Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục phát triển thể chất (thể dục) cho trẻ 5-6 tuổi

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
Độc lập- Tự do – Hạnh phúc
B¸o c¸o
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm – n¨m häc 2012-2013
I. S¬ yÕu lý lÞch 
- Hä vµ tªn: Hoµng ThÞ Sang
- Ngµy th¸ng n¨m sinh: Ngµy 24 / 05 / 1980
- §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng MÇm non Hång l¹c- S¬n D­¬ng – Tuyªn Quang
- Chøc vô: Gi¸o viªn.
 	- Nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®uîc (trong 3 n¨m häc liÒn kÒ)
- Năm học 2009-2010: Lao động tiên tiến.
- Năm học 2010-2011: Lao động tiên tiến.
 	- Năm học 2011-2012: Lao động tiên tiến.
Ii. Néi dung :
1. Tªn ®Ò tµi: Gi¸o dôc ph¸t triÓn ThÓ chÊt (ThÓ dôc) cho trÎ 5-6 tuæi.
a. Lý do chän ®Ò tµi:
Ngµy tõ khi b¾t ®Çu gi¶ng d¹y líp mÉu gi¸o 5 – 6 tuæi nãi chung vµ bé m«n lµm quen thÓ chÊt nãi riªng. T«i ®· t×m hiÓu thùc tr¹ng trÎ tiÕp thu m«n häc nµy nh­ thÕ nµo vµ thÊy ®­îc thùc tr¹ng nh­ sau:
- TrÎ kh«ng tËp trung chó ý trong giê häc.
- TrÎ nhót nh¸t Ýt trao ®æi, ph¸t biÓu ý kiÕn.
- TrÎ kh«ng thùc sù høng thó trong giê häc.
- Líp häc ghÐp 3 ®é tuæi nªn viÖc d¹y häc còng cã nhiÒu khã kh¨n.
*Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng lµ:
- Ch­a cã ®ñ ®å dïng d¹y häc cÇn thiÕt cho bé m«n
- Gi¸o viªn ch­a tÝch cùc sö dông ®å dïng d¹y häc, thao t¸c sö dông ch­a thµnh kü n¨ng.
- Gi¸o viªn ch­a cã kh¶ n¨ng tÝch hîp nhiÒu m«n häc vµo bµi d¹y.
- TrÎ Ýt ®­îc giao tiÕp víi b¹n bÌ, víi c« trong giê häc.
Sau khi t×m hiÓu râ thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng trÎ tiÕp thu bé m«n lµm quen víi thÓ chÊt ch­a tèt. T«i ®· chän ®Ò tµi "Gi¸o dôc ph¸t triÓn ThÓ chÊt" b»ng sö dông ®å dïng trùc quan vµ tÝch hîp c¸c m«n häc ë líp mÉu gi¸o ch­¬ng tr×nh ®æi míi ®Ó gióp trÎ yªu thÝch lÜnh vùc gi¸o dôc ph¸t triÓn thÓ chÊt cã høng thó trong giê häc vµ bµi d¹y ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n.
b. §èi t­îng nghiªn cøu, thùc hiÖn ®Ò tµi:
Líp mÉu gi¸o 5 – 6 tuæi , tr­êng mÇm non Hång L¹c, S¬n D­¬ng, Tuyªn Quang.
2. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
a. C¬ së lý luËn cña ®Ò tµi:
Trong thời đại ngày nay, khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, công cuộc xây dựng quê hương đổi mới từng ngày, vì vậy tri thức giảng dạy ở trong nhà trường phải là những kiến thức cơ bản, hiện đại, sát thực tiễn, dùng làm chìa khóa để mở cánh cửa khoa học, là cái vốn mà thế hệ trẻ có thể vận dụng vào cuộc sống tiếp tục học lên, tự bồi dưỡng và tiếp thu các quá trình đào tạo tiếp theo trong suốt cuôc đời . Vậy việc trang bị những kiến thức phổ thông cho các cháu là một việc làm vô cùng quan trọng nhằm góp phần xây dựng đất nước phồn vinh.
	Giáo dục thể chất(GDTC) là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức.
 Trong quá trình GDTC cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ GDTC được hoàn thành bằng các hình thức khác nhau. Hình thức GDTC ở trường mầm non là sự tổng hợp giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ, mà cơ bản là tính tích cực vận động của chúng. Sự tổng hợp những hình thức đó tạo nên một chế độ vận động nhất định, cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể chất và củng cố sức khỏe cho trẻ. Ở trường mầm non sử dụng hình thức GDTC qua các tiết học thể dục
	Thể dục sáng và các tiết thể dục được tiến hành với tất cả các lớp mẫu giáo, nhưng trong các hình thức đó đòi học giáo viên phải chọn lọc những bài tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định. Ngoài ra giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển hành vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra và tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình.	
b. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®Ò tµi:
* ThuËn lîi: 
Líp mÉu gi¸o 5- 6 tuæi th«n V¹n Long lµ n¬i giao th«ng thuËn tiÖn, phô huynh cã tr×nh ®é d©n trÝ cao rÊt quan t©m tíi c«ng t¸c Ch¨m sãc - Gi¸o dôc trÎ cña líp. Nhµ tr­êng rÊt quan t©m ®Õn chÊt l­îng cña khèi mÉu gi¸o 5- 6 tuæi .Gi¸o viªn trong líp nhiÖt t×nh, tÝch cùc häc tËp n¨ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. Hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ®­îc giao.
 §Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i ®· nghiªn cøu, ®óc kÕt kinh nghiÖm, häc hái kinh nghiÖm ®ång nghiÖp t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh­ sau:
Ví dụ: Bài tập vận động cơ bản là “ném xa” thì khi chọn động tác cho bài tập phát triển chung, giáo viên lưu ý chọn động tác tay đưa từ dưới lên cao và tập động tác này số lần nhiều hơn các động tác còn lại. Hoặc bài tập vận động cơ bản là “bật xa”, nhiệm vụ chính là tập cho trẻ biết nhún chân, giáo viên nên chọn bài tập phát triển chung có động tác đứng lên ngồi xuống nhiều hơn.
Khi tập, nên cho trẻ cầm các dụng cụ như cờ, nơ, gậy thể dục,nhưng các dụng cụ đó phải phù hợp với vận động và không gây mệt mỏi cho trẻ. Các dụng cụ đó phải tạo cho trẻ lượng vận động chính xác, được sắp đặt theo từng thể loại để dễ lấy và phân phát cho trẻ. Khi chia dụng cụ cho trẻ, giáo viên phải lựa chọn các biện pháp sao cho không mất thời gian và phải được tiến hành nhanh, gọn. Cần chú ý kết hợp sử dụng dụng cụ và tập tay không cho trẻ để trẻ có cảm giác đúng về động tác khi tập không có dụng cụ.
*Khã kh¨n:
N¨m häc 2012 – 2013 thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh 5- 6 tuæi t¹i c¸c líp th«n b¶n trªn thùc tÕ th× lµ líp ghÐp c¸c ®é tuæi nªn kh¶ n¨ng tiÕp thu bµi cña c¸c ch¸u kh«ng ®ång ®Òu. MÆc dï nhµ tr­êng rÊt quan t©m ®Õn viÖc d¹y vµ häc, c¬ së vËt chÊt song so víi nhu cÇu thùc hiªn ®æi míi h×nh thøc tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay th× cßn thiÕu thèn rÊt nhiÒu.
 c. Kết quả áp dụng đề tài:
Trẻ hứng thú tham gia giờ học , thực hiện được các kỹ năng vận động 
Trẻ tập trung chú ý trong giờ học 
	* Tổ chức hoạt động thể dục cho trẻ :
	+ Thể dục sáng: 
 Như chúng ta đã biết ,tác dụng của thể dục buổi sáng đối với trẻ em hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo và mầm non . Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho cả ngày.
	Tập luyện thường xuyên như vậy , cơ thể của trẻ nâng cao hoạt động của các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng đắn.
	Thể dục sáng hàng ngày cho trẻ vào một thời gian nhất định trước bữa ăn sáng. Thời gian tập khoảng 10 phút. Cũng như các buổi tập khác, trẻ nên mặc quần áo thích hợp để dễ vận động , Trang bị dụng cụ như gậy , nơ , vòng , hoa tua , cờ thể dục phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho trẻ tập . Giáo viên nên quan sát cách đứng của trẻ, tư thế đầu, vai, mông và đặc biệt là cột sống của trẻ. Trẻ cần đứng thẳng, vai thả đều, không lên gân, tay cử động thoải mái, không cúi đầu. Giữ cho trẻ tư thế đứng ngay cả khi nghỉ, khi đi bộ, chạy và làm các cử động khác. Số lần lặp lại mỗi bài tập phụ thuộc vào tính chất mỗi động tác, cũng như trình độ thể lực của trẻ. Những bài tập khó, có khối lượng vận động lớn chỉ nên lặp lại 2- 3 lần, còn động tác phát triển chung đối với tay, chân thì nên từ 4- 6 lần. Chọn động tác và sắp xếp bài tập cho trẻ cần theo một số quy định. Trước hết động tác phải phù hợp và hấp dẫn đối với trẻ em. Bài tập phải có tác động hoàn thiện kĩ năng đi, chạy, trèo, ném, thúc đẩy sự hình thành tư thế đúng, gây sự hoạt động tích cực của các cơ quan hô hấp, tuần hoàn, các nhóm cơSẽ rất tốt nếu tổ chức thể dục buổi sáng bằng các trò chơi vận động có chủ đề gồm 3 – 4 động tác thể dục. Không nên quên đi bộ, các bài tập củng cố cơ vai, cơ chân, tay lưng, bụng, chạy 10- 15giây và đi bộ kết thúc nhằm hồi tĩnh hô hấp, điều hòa hoạt động tim, chuyển dần cơ thể vào trạng thái yên tĩnh bình thường. Mỗi lần tập thể dục sáng cần thay đổi chủ đề trò chơi. Sự đa dạng đó phụ thuộc vào óc tưởng tượng của mỗi chúng ta. Có thể soạn các bài tập có động tác bướm bay, chim bay
* Thể dục giờ học :
	+ Khởi động:
	 Để trẻ tập trung chú ý, giáo viên cần sử dụng tín hiệu khác nhau như : trống, xắc xô,Ngoài ra, nếu có điều kiện, giáo viên sử dụng tín hiệu âm thanh- âm nhạc, đó là tín hiệu dễ thu hút sự chú ý của trẻ. Tuy nhiên, trong một tiết học, giáo viên nên sử dụng một loại dụng cụ tín hiệu thống nhất để khỏi ảnh hưởng đến sự chú ý của trẻ. Bên cạnh những tín hiệu trên, giáo viên có thể sử dụng khẩu lệnh, mệnh lệnh. 
Có thể tiến hành phần khởi động như sau:
Giáo viên cho trẻ đi bộ thành vòng tròn khép kín, giáo viên đi vào phía trong vòng tròn ngược chiều với trẻ để theo dõi và điều khiển trẻ tập. Cho trẻ đi thường phối hợp với các kiểu đi: đi kiễng gót 2m, đi thường 5m, 2m đi bằng gót chân, 5m đi thường, đi như vậy khoảng 2-3lần. Sau đó, cho trẻ chuyển sang chạy thay đổi tốc độ: chậm- nhanh- chậm. Hoặc cuối phần khởi động, giáo viên có thể cho trẻ chơi một trò chơi vận động nhẹ nhàng như: “Tiếng gọi của ai?”, “Chuông reo ở đâu?”, có tác dụng làm cho trẻ phấn khởi, thích thú trước khi chuyển sang phần trọng động.
+ Trọng động:
Tập những động tác mới, hoặc ôn động tác cũ hay nâng cao trình độ luyện tập của trẻ.
- Rèn luyện phát triển thân thể toàn diện và các tố chất thể lực.
Bồi dưỡng và giáo dục ý chí, phẩm chất đạo đức tốt cho trẻ.
-Thực hiện bài tập phát triển chung:
- Phát triển và rèn luyện các nhóm cơ chính; cơ bả vai, cơ chân, cơ mình, những động tác phát triển hệ hô hấp và những động tác hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản.
 Ví dụ: Bài tập vận động cơ bản là “ném xa”thì khi chọn động tác cho bài tập phát triển chung, giáo viên lưu ý chọn động tác tay đưa từ dưới lên cao và tập động tác này số lần nhiều hơn các động tác còn lại. Hoặc bài tập vận động cơ bản là “bật xa”, nhiệm vụ chính là tập cho trẻ biết nhún chân, giáo viên nên chọn bài tập phát triển chung có động tác đứng lên ngồi xuống nhiều hơn.
Khi tập, nên cho trẻ cầm các dụng cụ như cờ, nơ, gậy thể dục,nhưng các dụng cụ đó phải phù hợp với vận động và không gây mệt mỏi cho trẻ. Các dụng cụ đó phải tạo cho trẻ lượng vận động chính xác, được sắp đặt theo từng thể loại để dễ lấy và phân phát cho trẻ. Khi chia dụng cụ cho trẻ, giáo viên phải lựa chọn các biện pháp sao cho không mất thời gian và phải được tiến hành nhanh, gọn. Cần chú ý kết hợp sử dụng dụng cụ và tập tay không cho trẻ để trẻ có cảm giác đúng về động tác khi tập không có dụng cụ.
+Vận động cơ bản
Hình thành và vận động kĩ năng cơ bản ở trẻ. Giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ tiến hành theo các bước sau : Tập mẫu, cho một số trẻ tập thử, cả lớp tập. Giáo viên áp dụng các hình thức tổ chức: Cả lớp, nhóm, cá nhân tùy thuộc vào bài tập và khả năng của trẻ.
 Ví dụ : Dạy cho trẻ thực hiện bài tập “ ném xa , chạy nhanh 10m “ cô giáo có thể gợi ý :
-Đố các cháu cô có biển báo gì đây ?
-Khi gặp biển báo này những người đi bộ ,chạy bộ như thế nào ?
-Hôm nay cô sẽ cho các con tập bài ném xa ,chạy nhanh 10 m.
-Lớp đồng thanh .
-Cô làm mẫu lần 1.
-Cô làm mẫu lần 2 giải thích :Tư thế chuẩn bị đứng chân trước chân sau , tay cầm túi cát cùng phía với chân sau đưa ra trước khi có hiệu lệnh của cô tay đưa lên cao rồi ném mạnh túi cát thẳng về phía trước .Khi nghe hiệu lệnh còi các cháu chạy nhanh về đích , chạy tự nhiên phối hợp nhịp nhàng giữa tay và chân.
-Lớp thực hiện lần lượt (cô quan sát sửa sai )
- Chia 2 nhóm thi đua thực hiện { cô bao quát và sửa sai )
* Trò chơi vận động
Củng cố rèn luyện và hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản. Giáo viên lựa chọn những trò chơi vận động cơ bản như trò chơi : Tín hiệu , Chó sói xấu tính , Bắt chước tạo dáng ,cáo và thỏ 
 Ví dụ 1 : Bài tập vận động đi, chạy, thì trò chơi vận động là “Đi, chạy theo tính hiệu”; ném xa bằng một tay thì trò chơi vận động là “Ném quai dây”. Mục đích nhằm rèn luyện những kỉ năng của các vận động cơ bản.
 Ví dụ 2 
 Với đề tài : “ Trèo lên xuống thang “ cô chọn trò chơi “đua ngựa” việc chạy nâng cao đùi sẽ có tác dung hỗ trợ cơ đùi đối với kỹ năng trèo của trẻ 
* Hồi tỉnh: 
Đưa cơ thể về trạng thái bình thường sau quá trình vận động liên tục. Giáo viên phải làm cho trẻ có cảm giác thoải mái, phấn khởi đỡ mệt mỏi, không chán học. Giáo viên có thể tiến hành nhiều hình thức : cho trẻ đi vòng tròn, hít thở , trò chơi vận động tĩnh như : “Bóng bay xanh”, “Tìm đồ chơi”.
Ví dụ :
Cô cho trẻ đi vòng tròn đọc thơ “Bé bước một hai”, hít thở sâu .
 * Nhận xét tiết học
Giáo viên có thể nhận xét ngay trong tiết học hoặc cuối tiết học, trong tiết học khen chê trẻ kịp thời. Cuối tiết học chủ yếu động viên trẻ, khen là chính.).
3. KÕt luËn:
*KÕt qu¶ trªn trÎ: Các cháu rất hứng thú tham gia giờ học , các kỹ năng luyện tập đối với trẻ nhẹ nhàng thoải mái hơn, kiến thức, kỹ năng được nâng cao rõ rệt. Kết quả nhận thức trên trẻ đạt chất lượng hơn , 94% trẻ thực hiện thành thạo kỹ năng vận động ở từng lứa tuổi . đặc biệt là các giờ học thể dục mang tính tổng hợp như Ném xa – chạy nhanh , Nhảy dang khép chân – tung bắt bóng .trẻ thực hiện tốt các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng 
*KÕt qu¶ tõ phÝa c¸c bËc cha mÑ: Phụ huynh có sự thay đổi suy nghĩ về vấn đề giáo dục của giáo viên đối với trẻ.
* VÒ phÝa gi¸o viªn vµ nhµ tr­êng: 100% giáo viên đã nắm vững trình tự và phương pháp bộ môn dạy thể dục . Tập chính xác các động tác , hướng dẫn kỹ năng cho trẻ rõ ràng , biết chọn lựa cơ chủ đạo phù hợp với kỹ năng vận động , đặc biệt là biết khéo léo trong việc chọn lựa các hình thức tổ chức gây hấp dẫn trẻ tham gia tích cực vào giờ học tạo cho bộ môn thể dục không còn là một bộ môn cứng nhắc mà càng thích thú với môn học này. . 
* Bµi häc kinh nghiÖm:
Qua việc thực hiện đề tài đã giúp cho việc dạy và học có hiệu quả cao. 
Bản thân cần tích cực nghiên cứu, học tập qua nhiều tài liệu có liên quan, qua các phương tiện thông tin đại chúng, đồng thời tự đúc kết kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy và học hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp đã có nhiều năm công tác và có nhiều thành tích trong giảng dạy.
*Những đề xuất, kiến nghị:
 - Trang cấp thêm trang thiết bị dạy học hơn nữa cho các trường học nhất là những trường lớp vùng sâu vùng xa để đảm bảo cho việc dạy và học của cô và trò đạt kết quả cao.
Trªn ®©y lµ b¶n s¸ng kiÕn kinh nghiÖm " Gi¸o dôc ph¸t triÓn thÓ chÊt cho trÎ 5-6 tuæi." ®­îc ¸p dông ë líp mÉu gi¸o 5-6 tuæi th«n V¹n long-Tr­êng MÇm non Hång L¹c. 
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n./.
Hång L¹c, ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2012
Ng­êi viÕt s¸ng kiÕn
Hoàng Thị Sang
X¸c nhËn cña héi ®éng khoa häc nhµ tr­êng