Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục học sinh yếu kém môn Tiếng Anh
Thực trạng
Hiện nay chất lượng dạy học môn ngoại ngữ còn thấp do nhiều nguyên nhân. Trước hết là do môn Tiếng Anh là một môn học hoàn toàn “khó”, đối với các em ở vùng sâu, môi trường giao tiếp Tiếng Anh còn hạn chế. Việc tiếp cận với ngôn ngữ nước ngoài gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, phụ huynh và học sinh chưa nhận thức được tầm quan trọng của môn học. Do đó chưa có sự đầu tư thời gian, công sức, chưa nỗ lực vượt khó học tập. Nhiều học sinh vào giờ học không chú ý tập trung, về nhà không chịu làm bài tập, không chịu khó rèn luyện học hỏi nên không thể tiến bộ được trong học tập. Môn Tiếng Anh đòi hỏi người học phải chịu khó, nhẫn nại, đầu tư nhiều thời gian, phải có phương pháp học hiệu quả. Thế nhưng, một số học sinh hầu như chỉ tập trung vào học các môn khác, ít chú ý đến việc trau dồi môn Tiếng Anh hoặc có tâm lý ngại khó, dựa vào các môn khác để kéo môn Tiếng Anh lên, chỉ xem đây là môn điều kiện. Tuy cùng học chung trong một lớp, nội dung chương trình giáo dục giống nhau, nhưng mỗi học sinh là một cá thể riêng biệt, các em đều có sự phát triển về thể chất và trí tuệ khác nhau, động cơ và thái độ học tập cũng khác nhau thì năng lực học tập, khả năng tiếp thu kiến thức của mỗi học sinh cũng phải khác nhau. Có học sinh tiếp thu bài rất nhanh, nhưng cũng có những em tiếp thu bài rất chậm, thậm chí là không hiểu gì thông qua các hoạt động dạy học trên lớp nhất là đối với môn Tiếng Anh. Đối tượng học sinh yếu kém vẫn luôn tồn tại trong quá trình giáo dục. Tuy nhiên về số lượng học sinh yếu, kém nhiều hay ít và mức độ tiến bộ của của học sinh yếu, kém nhanh hay chậm trong quá trình giáo dục và rèn luyện mới là điều đáng quan tâm của riêng mỗi nhà trường.
Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã tiến hành cho các em học sinh làm bài khảo sát chất lượng ở các khối lớp. Qua đó tiến hành phân loại học sinh theo trình độ, để biết được số lượng học sinh yếu kém là bao nhiêu. Và tìm ra biện pháp tốt nhất để nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh.
Trong năm học: 2020 – 2021 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công giảng dạy phụ đạo ở các khối lớp sau: 7, 8 và 9.
BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HỌC SINH YẾU KÉM MÔN TIẾNG ANH Nguyễn Thị Nhung Giáo viên trường TH&THCS Tân Thạnh Đặt vấn đề Trong quá trình giảng dạy để khắc phục hạn chế số lượng học sinh yếu, kém thì công tác phụ đạo là công việc rất cần thiết, thường xuyên và không thể thiếu được trong bất kỳ trường Trung học cơ sở nào. Đây chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của người thầy, của Ban lãnh đạo nhà trường, của các cấp góp phần giúp đỡ cho các học sinh không theo kịp bạn bè, hoặc mất căn bản có thể nắm bắt được kiến thức cơ bản của nội dung bài học. Từ đó, việc tổ chức các lớp phụ đạo cho học sinh yếu kém là việc làm rất thiết thực trong việc nâng cao chất lượng. Vì tương lai của thế hệ trẻ sống và làm việc trong thời đại tiến bộ như ngày nay, nên người giáo viên tạo mọi điều kiện để nâng cao kiến thức cho các em hội nhập với thế giới công việc và cuộc sống. Do đó công tác phụ đạo học sinh yếu kém đóng vai trò rất quan trọng. Nếu các em có sự tiến bộ, có kiến thức vững vàng thì sau này các em sẽ tìm được công việc ổn định, góp phần giảm được gánh nặng cho gia đình và xã hội. Với những lý do trên, tôi xin được trình bày biện pháp khắc phục học sinh yếu kém để nâng cao chất lượng dạy học ở nhà trường hiện nay, giúp cho các em học sinh yếu, kém cảm thấy sự tự tin trong học môn Tiếng Anh, góp phần đạt được kết quả tốt trong học tập. II. Thực trạng Hiện nay chất lượng dạy học môn ngoại ngữ còn thấp do nhiều nguyên nhân. Trước hết là do môn Tiếng Anh là một môn học hoàn toàn “khó”, đối với các em ở vùng sâu, môi trường giao tiếp Tiếng Anh còn hạn chế. Việc tiếp cận với ngôn ngữ nước ngoài gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, phụ huynh và học sinh chưa nhận thức được tầm quan trọng của môn học. Do đó chưa có sự đầu tư thời gian, công sức, chưa nỗ lực vượt khó học tập. Nhiều học sinh vào giờ học không chú ý tập trung, về nhà không chịu làm bài tập, không chịu khó rèn luyện học hỏi nên không thể tiến bộ được trong học tập. Môn Tiếng Anh đòi hỏi người học phải chịu khó, nhẫn nại, đầu tư nhiều thời gian, phải có phương pháp học hiệu quả. Thế nhưng, một số học sinh hầu như chỉ tập trung vào học các môn khác, ít chú ý đến việc trau dồi môn Tiếng Anh hoặc có tâm lý ngại khó, dựa vào các môn khác để kéo môn Tiếng Anh lên, chỉ xem đây là môn điều kiện. Tuy cùng học chung trong một lớp, nội dung chương trình giáo dục giống nhau, nhưng mỗi học sinh là một cá thể riêng biệt, các em đều có sự phát triển về thể chất và trí tuệ khác nhau, động cơ và thái độ học tập cũng khác nhau thì năng lực học tập, khả năng tiếp thu kiến thức của mỗi học sinh cũng phải khác nhau. Có học sinh tiếp thu bài rất nhanh, nhưng cũng có những em tiếp thu bài rất chậm, thậm chí là không hiểu gì thông qua các hoạt động dạy học trên lớp nhất là đối với môn Tiếng Anh. Đối tượng học sinh yếu kém vẫn luôn tồn tại trong quá trình giáo dục. Tuy nhiên về số lượng học sinh yếu, kém nhiều hay ít và mức độ tiến bộ của của học sinh yếu, kém nhanh hay chậm trong quá trình giáo dục và rèn luyện mới là điều đáng quan tâm của riêng mỗi nhà trường. Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã tiến hành cho các em học sinh làm bài khảo sát chất lượng ở các khối lớp. Qua đó tiến hành phân loại học sinh theo trình độ, để biết được số lượng học sinh yếu kém là bao nhiêu. Và tìm ra biện pháp tốt nhất để nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh. Trong năm học: 2020 – 2021 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công giảng dạy phụ đạo ở các khối lớp sau: 7, 8 và 9. *Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm như sau: Lớp Giỏi KHÁ TRUNG BÌNH YẾU KÉM SL % SL % SL % SL % SL % 7 6 6.3 14 14.7 19 20.0 33 34.7 23 24.2 8 4 4.6 2 2.3 10 11.5 27 31.0 44 50.6 9 3 4.5 13 19.4 13 19.4 13 19.4 19 28.3 1. Thuận lợi: - Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy của nhà trường ngày càng đầy đủ, có phòng học bộ môn Tiếng Anh vừa được đưa vào sử dụng, khai thác hợp lý và tận dụng tối đa các tranh ảnh sách giáo khoa để dạy từ vựng, loa, USB, máy chiếu cho việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học, sách tham khảo đầy đủ cho giáo viên và học sinh có sách hướng dẫn học tốt, sách bài tập cơ bản và nâng cao, có Internet. - Sự tác động tích cực của các cuộc thi như thi học sinh giỏi, thi Olympic, cũng là động lực thúc đẩy việc học Tiếng Anh của học sinh. - Bản thân giáo viên được đào tạo chính quy, sớm được trang bị theo phương pháp mới theo hướng giao tiếp, thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn, dự hội giảng, sinh hoạt cụm chuyên môn. - Nhà trường thực hiện tốt việc kiểm tra đánh giá học sinh thông qua việc quản lý đề kiểm tra thông qua ngân hàng đề. - Nhà trường quản lí tốt việc giáo viên dạy phụ đạo thông qua sổ theo dõi dạy phụ đạo có giám thị trực kiểm tra. 2. Khó khăn: - Các em không được học Tiếng Anh ở cấp Tiểu học, sách giáo khoa lại biên soạn dựa trên cơ sở, nền tảng chương trình Tiếng Anh Tiểu học nên các em gặp nhiều khó khăn. - Một số học sinh chưa thực sự tự giác trong học tập, chưa có động cơ học tập, mất căn bản kiến thức ngay từ lớp dưới, hoặc còn bị ảnh hưởng bởi trò chơi điện tử, chat trên mạng, chưa tự xây dựng cho mình phương pháp tự học, chưa dành nhiều thời gian cho việc tực hành tiếng anh hàng ngày, nhiều học sinh không theo kịp bạn để rồi sinh ra chán học, sợ học. - Ngoài môn học Tiếng Anh, học sinh còn phải học, soạn bài và làm bài tập những bộ môn khác nên đối với những em không biết phân phối thời gian để luyện các kỹ năng như nghe, viết, làm bài tập về văn phạm hay học kỹ từ vựng. - Học sinh ít có môi trường giao tiếp bằng Tiếng Anh nên kỹ năng nghe nói còn hạn chế. - Học sinh còn chưa mạnh dạn trong học tập do chưa hiểu sâu, hoặc đọc chậm, viết chậm, viết sai, không có khả năng vận dụng kiến thức - Một số học sinh đi học thất thường, ham chơi, không chịu đi học phụ đạo. - Một số phụ huynh học sinh chưa thực sự quan tâm việc học của con em. Đi làm xa nhà, ông bà phải chăm lo cho con cháu. - Nội dung bài dạy nhiều, thời lượng dạy hạn chế nên giáo viên chưa có thời gian quan tâm đến hết đối tượng học sinh trong lớp, nhất là học sinh yếu, kém. II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN - Dựa trên kế hoạch nhà trường, tổ chuyên môn đã lập ra kế hoạch giúp đỡ học sinh yếu kém ngay từ đầu năm. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên biên soạn ra nội dung tương ứng với thời gian thực hiện, qua đó tìm ra được biện pháp áp dụng phù hợp cho từng đối tượng học sinh. - Giáo viên bộ môn thường xuyên theo dõi tình hình học bộ môn của học sinh để kịp thời phát hiện những học sinh còn yếu kém, chưa tiếp thu kịp bài học do năng lực hoặc những học sinh không học tốt do chưa có phương pháp tự học tốt ở nhà hoặc lười học từ vựng, văn phạm để từ đó có hướng điều chỉnh việc dạy của mình như: hỗ trợ học sinh tiếp thu chậm bằng cách đặt câu hỏi phù hợp với khả năng của các em, hay thường xuyên gọi các em phát biểu để các em tập dần cách nhanh nhẹn trong hoạt động học. Bên cạnh đó, khen ngợi kịp thời để khích lệ các em. - Sau một thời gian cố gắng, nếu học sinh vẫn chưa tiến bộ nhiều thì thông qua nhà trường tổ chức phụ đạo bộ môn nhằm giúp các em có nhiều thời gian và điều kiện để củng cố kiến thức trọng tâm của chương trình học. - Giáo viên cần phân loại rõ học sinh yếu kém về kỹ năng nào để tập trung vào giờ dạy hoặc giờ phụ đạo. Giáo viên cần soạn và giảng bài theo đối tượng học sinh và các bài kỹ năng: Nghe- Nói- Đọc- Viết, các bài tập phải phù hợp với đối tượng học sinh mang ý gợi mở hay gợi ý nhiều hơn và cụ thể hơn cho đối tượng học sinh yếu kém. Từ đó, giúp các em tự tin và hoàn thành tốt các bài tập. - Dạy từ thấp đến cao, từ cơ bản đến cao hơn. - Muốn hạn chế học sinh yếu kém: phải rất quan tâm đến sự chuyên cần của học sinh. Kiểm tra bài vở thường xuyên, đánh giá, nhận xét. - Lập danh sách học sinh yếu kém có điểm kiểm tra không đạt trung bình báo cáo cho Tổ trưởng, Phó Hiệu trưởng theo mẫu: STT Họ và tên Lớp Điểm KTĐN Nguyên nhân yếu kém 1 Nguyễn Trọng Nguyễn 8B 2.0 Mất căn bản( ngữ pháp, từ vựng,) 2 Trần Thái Kiên 8B 2.5 Chưa nắm vững kiến thức,gia đình không quan tâm 3 Nguyễn Quốc Bảo 8B 2.0 Mê chơi đánh điện tử, phụ huynh ít quan tâm 4 Huỳnh Tấn Đạt 8B 2.5 Chưa nắm vững kiến thức 5 Lâm Nhật Duy 8B 1.0 Mất căn bản lớp dưới, lười học. 6 Đỗ Chấn Huy 8B 1.0 Mê chơi đánh điện tử, phụ huynh ít quan tâm 7 Phan Thúy Vi 8B 3.0 Chưa nắm vững kiến thức 8 Biện Hoài An 8B 2.0 Gia đình không quan tâm 9 Phan Đăng Khoa 8B 2.5 Chưa nắm vững kiến thức, phụ huynh ít quan tâm. 10 Lâm An Thuận 8B 1.5 Chưa nắm vững kiến thức,gia đình không quan tâm 11 Phạm Thanh Huy 8B 2.5 Chưa chăm học 12 Nguyễn Hoàng Khiêm 8B 3.0 Chưa nắm vững kiến thức 13 Nguyễn Văn Linh 8B 1.5 Gia đình thiếu quan tâm 14 Phan Minh Khôi 8B 3.5 Chưa nắm vững kiến thức 15 Phan Như Ý 8B 3.0 Mất căn bản kiến thức lớp dưới, chưa chăm. - Để công tác phụ đạo học sinh yếu kém môn Tiếng Anh đạt kết quả tốt, khâu quan trọng nhất là sự phối hợp tốt giữa gia đình và nhà trường được thực hiện như sau: a. Đối với lãnh đạo nhà trường: - Tổ chức tốt các hoạt động dạy học và sinh hoạt chuyên môn, thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. - Thực hiện tốt phong trào thi đua: Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, lập kế hoạch và phân công giáo viên có kinh nghiệm, có tâm huyết theo dạy những đối tượng học sinh yếu kém. - Có những hình thức khen thưởng đối với học sinh tiến bộ. - Thường xuyên phối hợp thật tốt đối với các tổ chức đoàn thể và Ban đại diện cha mẹ học sinh, đặc biệt là những phụ huynh có con em học phụ đạo, nếu gặp trường hợp học sinh yếu không chịu đi học, Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn phải giải thích, thuyết phục cho con em mình đi học đầy đủ, học sinh học phụ đạo được miễn phí hoàn toàn. - Thường xuyên kiểm tra việc giáo viên phụ đạo để có kế hoạch điều chỉnh. - Thực hiện nghiêm phong trào “ Tiếng kẻng học bài”. Đề ra nội dung kế hoạch ngay từ đầu năm học, trực tiếp phân công giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn cùng nhau phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để thực hiện tốt phong trào này. Thường xuyên có kế hoạch chủ động đi kiểm tra hàng tuần, hàng tháng. b. Đối với giáo viên bộ môn: - Lập ra kế hoạch dạy phụ đạo, chuẩn bị đầy đủ kế hoạch bày dạy; có sự kiểm tra, đánh giá và nhắc nhở động viên học sinh. Ngoài ra cũng thường xuyên tìm ra điểm mạnh và điểm yếu của học sinh để đưa ra biện pháp khắc phục. - Động viên nhắc nhở các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vì đa phần những em yếu kém thường rơi vào gia đình thuộc diện khó khăn, cha mẹ phải đi làm thuê hoặc làm ăn xa. - Kịp thời tham mưu với lãnh đạo nhà trường để cùng giải quyết những vấn đề khó, hoặc hỗ trợ việc học tập cho các em học sinh. - Làm bài kiểm tra sau mỗi tháng để đánh giá sự tiến bộ của học sinh. - Người giáo viên được phân công phụ trách các lớp yếu kém phải có sự nhiệt huyết, nhiệt tình yêu thương và giúp đỡ học sinh, biết kiên trì nhẫn nại. Bởi vì học sinh yếu kém thường hay ngổ nghịch, chọc phá..v.v.. đòi hỏi người giáo viên phải biết cách xử lí phù hợp. - Quan trọng nữa là giáo dục cho học sinh về đạo đức, tinh thần tự giác, và tích cực chủ động trong học tập, tạo hứng thú cho các em tiếp thu kiến thức. Khi các em đã học được thì góp phần hạn chế được tỷ lệ học sinh yếu kém. c. Đối với phụ huynh học sinh: - Phụ huynh phải tạo cho học sinh có góc học tập, có thời gian biểu, kiểm tra bài vở, nhắc nhở, động viên các em phải đi học phụ đạo. Có sự kiểm tra và chuẩn bị cho con em trước khi đến trường. - Thường xuyên liên hện với giáo viên chủ nhiệm bằng điện thoại để nắm bắt tình hình học tập của con em mình, từ đó tìm ra biện pháp tốt nhất cho con mình học tập. III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng biện pháp như vừa nêu trên, qua một học kì thực nghiệm giảng dạy ở 3 khối lớp 7,8, và 9, tôi đã thấy có sự chuyển biến rõ rệt ở các học sinh yếu kém. Các em đã nắm được những kiến thức tối thiểu của chương trình dành cho học sinh. Các em đã mạnh dạn phát biểu ý kiến, cải thiện được các kĩ năng. Đặc biệt, các em đã bỏ qua được mặc cảm tự ti, biết trao đổi với cô giáo những chỗ mình chưa hiểu. Sự tiến bộ của các em biểu hiện cụ thể qua điểm số, qua việc học sinh có ý thức học bài ở lớp cũng như ở nhà. Vì thế cha mẹ học sinh yên tâm, tin tưởng vào nhà trường, tích cực ủng hộ việc dạy học của nhà trường. Kết quả khảo sát đầu năm học 2020 -2021: Lớp Giỏi KHÁ TRUNG BÌNH YẾU KÉM SL % SL % SL % SL % SL % 7 6 6.3 14 14.7 19 20.0 33 34.7 23 24.2 8 4 4.6 2 2.3 10 11.5 27 31.0 44 50.6 9 3 4.5 13 19.4 13 19.4 13 19.4 19 28.3 Kết quả khảo sát học kì I năm học 2020 -2021: Lớp Giỏi KHÁ TRUNG BÌNH YẾU KÉM SL % SL % SL % SL % SL % 7 7 7.4 47 49.5 40 42.1 1 1.0 0 0 8 2 2.3 20 23.0 64 73.6 1 1.1 0 0 9 5 7.5 28 41.8 33 49.3 1 1.4 0 0 IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trên đây là biện pháp mà tôi đã áp dụng để giúp học sinh của mình vượt qua được tình trạng yếu kém môn Tiếng Anh. Qua quá trình thực hiện tôi đã rút ra cho mình một số bài học kinh nghiệm như sau: Để khắc phục tình trạng học sinh yếu kém ta vừa phải cố gắng nâng cao hiệu quả giảng dạy ở trên lớp vừa phải tăng cường phụ đạo giúp đỡ riêng các học sinh yếu kém (ngoài giờ chính khóa) theo các nhóm nhỏ cá biệt. Lý do là vì trong các lớp đồng loạt, dù giáo viên có cố gắng giảng dạy sát ba loại đối tượng đến đâu đi nữa thì việc truyền thụ kiến thức và luyện tập cũng cần phải được tiến hành theo trình độ và nhịp chung của cả lớp, nếu quá chú ý đến đối tượng học sinh yếu, kém thì các em khá giỏi trung bình sẽ buồn chán, không muốn học, sinh ra các ý nghĩ và hành động tiêu cực. Giáo viên phải là người chịu khó, kiên trì, không nản lòng trước sự chậm tiến của học sinh, phải biết phát hiện ra sự tiến bộ của các em cho dù là rất nhỏ để kịp thời động viên, khuyến khích làm niềm tin cho các em tiến bộ. Tóm lại, kết quả tiến bộ của học sinh phụ thuộc chủ yếu vào sự nhiệt huyết của người giáo viên và sự nổ lực của các em. Vì vậy, mỗi người giáo viên chúng ta cần cố gắng hết mình để giáo dục con em trở thành những con người có ích cho xã hội. V. KIẾN NGHỊ Trong khi thực hiện giải pháp này tôi có gặp một số khó khăn cho Giáo viên cũng như học sinh. Vì vậy tôi có kiến nghị sau: - Cần phối hợp giữa giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm, nhà trường và cha mẹ học sinh để tạo ra sự phối hợp tốt trong việc giáo dục phụ đạo học sinh yếu kém. Người viết Nguyễn Thị Nhung Xác nhận của Hiệu trưởng Hiệu trưởng trường THCS . xác nhận: Biện pháp......của giáo viên:..áp dụng có hiệu quả và lần đầu được dùng để đăng ký thi giáo viên dạy giỏi, chưa được dùng để xét duyệt thành tích khen thưởng cá nhân trước đó. Tân Thạnh, ngày tháng năm 2021 HIỆU TRƯỞNG Bùi Quang Định
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_bien_phap_khac_phuc_hoc_sinh_yeu_kem_m.doc