dẫn học sinh tẩy bỏ các nét vẽ của khung h́nh chung, riêng để hình vẽ gọn gàng hơn. g. H íng dÉn häc sinh vÏ đậm- nhạt : Khi đã qua các bước dựng hình bằng khung hình chung, khung hình riêng, vẽ phác bằng nét thẳng, sửa hình bằng nét cong rồi, chúng ta đã có được một hình vẽ hoàn thiện. Tiếp theo là vẽ đậm nhạt. VÏ ®Ëm nh¹t ®ßi hái häc sinh ph¶i cã kiÕn thøc v÷ng vÒ h×nh råi th× míi vÏ ® îc ®Ëm nh¹t. Khi tíi phÇn h íng dÉn nµy gi¸o viªn cÇn chó ý ngay tõ ®Çu tiÕt häc ®Ó bÇy mÉu sao cho hîp víi h íng ¸nh s¸ng, có thể phải đóng bớt một số cửa, tắt bớt một số đèn điện ở trần nhà nhằm ®¶m b¶o ®îc ánh sáng chính chiếu vào mẫu tạo ra mét bªn tèi, mét bªn sÏ s¸ng rõ ràng ®Ó häc sinh quan s¸t sÏ thÊy các ®é ®Ëm, nh¹t trªn mÉu ngay. Ở lớp 5 yêu cầu đưa ra cũng chưa phải là cao. Nhưng gi¸o viªn còng kh«ng nªn coi nhÑ vÊn ®Ò nµy. Chỉ cần yªu cÇu häc sinh b íc ®Çu nhËn biÕt ®îc các phần đËm - nh¹t khi vÏ theo mÉu và cÇn vÏ ® îc ba phần ®Ëm vµ nh¹t chính là: s¸ng, tèi, trung gian (hay còn gọi theo cách đơn giản là các phần đậm - nhạt – sáng). Nh ng vÊn ®Ò ë ®©y lµ gi¸o viªn lµm thÕ nµo ®Ó híng dÉn häc sinh hiÓu ®îc ba phần tèi thiÓu Êy. Ở phÇn trên đã nêu, gi¸o viªn nªn ®Æt c©u hái ®Ó häc sinh t×m ® îc phÇn nµo lµ phÇn ®Ëm nhÊt, phÇn nµo lµ phÇn s¸ng nhÊt, phần gi÷a ĐËm vµ Sáng là g×? Nã kh«ng ph¶i lµ ®Ëm vµ còng kh«ng ph¶i lµ sáng vËy sÏ lµ phần trung gian cña đậm và s¸ng. Khi giáo viên đặt câu hỏi tìm phần đậm nhất, ví dụ như: “Em hãy tìm trên mẫu phần nào trông đậm nhất?”. Học sinh sẽ quan sát và nhận xét sau đó đ a ra kết quả ngay. T ương tự như vậy, giáo viên hỏi các phần đậm nhạt khác học sinh cũng sẽ tìm ra dễ dàng. Tới lúc đó giáo viên sẽ giảng giải đậm nhạt có do đâu? và tại sao lại cần đậm nhạt? Khi học sinh trả lời xong giáo viên tiếp tục giảng cho học sinh hiểu hơn về đậm nhạt: Đậm nhạt do ánh sáng chiếu vào mẫu, có chỗ ánh sáng chiếu đư ợc vào có chỗ không chiếu vào đ ược và tạo ra ranh giới sáng (có ánh sáng chiếu trực tiếp) và tối (không có ánh sáng chiếu trực tiếp), trung gian (có ánh sáng ít, chiếu gián tiếp). Và giáo viên cần giải thích vẽ đậm nhạt cần cho vẽ theo mẫu là sẽ diễn tả đư ợc không gian của mẫu, biểu đạt đ ược khối của vật mẫu. Nếu chỉ vẽ nét không thì trông bài vẽ giống hình học phẳng, còn nếu vẽ đậm nhạt trông bài vẽ sẽ nổi khối tức là trông giống nh ư ở ngoài thực, tạo cảm giác như có thể cầm, lấy và luồn tay vào mẫu vẽ của bài vẽ. Khi đã xác định được các độ đậm nhạt, giáo viên nên hướng dẫn các em cách vẽ đậm nhạt thế nào cho đúng. Trước tiên giáo viên cần hướng dẫn các em quy các phần đậm, nhạt thành các mảng miếng lớn. Sau đó các em chỉ cần lấy bút chì gạch nhiều nét, chồng nhiều lớp lên nhau vào phần nhạt đã xác định, còn phần sáng thì để giấy trắng để cho rõ ràng hai phần là nhạt - sáng đã. Còn phần Đậm nhất, các em chỉ cần gạch thêm một số lớp chì nữa cho tới khi nào đủ đậm thì thôi. Giáo viên cũng lưu ý các em là “ gạch nhiều nét chì, chồng nhiều lớp lên nhau” không được lấy ngón tay hay di tay vào phần đã gạch. Chỗ nào cần sáng thì để giấy trắng hoặc tẩy đi là xong. Đã có trường hợp nhiều em gạch chì xong lấy ngón tay di và xoa vào phần đậm nhạt làm cho các nét chì bị bết lại nhìn trông như những bức vẽ “truyền thần”. Trông vừa bẩn, vừa xấu mà các khối của hình mẫu vẫn không nổi. Tương tự như phần “ Phương pháp hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét”, tôi đã tiến hành bước thực nghiệm ở 5A,5B,5C. Ở lớp 5A, 5B tôi không hướng dẫn về cách sắp xếp bố cục, khi hướng dẫn cách vẽ thì chỉ nói rằng các em vẽ khung hình chung, khung hình riêng, phác hình bằng đường thẳng, dùng đường cong hình rồi vẽ đậm nhạt, mỗi bước hướng dẫn tôi đều có vẽ minh họa trên bảng. Kết quả là khi thực hành có số lượng rất lớn, chiếm hơn 80% các em học sinh vẽ hình quá lệch sang trái, phải hay lệch trên, dưới. Có em vẫn dùng thước kẻ để vẽ khung hình chung, riêng hoặc dùng compa để vẽ hình, có em cứ cầm bút chì vẽ theo bản năng. May ra thì đúng hình, còn không thì sai nhiều. Có em lại vẽ lại ngay hình minh họa mà giáo viên vừa vẽ lên bảng chứ không vẽ theo góc quan sát của minh. Đến khi vẽ đậm nhạt thì nhiều em lúng túng không biết phân biệt các phần đậm nhạt thế nào nên dẫn đến vẽ không đúng, bài vẽ có hình sai nhiều về tỷ lệ, bố cục, bài bẩn, nhàu nát mà khối vẫn không nổi.... Trái lại ở lớp 5C tôi có hướng dẫn tỉ mỉ về cách đặt bố cục, nhắc các em tuyệt đối không sợ sai, sợ hỏng, mạnh dạn vẽ hình bằng đường thẳng trước. Trước khi vẽ đậm nhạt có đóng bớt một số cửa và tắt bớt một số đèn trên trần để có thể quan sát tốt về đậm – nhạt hơn, và hướng dẫn cụ thể các em cách quy các phần đậm – nhạt thành những mảng lớn và gạch các phần đậm bằng bút chì theo đúng như các bước đã hướng dẫn ở trên. Kết quả thu được cũng rất khả quan. Từ các bài Vẽ theo mẫu sau, đa phần các em đều có ý thức hơn về bố cục, mạnh dạn hơn và biết cách dùng đường thẳng để vẽ hình, biết quy các phần đậm nhạt thành các mảng hình lớn, vẽ đủ được ba phần chính là Đậm – Nhạt – Sáng. Bài vẽ có sự vững chắc về hình, tỷ lệ, khối. Có sự tiến bộ rõ rệt về cách quan sát, cách vẽ, cách giải quyết một số các vấn đề khác. Toµn bé c¸c b íc h íng dÉn a, b, c, d, e, g... cã vai trß quan träng, tuy dµi nh ng chóng ta còng chØ ® îc h íng dÉn cho c¸c em trong vßng 5 phót mµ th«i. Còn lại là dành thời gian để học sinh thực hành. Cần nhắc lại là giảng xong phần nào, giáo viên phải minh họa luôn phần đó trên bảng để học sinh quan sát. Trước khi cho Hs thực hành, Gv nên cho học sinh xem qua một số bài vẽ của khóa trước, bao gồm cả bài tốt, chưa tốt để giáo viên phân tích các ưu khuyết điểm để học sinh học tập và rút kinh nghiệm. 3.4. Phương pháp hướng dẫn học sinh thực hành. Như trên đã nói, đặc trưng của môn Mĩ thuật là môn học mang tính thực hành, lúc giảng Lý thuyết cho dù giáo viên có giảng hay tới đâu, học sinh có thông thuộc đến thế nào đi nữa thì lúc thực hành vẫn là lúc phát sinh nhiều vấn đề nhất. Có những vấn đề mà lý thuyết không thể nói được. Cho nên tới lúc thực hành, nếu giáo viên không đi sâu, sát với học sinh, không hướng dẫn cụ thể thì sẽ dẫn tới việc “Lý thuyết học một đằng, thực hành làm một nẻo”. Để giờ thực hành đem lại hiệu quả cao, tôi xin đưa ra một số cách như sau: Tr íc hÕt, gi¸o viªn nªu rõ ràng yªu cÇu cña giê thùc hµnh, ví dụ: “C¸c em vÏ tĩnh vật cái ấm và bát vào giấy A4 hoặc VTV 5”. + GV nhắc häc sinh sÏ vÏ theo mÉu ë vÞ trÝ cña m×nh ngåi nh×n thÊy, tËp trung vÏ s¸t víi mÉu , ®¶m b¶o ®óng tû lÖ cña mÉu. Không vẽ lại hình minh họa của thày giáo vẽ trên bảng. + Trước khi vẽ, giáo viên lại nhắc häc sinh cần nhớ một điều đó là không được dùng th ước kẻ để kẻ nét, và compa để vẽ đường tròn (Trong bài vẽ khối hộp và khối cầu tuy giáo viên đă vẽ minh họa bảng và nhắc nhở rất kỹ nhưng vẫn c̣n có một số em dùng thước kẻ và Com pa để vẽ). Như thế học sinh không luyện đ ược cách vẽ của tay mà chỉ phụ thuộc vào th ước kẻ, compa, sẽ không phát huy đư ợc khả năng của mình cũng như sẽ gặp khó khăn khi gặp phải bài có mẫu khó. + Gi¸o viªn h íng dÉn c¸ nh©n: ViÖc h íng dÉn c¸ nh©n rÊt quan träng trong thêi gian thùc hµnh cña häc sinh. Như trên đã nêu phÇn h íng dÉn cách vẽ häc sinh ®· n¾m ® îc bµi mét c¸ch t ¬ng ®èi ®Çy ®ñ nhưng chỉ là trên phương diện lý thuyết, tuy nhiªn tíi giê thùc hµnh c¸c em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, còng nh gÆp ph¶i mét sè v íng m¾c, chÝnh v× vËy viÖc h íng dÉn c¸ nh©n lµ rÊt cÇn thiÕt. Khi hướng dẫn học sinh thực hành, qua thùc tÕ t«i thÊy häc sinh rÊt hay m¾c ph¶i lỗi là vÏ bè côc kh«ng c©n ®èi, tû lÖ sai nhiÒu. Gi¸o viªn ph¶i chó ý tíi vÊn ®Ò nµy ®Ó uèn n¾n häc sinh mét c¸ch kÞp thêi. Khi h íng dÉn cho c¸ nh©n häc sinh, giáo viên nên đi từng bàn, hướng dẫn, chỉnh sửa những phần còn chưa được trong bài vẽ của từng em, gi¸o viªn cũng nên tránh việc cÇm bót söa bµi cho häc sinh mµ chØ híng dÉn, nªu ra nh÷ng yÕu ®iÓm cña häc sinh ®Ó c¸c em tù hoµn thiÖn vµ söa c¸c lçi cña m×nh. Tuy nhiên có những lúc giáo viên phải trực tiếp sửa bài, vẽ thị phạm cho học sinh thấy khi mà học sinh đã quá “ bí” không biết phải làm tiếp bài của mình như thế nào. Tuy gi¸o viªn cÇn ph¶i h íng dÉn c¸ nh©n häc sinh trong giê thùc hµnh nhng còng cã nhiÒu khi gi¸o viªn ph¶i h íng dÉn tËp thÓ vì mét ®iÒu ®ã lµ: cã qu¸ nhiÒu em m¾c chung ph¶i mét lçi khi vÏ bµi, trong tr êng hîp nµy gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh dõng bµi trong Ýt gi©y ®Ó gi¸o viªn uèn n¾n kÞp thêi. Cả phương pháp này tôi cũng đã tiến hành bằng thực nghiệm ở 5A, 5B và 5C, ở 5A và 5B sau khi đã hướng dẫn cách vẽ xong tôi đã thử để các em vẽ tự do. Nhưng qua quan sát tôi thấy lúc thực hành các em đã gặp rất nhiều vướng mắc như: lúng túng trong phần vẽ hình, sợ sai, sợ hỏng nên không dám vẽ hình bằng đường thẳng (mặc dù khi hướng dẫn cách vẽ, các em đã rất hiểu bài), có em lại chép bài của bạn bên cạnh, có em quá “bí” nên nhờ thày giáo sửa bài, có nhiều lúc tôi đã sửa bài cho học sinh một cách tỉ mỉ ở mức gần như là đã “vẽ hộ” thành ra các em lại mắc phải tính ỷ lại. Không chú tâm vẽ mà chỉ vẽ qua loa, khi bài vẽ chưa đúng thì ít em chịu sửa mà lại trông chờ thày giáo sửa bài cho mình. Ngược lại ở lớp 5C, tôi hầu như không sửa bài cho học sinh, mà chỉ đi từng bàn dặn dò các em vẽ đúng hình theo góc ngồi của mình, quan sát, uốn nắn, đưa ra những câu nói khích lệ dạng như: “Không ai vẽ lúc đầu đúng ngay cả, ngay cả các anh chị sinh viên ở đại học Mĩ thuật vẽ còn sai, chúng ta cứ mạnh dạn vẽ, cái khó nhất là quyết tâm vẽ đúng, sai thì sửa lại, không sao cả”. Có những lúc tôi phải lấy bút chì khoanh những chỗ sai của các em và nhắc các em sửa nhưng cũng có những lúc phải vẽ thị phạm một hình nhỏ vào góc của tờ giấy để các em hiểu cách làm, cách giải quyết các chỗ khó. Trong một số tiết học, tôi thấy ứng dụng cách hướng dẫn thực hành ở 5C, đem lại hiệu quả hơn rất nhiều. Hơn 80% các em học sinh đều vẽ hình đúng, biết giải quyết các phần khó, có ý thức tự giác hơn trong lúc thực hành. 3.5. Phương pháp nhận xét, đánh giá bài vẽ. Chúng ta cần nhớ lại rằng Mĩ thuật lµ mét m«n học năng khiếu chø kh«ng ph¶i mét m«n khoa häc tù nhiªn hay mét m«n khoa häc x· héi, tuy nhiªn môn học năng khiếu này ở trong trường Tiểu học lại là dạy đại trà trên mọi đối tượng học sinh. Do ®ã nÕu lµm c¸c em thÝch häc th× sÏ cã nhiÒu bµi vÏ thµnh c«ng, cßn nÕu lµm cho c¸c em kh«ng thÝch häc m«n nµy th× e r»ng khã cã ® îc nh÷ng bµi vÏ ®Ñp cña häc sinh. Ngay khi cßn học ở tr êng Đại học Mĩ thuật, t«i ®· ®îc chứng kiến c¸ch nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi sinh viên của các giảng viên mét c¸ch tÝch cùc vµ qua một thêi gian c«ng t¸c t¹i tr êng Tiểu học t«i nhËn thÊy viÖc nhËn xÐt t ëng chõng ®¬n gi¶n nµy nh ng nã l¹i cã trß rÊt quan träng. Lêi nhËn xÐt cña gi¸o viªn cã thÓ khiÕn häc sinh thích thú và tiÕp tôc lµm bµi nh ng còng cã thÓ khiÕn häc sinh kh«ng muốn lµm bµi nữa. D íi ®©y lµ mét sè néi dung vÒ cách ®¸nh gi¸, nhËn xÐt bµi cña häc sinh để tham khảo. + Chọn bài vẽ để nhận xét: Qua thêi gian thùc hµnh vµ h íng dÉn c¸ nh©n, gi¸o viªn cã thÓ quan s¸t ® îc nh÷ng bµi vÏ tiªu biÓu kể cả ®Ñp vµ ch a ®Ñp ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc chän bµi vµ treo lªn b¶ng để nhận xét. Khi thêi gian lµm bµi thùc hµnh hÕt gi¸o viªn chuyÓn nh÷ng bµi ®· ® îc chän ®ã vµ d¸n lÉn lén trªn b¶ng, kh«ng d¸n ph©n lo¹i riªng. Môc ®Ých ®Ó häc sinh t duy kh¸ch quan theo c¶m nhËn cña m×nh. + Cho Ýt nhÊt tõ 1 ®Õn 3 em häc sinh nhËn xÐt khi xem c¸c bµi vÏ ®ã, yªu cÇu häc sinh chän ra ® îc c¸c bµi vÏ ®Ñp, Gi¸o viªn cßn tiÕp tôc vÊn ®¸p ®Ó häc sinh tù nhËn xÐt ® îc v× sao bµi ®ã ®Ñp, v× sao bµi ®ã ch a ®Ñp Môc ®Ých cña ph ¬ng ph¸p nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi cña häc sinh lµ ph¶i cã thÇy, cã trß cïng nãi nªn ®iÓm m¹nh ®Ó häc sinh ph¸t huy, ®iÓm yÕu ®Ó c¸c em kh¾c phôc. Nªn tiÕng nãi cña thÇy còng ®ãng mét vai trß quan träng khi nhËn xÐt bµi cña häc sinh. + Qua mét lo¹t ý kiÕn cña nhiÒu häc sinh, gi¸o viªn ®· tËp hîp ® îc mÆt m¹nh vµ yÕu cña häc sinh ®Ó ra nhËn xÐt quyÕt ®Þnh cña m×nh, gi¸o viªn cÇn nhÊn m¹nh nh÷ng lêi nhËn xÐt cña häc sinh mang tÝch chÊt tÝch cùc ®Ó khÝch lÖ nhiÒu em kh¸c tham gia vµo phÇn nµy trong c¸c lần sau. §ång thêi nhËn xÐt bµi cña häc sinh theo híng khÝch lÖ lµ chÝnh. NÕu häc sinh ®· t×m ra nh÷ng yÕu ®iÓm bµi cña b¹n th× gi¸o viªn cÇn khÐo lÐo nhËn xÐt mét c¸ch tÝch cùc tuy lµ khen nh ng l¹i lµ chª. Hình 8, 9, 10: Các bài vẽ của học sinh Hình 8: Bài vẽ còn sai nhiều về hình, vẽ bóng thiếu độ Nhạt ( có độ Sáng, Đậm) Hình 9: Bài vẽ có hình tương đối được, phần đậm nhạt có đủ Đậm – Nhạt – Sáng, nhưng phần chuyển hơi cứng. Hình 10: Bài vẽ có hình tốt, vẽ đậm nhạt có đủ, các độ chuyển có sự mềm mại ViÖc nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi cho häc sinh cã c¶ vai trß cña häc sinh lÉn thÇy giáo và cần một cách tÝch cùc, kh¾c phôc ® îc t×nh tr¹ng gi¸o viªn chª bai bµi cña häc sinh mét c¸ch thiÕu t©m lý, nhËn xÐt ¸p ®Æt, kh«ng ®Ó häc sinh cã tiÕng nãi ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh, vµ c¸i ® îc nhÊt ®ã lµ sau tiÕt häc c¸c em l¹i thÝch häc tiÕp ngay, c¸c em cã ®Çy tự tin ®Ó ®ãn chê m«n häc với nhiều hứng thú, hứa hẹn một giờ học thành công với các bài vẽ đẹp, hiệu quả . 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. Các vấn đề trên cần được giải quyết triệt để, æn thỏa và việc ứng dụng, tìm tòi thêm các ph ¬ng ph¸p d¹y và học phân môn VÏ theo mÉu nãi riªng trong môn MÜ thuËt nãi chung vµ còng nh bao m«n kh¸c lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®èi víi t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, song nếu víi sù cè g¾ng nç lùc cña cả ngêi thÇy và trò th× kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc còng lµ ®iÒu ®¸ng nãi. Qua một số tiết dạy có tiến hành làm cả một số thực nghiệm ở một số lớp, t«i thÊy viÖc d¹y häc phân môn vÏ theo mÉu lớp 5 muèn cã kÕt qu¶ gi¶ng d¹y cao th× cả ng êi thÇy vµ trò trước khi lên lớp phải có sự chuẩn bị kĩ càng, khắc phục thêm một số nguyên nhân khách quan ảnh hưởng tới chất lượng dạy và học phân môn Vẽ theo mẫu. III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ. 1. Kết luận. Nh chóng ta ®· thÊy ®Ó ®¹t ® îc hiÖu qu¶ cao cña mét tiÕt häc VÏ theo mÉu ®ßi hái ng êi thÇy trước khi lên lớp phải có sự chuẩn bị cẩn thận về mọi thứ như ĐDDH, mẫu vẽ, khắc phục những nguyên nhân khách quan không đáng có. Ngoài ra cần linh hoạt sö dông c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y học mới kết hợp với ph ¬ng ph¸p dạy học truyÒn thèng, lấy được các ví dụ sát thực tế, minh họa bảng rõ ràng, biến những từ ngữ chuyên môn khó nhớ, khó hiểu thành những từ dễ nhớ, dễ hiểu. Muèn tiết học có hiệu qu¶ cao kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi kh©u chuÈn bÞ cña c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh còng nh chuẩn bị c¬ së vËt chÊt cho m«n häc. Sử dụng tốt các ph ¬ng ph¸p giảng bài trong tõng phÇn cña phân môn Vẽ theo mẫu sẽ ®em l¹i h¬i thë míi cho ph©n m«n nµy nói riêng và cña bé m«n MÜ thuËt nói chung. Ngêi gi¸o viªn còng cÇn ph¶i thêng xuyªn tù häc thªm ®Ó n©ng cao chuyªn m«n, còng nh thêng xuyªn t×m tßi ph ¬ng ph¸p hay, mới ®Ó vËn dông vµo gi¶ng d¹y. Học sinh tr íc mçi bµi häc cÇn ® îc chuÈn bÞ chu ®¸o ë viÖc xem bµi tríc, quan s¸t mÉu vÏ ë nhµ, chuÈn bÞ mÉu mang ®Õn líp (đối với những bài mà thày cô giao cho việc chuẩn bị mẫu), vµ ®Æc biÖt chó ý ph¶i chuÈn bÞ ĐDHT chu ®¸o, ®Çy ®ñ ®¶m b¶o giê häc kh«ng thiÕu ®å dïng nµo. Chú ý nghe thÇy cô giáo giảng bài, hướng dẫn, minh họa, khi thực hành phải nhất quyết làm theo các bước thày cô đã hướng dẫn, không vẽ tự do, vẽ theo cảm tính. Mẫu vẽ cũng cần đầy đủ, bám sát chương trình của SGK. Lớp học cần cã bµn bµy mÉu phï hîp (kh«ng cao qu¸ m¾t häc sinh), §Æc biÖt ®©y lµ mét ph©n m«n VÏ theo nên các mÉu dùng cho các bµi vÏ cần có kích cỡ vừa phải, rõ ràng, tương quan đậm nhạt rõ và đồ dùng trực quan là các bài của học sinh khóa trước để giáo viên phân tích các ưu, khuyết điểm cho học sinh biết để tránh trong bài vẽ của mình. 2. Kiến nghị. §Ó đảm bảo được hiểu quả tốt trong giờ dạy và học của phân môn Vẽ theo mẫu. Tôi xin có một vài kiến nghị sau : жm b¶o về ĐDDH, mẫu vẽ, cơ sở vật chất. Bên cạnh đó ®Ó häc sinh yªu thÝch bé m«n vµ thÝch häc ph©n m«n vÏ theo mÉu, giáo viên cũng cần sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy nhằm ph¸t huy sự ham mê, yêu thích bộ môn, làm học sinh có ® îc tinh thÇn tù häc, tù rÌn luyÖn lµ chÝnh. Gi¸o viªn cÇn tËp trung vµo phÇn này v× như trên đã nêu, đặc trưng của môn Mĩ thuật là môn thực hành và kết quả học tập như thế nào đều do khi lúc thực hành mang lại, nhiều em khi nghe giảng về lý thuyết thì rất thông thạo, nhưng khi thực hành lại không theo những gì thÇy cô giáo đã giảng. Vậy để c¸c em thực hành được tèt th× vẫn còn đòi hỏi cả giáo viên và cả học sinh cần cố gắng rÊt nhiÒu. Ngoµi ra giáo viên khi hướng dẫn thực hành cßn phải gióp häc sinh nhËn thøc vÒ mÉu, c¶m thô mÉu, vµ yªu thÝch nh÷ng ®å dïng vËt dông quen thuéc ë gia ®×nh còng nh ë xung quanh c¸c em. Lưu Phuơng, ngày 20 tháng 4 năm 2014 Hội đồng thẩm định Sáng kiến kinh nghiệm cấp truờng Người viết Trần Thị Thùy Dung TÀI LIỆU THAM KHẢO 1/ Sách nghệ thuật – sách giáo viên. 2/ Vở tập vẽ của học sinh 3/ Sách Mĩ thuật và phương pháp dạy học Mĩ thuật 4/ Sách chuẩn kiến thức kỹ năng các môn học ở bậc tiểu học. 5/ Sách phương pháp dạy học các môn học ở lớp 5 .
File đính kèm:
PGD KS Tran Thi Thuy Dung TH Lưu Phương.doc
