Sáng kiến kinh nghiệm Giúp trẻ 5-6 tuổi yêu dân ca hơn qua hoạt động Giáo dục âm nhạc

 MỤC LỤC
 Phần I : ĐẶT VẤN ĐỀ 1
 Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2
 1. Thực trạng của việc "Giúp trẻ 5-6 tuổi làm quen với dân ca qua hoạt động 2
 âm nhạc”.................
 a/ Thuận lợi 2
 b/ Khó khăn 3
 2. Những giải pháp (biện pháp) đã được ............ 3
 Giải pháp thứ nhất: Tự học, tự nghiên cứu.......... 3
 Giải pháp thứ 2: Giúp trẻ hiểu nội dung............... 4
 Giải pháp thứ 3: Cho trẻ tiếp cận với dân ca ........ 5
 Giải pháp thứ 4: Tổ chức chương trình kết hợp với múa 5
 Giải pháp thứ 5: Lựa chọn trang phục, đạo cụ phù hợp để trẻ . 7
 3. Thực nghiệm sư phạm ( áp dụng thực tiễn) 7
a. A.Mô tả cách thực hiện 7
b. B.Kết quả đạt được 12
c. C.Điều chỉnh bổ xung sau thực nghiệm 13
 4. Kết luận : 13
 5. Đề xuất/ kiến nghị 14
 Phần 3: MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 15
 Phần 4: CAM KẾT 15
 Đặc biệt, đối với trẻ mẫu giáo, âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng, 
âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh, phát triển 
ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm. Ngoài ra, âm nhạc còn là thế 
giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc từ khi trong nôi, 
những lời ru của bà của mẹ, những câu hát mộc mạc đơn sơ nhưng gần gũi 
đã dần nuôi lớn tâm hồn trẻ thơ. Cũng chính vì lẽ đó mà tôi chọn đề tài " 
Giúp trẻ 5-6 tuổi yêu dân ca hơn qua hoạt động giáo dục âm nhạc" để 
nghiên cứu, tìm ra cách tốt nhất giúp trẻ học tốt môn âm nhạc.
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng của việc "Giúp trẻ 5-6 tuổi yêu dân ca hơn qua hoạt 
động giáo dục âm nhạc".
 Kết quả khảo sát ban đầu:
 TT Nội dung khảo sát Tỉ lệ (%)
 1 Ngôn ngữ 23
 2 Khả năng nghe, cảm thụ âm nhạc(tiết tấu ,giai điệu.) 18
 3 Óc thẩm mĩ 15
 4 Trí nhớ 15
 5 Trí tưởng tượng 20
 6 Tình cảm yêu quê hương, đất nước, con người 23
 Từ khảo sát ban đầu tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không 
đồng đều, trẻ có khả năng nghe, cảm nhận âm nhạc rất ít, số trẻ có trí nhớ, trí 
tưởng tượng còn rất hạn chế.
 1. Thuận lợi:
 Năm học 2020- 2021 tôi được phân công phụ trách lớp 5-6 tuổi tại khu 
trung tâm, cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học được nhà trường trang bị đầy đủ, 
lớp học rộng rãi. Tổng số học sinh 30 bạn trong đó 18 bạn gái và 12 bạn trai 
đa số các bạn đều ngoan ngoãn, đi học đều.
 Ban giám hiệu thường xuyên quan tâm, giúp đỡ giáo viên khi gặp khó 
khăn, vướng mắc về tiết dạy. Luôn bố trí dự giờ chéo nhau, xây dựng những 
 nhiệm bảo vệ đất nước ngay từ nhỏ để sau này lớn lên trở thành những công 
dân có ích cho đất nước, góp phần nhỏ bé của mình cho nước Việt Nam.
 2. Biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động âm nhạc.
 Giải pháp thứ 1: Tự học, tự nghiên cứu các bài hát dân ca đối với 
trẻ trong giờ âm nhạc.
 Sưu tầm những bài dân ca dễ nhớ, dễ học, và phù hợp với từng chủ 
điểm, phù hợp với lứa tuổi của trẻ ở trường mầm non. Do đặc điểm của từng 
vùng miền, mỗi làn điệu dân ca có nét đặc sắc riêng, âm điệu khác nhau. Qua 
tìm hiểu và nghiên cứu cho thấy: với đặc điểm lứa tuổi của trẻ chất giọng 
Nam Bộ trẻ sẽ dễ thuộc, dễ hát. Vì vậy tôi đã tìm kiếm và chọn những bài 
dân ca Nam Bộ như: Lý cây bông, Lý cây khếTiếp đó tôi tìm kiếm các bài 
đồng dao phổ nhạc của Đồng Bằng Bắc Bộ, bởi vì nói tới đồng dao là nói tới 
những gì quen thuộc nhất xung quanh trẻ. Những bài đồng dao mang tinh 
chất truyền khẩu, trẻ dễ thuộc những bài đồng dao qua những trò chơi dân 
gian.
 Giải pháp thứ 2: Giúp trẻ hiểu nội dung, ngôn ngữ của từng bài dân 
ca từ đó làm giàu thêm vốn từ cho trẻ.
 Trẻ có thể biết được các bài cô dạy nhưng điều quan trọng là giáo viên 
phải giúp trẻ hiểu được nội dung của những bài hát đó, hiểu được những từ 
trong các bài của các vùng miền khác, đặc biệt là trong dân ca Việt Nam 
thường hay có những tiếng đệm ở giữa hoặc cuối câu để mở rộng khuôn khổ 
câu như: ối a, chi rứa, í a, ơ, i, u..
 Giải pháp thứ 3: Cho trẻ tiếp cận với dân ca qua các hoạt động 
khác.
 Dạy trẻ hát dân ca, yêu dân ca không chỉ riêng ở hoạt động âm nhạc 
mà giáo viên phải biết linh hoạt áp dụng vào các hoạt động trong ngày của 
trẻ. Hoặc có thể lồng ghép vào các môn học khác như: Làm quen với văn 
học, làm quen với toán, làm quen với môi trường xung quanh, tạo hình 
 Giải pháp thứ 4: Tổ chức chương trình kết hợp với múa, hát dân ca 
trong dịp lễ, hội.
 Trang phục và đạo cụ, nhạc cụ là một phần không thể thiếu khi “Giúp 
trẻ yêu âm nhạc hơn qua những làn điệu dân ca” những giai điệu, tiết tấu, 
nhịp điệu mang âm thanh đến cho trẻ thì trang phục sẽ mang đến cho trẻ 
những hình ảnh đẹp để qua đó trẻ thêm yêu dân ca, thích múa hát, biểu diễn 
văn nghệ mọi lúc, mọi nơi.
 3. Thực nghiệm sư phạm. 
 Giải pháp thứ nhất: Tự học, tự nghiên cứu các bài hát dân ca đối 
với trẻ trong giờ âm nhạc.
 Ví dụ: Tập tầm vông, bà còng đi chợ trời mưa, rềnh rềnh ràng ràng
 Và cuối cùng tôi chọn những bài hát dân ca của các vùng miền để hát 
cho trẻ nghe như: Cây trúc xinh, Hoa thơm bướm lượn, Inh lả ơiQua 
những bài dân ca đó trẻ càng thêm yêu quê hương đất nước, yêu con người 
Việt Nam hơn. Và điều quan trọng hơn nữa đó là tôi phải lựa chọn những bài 
dân ca phù hợp nhất với các chủ điểm trong chương trình.
 Ví dụ: Chủ điểm Thế giới thực vật:
 Tôi chọn bài : Lý cây bông, bầu và bí,từ đó giới thiệu về một số loại 
rau, loại hoa quen thuộc. Qua đó giáo dục trẻ cách chăm sóc, bảo vệ cây đặc 
biệt trẻ biết đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau.
 Còn chủ điểm: Thế giới động vật
 Tôi chọn bài “Trống cơm” ,.. cho trẻ biết được tên gọi, đặc điểm nổi 
bật, nguồn gốc của trống cơm và hình ảnh của các con vật xuất hiện trong 
bài hát. Qua đó hiểu được tình cảm thân thiết, gắn bó, yêu thương giữa con 
người với nhau trong xã hội từ xưa đến nay.
 Giải pháp thứ 2: Giúp trẻ hiểu nội dung, ngôn ngữ của từng bài dân 
ca từ đó làm giàu thêm vốn từ cho trẻ.
 Ví dụ: Ở chủ điểm Gia đình:
 Qua bài “Cái bống” tôi sẽ nói cho trẻ biết đây là bài dân ca Bắc Bộ, 
bài hát này tiêu biểu cho việc làm đẹp của con người. Bài hát miêu tả Cái 
Bống giúp mẹ gánh gồng để chạy một cơn mưa. Ngoài ra còn phải giải thích 
những từ có trong bài hát “Bống” là tên riêng của một cô bé người miền Bắc, 
 nống, Rồng rắn lên mây, Chi chi chành chành, Lộn cầu vồng, Kéo cưa lừa 
xẻ...
 - Trong giờ làm quen với toán.
 Tôi cho trẻ hát bài “Rềnh rềnh ràng ràng ”, qua bài hát trẻ sẽ đếm 
được số lượng. Hoặc cho trẻ đọc bài đồng dao "Rồng rắn lên mây" qua bài 
này trẻ có thể củng cố các chữ số đã học. 
 - Trong giờ tập thể dục.
 Tôi mở đĩa bài hát “Gà gáy le te”- Dân ca Cống Khao cho trẻ tập các 
động tác minh hoạ theo lời bài hát, hoặc bài hát "Trống cơm" - Dân ca quan 
họ Bắc Ninh kết hợp với trống cho trẻ tập bài tập phát triển chung, tôi thấy 
trẻ rất hứng thú và say mê học, đem lại kết quả cao cho tiết học.
 - Trong giờ tạo hình.
 Đề tài: " Tô màu tranh về quê hương đất nước" tôi sẽ cho trẻ hát, múa 
bài 'Làng quan họ quê tôi"để trẻ hiểu được nét đẹp, phong cảnh của quê 
hương mình từ đó giúp trẻ hứng thú với tiết học và phát triển trí tưởng tượng 
phong phú của mình.
 - Trong giờ khám phá khoa học.
 Đề tài: "Trò chuyện về nét đẹp quê hương em" tôi sẽ cho trẻ xem tranh 
ảnh kết hợp múa, hát các bài về quê hương như: Làng quan họ quê tôi, , 
Khách đến chơi nhà, Trảy hội xuân...để trẻ biết được nét đẹp văn hoá của 
quê mình, biết dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản 
văn hoá phi vật thể. Từ đó thúc đẩy tình yêu quê hương, đất nước trong lòng 
trẻ thơ.
 Giải pháp thứ 4: Tổ chức chương trình kết hợp với múa, hát dân ca 
trong dịp lễ, hội.
 Ví dụ:
 - Ngày Nhà giáo Việt Nam( 20/11).
 Cô cho trẻ múa hát các bài như: "Cô giáo em" theo điệu "Cây trúc 
xinh" (Dân ca quan họ Bắc Ninh); Cô giáo em là hoa ê ban ( Dân ca 
 3 Trí nhớ 24/30
 4 Óc thẩm mĩ 25/30
 5 Trí tưởng tượng 26/30
 6 Tình cảm yêu quê hương, đất nước, con người 30/30
 c/ Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm.
 Để việc giúp trẻ yêu dân ca hơn đạt kết quả tốt cần có sự quan tâm của 
gia đình, nhà trường, sự đầu tư các trang thiết bị về âm nhạc.
 Trong công tác giảng dạy đòi hỏi người giáo viên mầm non ngoài lòng 
yêu nghề mến trẻ còn cần phải có năng lực sư phạm, trình độ chuyên môn, 
sự cần cù chịu khó, tìm tòi, sáng tạo và am hiểu tâm sinh lý của trẻ. 
 Phương pháp dạy phải có sáng tạo, không dập khuôn, máy móc, trong 
tiết dạy phải nhẹ nhàng, không gò bó, không ép trẻ. Khi trẻ chán, để tạo 
hứng thú cho trẻ cô cần phải có nghệ thuật để thu hút sự chú ý của trẻ.
 Qua những biện pháp này chất lượng của trẻ được nâng lên rõ rệt. Trẻ 
hiểu được tầm quan trọng của dân ca, biết được dân ca là một loại nhạc rất 
quan trọng trong thế giới âm nhạc và đặc biệt hơn là dân ca còn mang đậm 
bản sắc dân tộc. Chính vì vậy, tôi cảm thấy yêu âm nhạc hơn, say mê và 
hứng thú hơn với nhạc dân ca.
 4. Kết luận: 
 Trong quá trình thực hiện đề tài này bản thân tôi đã rút ra được kết 
luận sau: 
 Âm nhạc cổ truyền của dân tộc Việt Nam, đặc biệt là dân ca rất phong 
phú và đa dạng, ngoài chức năng phục vụ đời sống tinh thần của con người 
nó còn góp phần hoàn thiện nhân cách của trẻ. Để tìm hiểu và học hỏi thì rất 
mất nhiều thời gian. Trong phạm vi hạn hẹp cho phép, tôi đã đưa được một 
số nội dung về dân ca 3 miền phù hợp với nhận thức của trẻ mầm non góp 
phần đưa dân ca Việt Nam vào hoạt động của trẻ tại trường Mầm non.
 Dạy hát âm nhạc đã khó thì việc đưa dân ca thông qua các hình thức 
nghe hát, dạy hát, dạy vận động minh hoạ thì càng không thể dễ dàng. Đặc