Sáng kiến kinh nghiệm Làm thế nào để trẻ thực sự hứng thú tham gia học tốt bài nặn theo mẫu của lớp mẫu giáo nhỡ

phòng gd-đt lệ thủy
trường mn phong thủy
sáng kiến kinh nghiệm 
Đề tài: làm thế nào để trẻ thực sự hứng thú tham gia học tốt bài nặn theo mẫu của lớp MG Nhỡ
Người thực hiện: Phạm Thị Thuận
Đơn vị: Trường MN Phong Thủy
Tháng 5 năm 2009
Phần mở đầu.
Hoạt động tạo hình đối với lứa tuổi Mầm non là một hoạt động mang tính sáng tạo. Trẻ mong muốn tái tạo lại hiện thực khách quan theo cách nghĩ, cách nhìn, cách cảm nhận và khả năng vốn có của mình.Qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về trí tuệ, đạo đức đặc bịêt là giáo dục thẩm mỹ. Thông qua đó trẻ phát triển tốt hơn về tư duy sáng tạo, trí tưởng tượng đặc biệt về kỷ năng kỷ xảo.
Chính vì hoạt động tạo hình mang tính chất nghệ thuật đòi hỏi giáo viên không những truyền thụ kiến thức mà phải vận dụng linh hoạt các phương pháp, biện pháp giáo dục phù hợp nhằm khêu gợi xúc cảm, hứng thú và phát huy khả năng tích cực hoạt động ở trẻ. Vì thế nếu giáo viên không đáp ứng yêu cầu trên thì hoạt động tạo hình khó có thể phát huy được tính ưu việt của nó. Trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ việc dạy học thế nào để trẻ thực sự say mê, hứng thú tham gia. Đây là một trăn trở đối với tôi cũng như đối với một số giáo viên khác, đó là lý do để tôi chọn đề tài: “Làm thế nào để trẻ thực sự hứng thú tham gia học tốt bài nặn theo mẫu “Mẫu giáo nhỡ”.
B. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận.
Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lứa tuổi Mầm non. Hoạt động tạo hình có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, hoạt động này giúp trẻ phát triển khả năng tri giác về đồ vật, về hình dáng, cấu trúc màu sắc hình thành ở trẻ các thao tác tư duy, phát triển khả năng sáng tạo giúp trẻ yêu thích cái đẹp hình thành ở trẻ những đức tính tốt, giúp trẻ phát triển cơ bản tay, ngón tay, cổ tay. Trẻ biết làm đến nơi đến chốn, khéo léo và linh hoạt đó cũng là một nghệ thuật của trẻ thơ.
Nói đến nghệ thuật trước hết là nói đến cảm xúc và hứng thú đối với đối tượng cần thể hiện. Trẻ ở lứa tuổi này chưa tự mình xác định được mục đích và phương thức hành động, như trong giờ tạo hình những yếu tố này thường do cô hướng dẫn, tuy nhiên không phải lúc nào gợi ý và hoạt động của cô đều trùng với ý thích của trẻ, đặc biệt đối với trẻ 4-5 tuổi hoạt động tạo hình thực sự đã tác động đến cảm xúc và tình cảm của trẻ, giúp trẻ có một số biểu tượng phong phú về thế giới xung quanh trẻ.
2. Cơ sở thực tiển.
Trường mầm non Phong Thủy đã có bề dày thành tích, nhiều năm liền đạt trường tiên tiến cấp tỉnh và tập thể lao động xuất sắc, trường đã được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia.
Sau khi thực hiện chuyên đề tạo hình, đội ngủ giáo viên của nhà trường đã nâng lên rõ rệt, cơ sở vật chất trường lớp khang trang, phòng học rộng rãi, bàn ghế đúng quy cách. Nhà trường có đủ đồ dùng dạy học phục vụ cho chuyên đề.
Ngoài ra nhận thức của các bậc phụ huynh trên địa bàn tốt hơn. Song vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu cho trẻ hoạt động.
3. Thực trạng.
Vào năm học 2008-2009 tôi được nhà trường phân công dạy lớp 4 tuổi đổi mới. Bản thân tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
Nhà trường đã trang bị về cơ sở vật chất, mua sắm thêm nhiều đồ dùng nên thuận lợi cho công tác dạy học.
Bản thân tôi có niềm đam mê đặc biệt đối với bộ môn tạo hình, tôi luôn không ngừng tìm tòi học hỏi, để sáng tạo các tiết dạy hấp dẫn đối với trẻ.
Tỷ lệ chất lượng hoạt động chuyên đề “Tạo hình” được nâng cao. Đặc biệt là sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ huynh về việc sưu tầm phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc dạy học.
Bên cạnh đó, tôi được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu nhà trường, được sự động viên khích lệ của đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã tạo điều kiện tốt cho tôi trau dồi về kiến thức, về nghiệp vụ giảng dạy.
Bồi dưỡng kỷ về chuyên môn nghiệp vụ qua các đợt thao giảng dự giờ, sinh hoạt chuyên môn liên trường. Bên cạnh những thuận lợi như vậy tôi còn gặp không ít khó khăn.
* Khó khăn.
Tuổi đời tuổi nghề non trẻ chưa được trải qua nhiều kinh nghiệm thực tế.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của trẻ. Trong lớp số trẻ nắm được kỷ năng nặn theo mẫu còn quá ít, trẻ không hứng thú học môn tạo hình. Để biết được khả năng tiếp thu về kỷ năng tạo hình của trẻ như thế nào, ngay vào đầu năm học tôi tiến hành khảo sát chất lượng.
- Khảo sát thực tế:
Khảo sát thực tế trước khi thực hiện đề tài.
Tổng số trẻ trong lớp có 36 cháu.
Kết quả khảo sát cho thấy:
+ 8/36 cháu khá, giỏi chiếm tỷ lệ 22,2% có kỷ năng nặn theo mẫu.
+ 15/36 cháu trung bình chiếm tỷ lệ 41.7% có kỷ năng nặn theo mẫu.
+ 13/36 cháu yếu chiếm tỷ lệ 36,1% có kỷ năng nặn theo mẫu.
Từ tình hình thực tế của lớp và bản thân mình, tôi suy nghĩ làm thế nào để tìm ra những biện pháp thích hợp, để từng bước dẫn dắt trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động tạo hình. Để làm được điều này, tôi đã sử dụng một số biện pháp cơ bản sau:
4. Một số biện pháp giúp trẻ hoạt động tốt bài “ Nặn theo mẫu”.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động quan trọng và cần thiết đối với trẻ, nhưng làm thế nào để trẻ có niềm say mê, hứng thú với môn học không phải là một việc làm dể, không thể một sớm một chiều là có kết quả được mà phải là một quá trình “ Mưa dầm thấm lâu” và là một kế hoạch cụ thể lâu dài.
Trước đây các cháu mới đến lớp, lớp tôi có một số cháu như: cháu Đức, cháu Hoàn, cháu Hữu, cháu Đạt. Các cháu vào học chưa biết cách cắt đất, nhào đất, các cháu cứ lấy tay véo ra từng tí nhỏ rồi để khắp nơi và khi tôi hướng dẫn một bài nặn mẫu thì các cháu cứ đùa nghịch chẳng tập trung chú ý nghe giảng và có khi cô hỏi các cháu cũng chẳng chịu trả lời. Thấy sự việc như vậy tôi rất băn khoăn và tôi đã kịp thời tìm hiểu nguyên nhân vì sao cháu ít nói và không hứng thú học, tôi đã tìm gặp phụ huynh của các cháu để kịp thời nắm bắt tình hình của các cháu, tìm hiểu xem các cháu cần gì? Đồng thời học hỏi thêm một vài cách giáo dục thích hợp của phụ huynh đối với các cháu. Sau khi đã tìm hiểu tham khảo tôi đã bắt tay vào việc. Biện pháp đầu tiên cần nói đến là:
a. Lập kế hoạch.
Bước vào năm học tôi xây dựng kế hoạch hoạt động “ Làm quen với tạo hình” sao cho phù hợp với tình hình thực tế của lớp. Tôi luôn bám sát chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, mạnh dạn bàn bạc trao đổi với đồng chí tổ trưởng chuyên môn và hội đồng chuyên môn của trường về kế hoạch hoạt động chủ đề con theo tháng. Bởi vì: Hoạt động nặn theo mẫu bước đầu còn khó khăn nên tôi làm kế hoạch theo chủ đề để thực hiện. Vấn đề quan trọng trong đổi mới giáo dục là tạo môi trường học tập cho trẻ nhằm giúp trẻ hoạt động một cách tích cực chủ động, sáng tạo và hứng thú say sưa. Tạo môi trường chính là nơi để trẻ tiếp xúc hàng ngày, hàng giờ, bởi vậy phòng học của trẻ phải được sắp xếp hợp lý tạo tâm thế thoải mái cho trẻ.
Như tháng 10: Có chủ điểm gia đình có tiết dạy “ Nặn bát con”, tôi nghiên cứu kỷ mục đích yêu cầu để chuẩn bị đồ dùng cho phù hợp với chủ đề đang thực hiện, soạn bài cho trẻ làm quen với các kỷ năng đơn giản như: xoay tròn, lăn dọc, ấn dẹt, hướng dẫn cách cắt đất, nhào đất và tư thế ngồi, để xem mức độ cháu nắm bắt thế nào, ngày hôm sau lên lớp dễ dàng hơn, chú ý bồi dưỡng thêm kỷ năng cho trẻ còn yếu, trẻ năng khiếuMặt khác bản thân tôi luôn trau dồi kiến thức tự bồi dưỡng rèn luyện cho mình trong chuyên môn nghiệp vụ, thực hiện đúng chương trình và sử dụng các phương pháp một cách linh hoạt, khéo léo trong quá trình truyền thụ kiến thức cho trẻ, vì thế đến nay việc “ Hoạt động tạo hình” hoàn chỉnh hơn.
b. Chuẩn bị góc “ Làm quen với tạo hình”
Góc “Làm quen với tạo hình” góp phần quan trọng và cần thiết trong việc tạo hứng thú và niềm say mê học tạo hình cho trẻ. Vì thế tôi đã xây dựng góc “ Làm quen với tạo hình” phong phú hấp dẫn, ở đó tôi luôn trưng bày đầy đủ các loại đồ dùng như: đất nặn, bảng con, kéo, keo dán, giấy màu, bút sáp đồ chơi như: các con vật, các loại hoa quả, cây, một số đồ dùng trong gia đìnhHuy động phụ huynh cùng giáo viên thu gom vật liệu sẳn có ở địa phương để làm thêm đồ dùng, đồ chơi trưng bày lên góc như: mo cau để làm những con vật, các đồ nhựa cắt làm ca cóc, bát thìaNgoài ra còn mua thêm xốp cắt hoa láđể lôi cuốn tạo sự hứng thú cho trẻ thích học môn tạo hình hơn.
Ví dụ: Chủ đề “ Một số loại quả” tôi có những loại quả bằng nhựa, bằng vải, bằng đất nặn cô đã nặn sẳn với màu sắc hấp dẫn và những loại quả gần gủi với trẻ “ có ở địa phương” để trẻ gọi tên, sờ mó hình dạng màu sắc.
c. Hoạt động mọi lúc mọi nơi.
Trong qua trình cung cấp một số biểu tượng phong phú về thế giới xung quanh và một số kỷ năng đơn giản về tạo hình cho trẻ Mầm non nhất là đối với trẻ 4-5 tuổi một trong những vấn đề quan trọng là “ học đi đôi với hành”. Giáo dục gắn liền với cuộc sống do đó, ngoài việc dạy trẻ trên tiết học cô giáo cần phải cho trẻ làm quen, quan sát từ những thực tế hàng ngày.
Ví dụ: Khi tôi dạy bài “ Nặn bát con” theo mẫu của đối tượng “Mẫu giáo nhỡ” để chuẩn bị cho tiết dạy được tốt, trước đó tôi phải tổ chức cho trẻ quan sát, làm quen với cái bát khi đi dạo chơi trong giờ hoạt động ngoài trời, giờ chơi tự do, hoặc cho trẻ xem các chiếc bát nặn ở góc tạo hình để cung cấp cho trẻ biểu tượng “ cái bát”
d. Chuẩn bị điều kiện và tổ chức hoạt động.
- Yêu cầu: Dạy trẻ các kỷ năng như: xoay tròn, lăn dọc, làm lỏm, gắn đính để tạo thành cái bát theo mẫu.
- Chuẩn bị: 
+ Bàn ghế kê hợp lý.
+ Vật mẫu của cô nặn sẳn 3-4 cái bát to trang trí đẹp.
+ Đất nặn, bảng con, khăn lau, dao cắt đất, đầy đủ cho trẻ.
+ Giá đặt sản phẩm, đất nặn, bảng con cho cô
- Tiến hành giờ học:
Giới thiệu bài: Cô dùng thủ thuật câu đố, lời thơ, bài hát, mẫu chuyện để gây sự hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ học.
Hướng dẫn bài học được thực hiện qua 4 bước:
Bước 1: Cô đưa vật mẫu ra và hướng dẫn trẻ quan sát, cô nêu câu hỏi để trẻ trả lời như: cái bát có những bộ phận nào? sau đó cô cho trẻ nêu nhận xét về các bộ phận của cái bát như: lòng bát, miệng bát,đáy bát và có đế. Cô vừa hỏi vừa chỉ theo từng bộ phận của cái bát rồi gọi trẻ trả lời.
Bước 2: Cô nặn mẫu.
Cô vừa nặn vừa cùng trẻ bàn về cách nặn, giúp trẻ nhớ lại các kỷ năng đã học để nêu lên được cách nặn ‘ cái bát” như lòng bát nặn như thế nào? xoay tròn sau đó dùng các ngón tay ấn lặn và miết đều cho lòng bát rộng dần ra, đế bát thì lăn dọc sau đó đình thành vòng tròn nhỏ, cô làm các chi tiết gắn đình để tạo thành cái bát.
Bước 3: Trẻ thực hiện
Trẻ tự chọn màu để nặn và độc lập thực hiện bài nặn của mình “ Nặn cái bát” theo mẫu của cô. Cô bao quát lớp quan sát cách gợi ý, cách chọn màu đất để nặn hướng dẫn trẻ cách gắn đính các bộ phận lại với nhau và làm thêm các chi tiết trang trí cho cái bát thêm đẹp.
Bước 4: Nhận xét sản phẩm
Sau khi trẻ hoàn thành sản phẩm cô cho trẻ đặt sản phẩm lên bảng và đưa lên giá. Cô cho trẻ đứng cạnh sản phẩm của trẻ, cho tất cả trẻ cùng quan sát. Cô đặt vật mẫu của cô cạnh sản phẩm của trẻ, cho một vài trẻ chọn sản phẩm giống mẫu. Sau đó cô gọi một vài trẻ chọn sản phẩm mà trẻ thích, cho trẻ nêu nhận xét về các bộ phận, màu sắc, các chi tiết sáng tạo của bạn về cách nặn cái bát. Khi trẻ nhận xét xong cô nhận xét thêm một số sản phẩm nặn đẹp giống mẫu mà trẻ chưa phát hiện ra, cô động viên khuyến khích những trẻ nặn đẹp để trẻ thực hiện tốt hơn ở những tiết học sau.
Để làm giàu ý tưởng tạo hình cảm xúc và hứng thú cho trẻ khi học nặn. Giúp trẻ dễ dàng miêu tả lại sự vật hiện tượng xung quanh bằng sự sáng tạo của mình thì tôi luôn lên kế hoạch cụ thể để thông qua các buổi hoạt động ngoài trời, đi dạo tham quan tôi cho trẻ tiếp xúc quan sát trực tiếp với những đối tượng đó.
Ngoài ra tôi còn trang trí lớp học, trang trí góc tạo hình vừa tầm nhìn của trẻ, để trẻ hiểu được cái đẹp, muốn tạo ra cái đẹp vươn tới cái đẹp.
d. kết hợp với phụ huynh.
Hàng ngày khi phụ huynh đưa đón trẻ tôi thường xuyên thăm hỏi, trao đổi về mặt nhận thức các kỷ năng tạo hình của trẻ xem về nhà trẻ có thích không.
Trẻ nắm được các kỷ năng nặn nhanh hay chậm để có kế hoạch bồi dưỡng. Mặt khác tôi luôn phối hợp với phụ huynh mua sắm thêm đồ dùng học bộ môn tạo hình ở nhà cho trẻ để phụ huynh dạy thêm cho trẻ đồng thời làm cầu nối giữa nhà trường và gia đình. Ngoài ra tôi còn phối hợp với phụ huynh thu gom phế liệu vỏ chai nước rửa bát, vải vụn, len vụnđể giáo viên và phụ huynh cùng làm đồ dùng đồ chơi về môn tạo hình cho trẻ được phong phú, hấp dẫn hơn.
Trên đây là một số biện pháp cơ bản mà bản thân tôi đã thực hiện qua những năm dạy chuyên đề của bộ môn tạo hình.
5. Những kết quả đạt được
Qua việc thực hiện chuyên đề tạo hình kết quả đạt được như sau:
+ Đối với phụ huynh:
Chuyên đề tạo hình đã giúp phụ huynh thấy được tầm quan trọng và trách nhiệm của mình trong việc kết hợp với giáo viên cùng chăm sóc giáo dục trẻ, phụ huynh đã quan tâm hơn tới nội dung của môn học, biết hướng dẫn rèn luyện trẻ những kỷ năng tạo hình ở nhà và hổ trợ tích cực về mọi mặt cho giáo viên, nhất là cơ sở vật chất và đồ dùng cho trẻ.
+ Đối với trẻ:
Bằng những biện pháp tích cực nêu trên, qua những tiết học tôi thấy đa số trẻ thực sự say mê, thích thú tham gia khi được cô hướng dẫn bài nặn mẫu. So với những năm trước đây bây giờ kỷ năng tạo hình của các cháu được nâng lên một cách rõ rệt trẻ học được nhiều kỷ năng tạo hình khác nhau và biết phối hợp các kỷ năng đó để tạo ra những sản phẩm phong phú đa dạng và đặc biệt là những cháu đầu năm mới đến được coi là cá biệt như: cháu Hoàn, cháu Đức, cháu Đạtgiờ đây các cháu đã biết cắt chia đất, cách nhào đất và đã học tốt môn nặn mẫu mới. Trẻ đã thể hiện được tính tích cực chủ động của mình vào các tiết học, biết sáng tạo các chi tiết, thể hiện được xúc cảm của mình và của bạn. Qua khảo sát thực tế kết quả cho thấy tỷ lệ trẻ hứng thú tham gia học môn nặn theo mẫu đạt 100%, trong đó: tốt 83%, khá 13,3%, trung bình 3,7%.
+ Đối với giáo viên:
Qua thực tế giảng dạy bản thân tôi từng bước được trau dồi thêm về kiến thức kỷ năng tạo hình cơ bản, giáo viên đã thể hiện được vai trò là người hướng dẫn nhằm kích thích tính say mê học tập sáng tạo của trẻ trong qua trình dạy trẻ bộ môn tạo hình.
Giáo viên tiến hành đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ vào cuối tiết học, đồng thời tuyên dương khen ngợi đối với những trẻ có những sản phẩm tạo hình tốt và động viên nhắc nhở những trẻ thực hiện các nội dung chưa đạt yêu cầu.
Giáo viên đã biết tổ chức hoạt động tạo hình mọi lúc mọi nơi phù hợp với những hoạt động khác. Qua đó giáo viên đã nắm chắc phương pháp và cách tổ chức tiết học tạo hình.
6. Bài học kinh nghiệm.
Qua quá trình thực hiện chuyên đề tạo hình cũng như quá trình học hỏi tham khảo và giảng dạy thực tế trên lớp. bản thân tôi đã rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
Để trẻ thực sự say mê hứng thú tham gia hoạt động tạo hình. Điều đầu tiên là giáo viên luôn xây dựng được mối quan hệ chặt chẻ giữa giáo viên và phụ huynh để hiểu được việc học của trẻ và tìm được phương pháp xử lý tình huống một cách hợp lý.
Giáo viên kết hợp các phương pháp nhuần nhuyễn một cách khéo léo đúng lúc đúng đối tượng.
Giáo viên phải tích cực chịu khó có biện pháp mới trong giảng dạy và chú ý nhiều đến trẻ cá biệt.
Giáo viên phải gần gủi thân mật luôn trò chuyện với trẻ tạo cho trẻ có một tâm hồn trong sáng thoải mái, tự tin giúp trẻ có thói quen trong học tập.
Luôn tạo môi trường quang cảnh trường lớp hợp lý, sắp xếp bố cục góc tạo hình đẹp hấp dẫn với trẻ.
Luôn dạy trẻ mọi lúc mọi nơi dưới nhiều hình thức.
C. Kết luận.
Hoạt động với tạo hình là một bộ môn rất quan trọng đối với lứa tuổi mầm non. Bắt đầu từ đâu, điều đó đòi hỏi cô giáo không chỉ có những phẩm chất tốt đẹp về đạo đức tác phong của người mẹ thứ hai mà còn có nhiệm vụ cao cả hơn thế là đào tạo bồi dưỡng những kỷ sư tâm hồn cho tương lai, đất nước ngay rừ bậc học Mầm non.
Để đáp ứng với xu thế phát triển của thời đại do đó mỗi giáo viên phải nắm chắc phương pháp biết sáng tạo linh hoạt trong giảng dạy để thực hiện tốt chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, nhằm cung cấp biểu tượng kỷ năng và tạo hứng thú cho trẻ. Việc cho trẻ nặn theo mẫu nói riêng và làm quen với hoạt động tạo hình nói chung là một vấn đề quan trọng mà nhất là đối với trẻ 4-5 tuổi giúp trẻ hoàn thiện dần về những kiến thức cơ bản về tạo hình để trẻ bước chương trình đổi mới 5 tuổi dễ dàng và thuận lợi hơn.
Trên đây là một số bài học kinh nghiệm mà bản thân tôi rút ra được từ tình hình thực tế của trường tôi, chúng tôi không chỉ dừng lại ở kết quả mà cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng yêu cầu hoạt động.
Tuy nhiên bài sáng kiến kinh nghiệm này vẫn con nhiều hạn chế kính mong sự góp ý, giúp đỡ của hội đồng sư phạm nhà trường, phòng GD-ĐT để tôi có nhiều kinh nghiệm tốt hơn trong công tác giảng dạy.
Phong Thủy, ngày 27 tháng năm 5 năm 2009
Xác nhận HĐKH nhà trường Người viết
 Phạm Thị Thuận