Sáng kiến cải tiến kỹ thuật Một số biện pháp chỉ đạo sử dụng thiết bị giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dạy học

 Céng hßa x· héi chñ nghÜa viÖt nam
§éc lËp -Tù do -H¹nh phóc
-----b&a-----
s¸ng kiÕn c¶I tiÕn kü thuËt
“MéT Sè BIÖN PH¸P CHØ §¹o Sö DôNG THIÕT BÞ GI¸O DôC NH»M N¢NG CAO CHÊT l­îng d¹y häc”
Hä vµ tªn: §inh §øc LuËn 
Chøc vô: Phã hiÖu tr­ëng
§¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng tiÓu häc ng­ thñy nam
 Ng­ Thñy Nam, th¸ng 5 n¨m 2013
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn sáng kiến:
- Ngày nay, vấn đề giáo dục tiểu học được nhiều quốc gia nghiên cứu. Ở Việt Nam bậc tiểu học được coi là: “Bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân”. 
Sự thành công của bậc học tiểu học có ý nghĩa rất to lớn đối với sự phát triển và chất lượng của các bậc học tiếp theo. Với ý nghĩa và tầm quan trọng như vậy, nên chất lượng giáo dục của bậc học này cần được coi trọng. Từ đó, muốn nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học phải đổi mới một cách toàn diện và đồng bộ: từ mục tiêu, nội dung chương trình, phương pháp dạy học của giáo viên, phương pháp học tập của học sinh, phương pháp quản lý của nhà trường.
- Xuất phát từ yêu cầu đó mà vấn đề sử dụng đồ dùng dạy học trong các giờ học phục vụ đổi mới phương pháp dạy học được nhiều giáo viên quan tâm. Bởi học sinh tiểu học, việc tiếp thu kiến thức của các em là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn.
- Vậy làm thế nào để việc sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả nhất trong các giờ học phục vụ đổi mới phương pháp dạy học? Đó là câu hỏi đặt ra mà người làm công tác quản lý chuyên môn luôn trăn trở và lưu tâm chú trọng.
- Thực tế cho thấy việc sử dụng thiết bị dạy học trong các tiết học là cần thiết đối với sự tiếp thu kiến thức của học sinh. Sử dụng thiết bị dạy học như thế nào để có hiệu quả phục vụ đổi mới phương pháp dạy học, đó là một giải pháp bước đầu, nhằm tháo gỡ những khó khăn vướng mắc về ý thức và chất lượng sử dụng thiết bị dạy học trong các giờ dạy trên lớp của giáo viên trong trường tôi hiện nay. Vì vậy, tôi đề xuất ý tưởng của mình đến các giáo viên về một số biện pháp chỉ đạo việc sử dụng thiết bị dạy học ở trên lớp.
1.2. Điểm mới của sáng kiến:
- Nội dung sáng kiến được áp dụng tại trường Tiểu học Ngư Thủy Nam trong một số năm qua. Trong suốt quá trình sử dụng sáng kiến, bản thân tôi và đội ngũ thầy cô giáo trong nhà trường đã thấy được tác dụng của việc chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy học là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết để giúp cho giáo viên khi đứng lớp thực hiện một cách bài bản, có khoa học và chất lượng, đồng thời giúp cho học sinh nắm chắc kiến thức bài học một cách dễ dàng và có hiệu quả. Trong các tiết học có sử dụng thiết bị dạy học, đã phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, việc tiếp thu kiến thức của học sinh trở nên nhẹ nhàng tự nhiên hơn, không gò ép máy móc.
 Qua một thời gian cho thấy chất lượng giờ học có sử dụng thiết bị dạy học đạt hiệu quả cao hơn so với tiết học không sử dụng thiết bị dạy học.
 Chất lượng giáo dục của học sinh được nâng lên rõ rệt qua từng năm học.
 Thiết bị dạy học thực sự là phương tiện đắc lực giúp cho giáo viên và học sinh thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, chất lượng sử dụng thiết bị dạy học cũng như chất lượng giờ dạy sử dụng thiết bị dạy học được nâng lên rõ rệt. Số tiết dạy được xếp loại tốt, khá khi sử dụng thiết bị dạy học cao.
 Qua những kết quả đó thôi thúc bản thân tôi suy nghĩ, tìm ra những giải pháp hữu hiệu để giúp cho đồng nghiệp thực hiện có hiệu quả trong việc sử dụng thiết bị dạy học. Song bên cạnh đó, cũng gặp không ít khó khăn như: thiết bị dạy học còn thiếu chưa đồng bộ, chất lượng thiết bị chưa cao, cơ sở vật chất phòng thiết bị còn thiếu... nhưng với sự nhiệt huyết, sự tìm tòi học hỏi, trao đổi cùng đồng nghiệp, với sự hỗ trợ của một số trường bạn tôi đã thực hiện thành công sáng kiến của mình. Với lý do trên, tôi viết lại sáng kiến kinh nghiệm “ Một số biện pháp chỉ đạo sử dụng thiết bị giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dạy học”.
 2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng về công tác quản lý thiết bị và việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên nhà trường:
A. Tình hình nhà trường:
- Trường Tiểu học Ngư Thủy Nam đóng trên địa bàn xã Ngư Thủy Nam thuộc xã bãi ngang ven biển của huyện Lệ Thủy, điều kiện kinh tế xã hội còn gặp nhiều khó khăn, có nhiều con em học sinh hộ nghèo và cạnh nghèo, mặt bằng trình độ dân trí chưa cao nên việc đầu tư cho con em đi học còn chưa thoả đáng. Sự đầu tư cho giáo dục của chính quyền địa phương còn hạn chế, nhiều phụ huynh học sinh chưa thể hiện sự quan tâm đến chất lượng học tập của con em và chất lượng giáo dục của nhà trường.
- Toàn trường năm học 2012-2013 có 10 lớp với 223 học sinh.
- Về đội ngũ giáo viên, toàn trường có 22 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trong đó: cán bộ quản lý: 2, giáo viên đứng lớp:16, nhân viên: 4, đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình trong công tác và được đào tạo chuẩn hoá 100%. Song bên cạnh đó đội ngũ giáo viên mới ra trường nhiều, tuổi nghề còn trẻ, kinh nghiệm dạy học còn non chưa đồng đều nhất là việc tiếp cận đổi mới phương pháp dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.
B. Thuận lợi:
- Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học trong đó chú trọng đến công tác sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên.
- Đội ngũ cán bộ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn về trình độ đào tạo.
- Thiết bị dạy học trang bị tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy học của giáo viên và học sinh ở từng khối lớp.
- Giáo viên có tinh thần cao trong việc sưu tầm hoặc tự làm các thiết bị dạy học phục vụ cho tiết dạy.
C. Khó khăn:
- Thiết bị dạy học của nhà trường còn thiếu chưa đồng đều ở các môn học.
- Cơ sở vật chất phòng thiết bị, các tủ, kệ, giá trưng bày thiết bị còn chưa đầy đủ.
- Việc sử dụng thiết bị dạy học của một số giáo viên còn mang tính hình thức, tổ chức các hoạt động dạy học còn thụ động chưa phát huy hết khả năng của học sinh.
- Việc sử dụng thiết bị dạy học ở trên lớp đòi hỏi giáo viên phải có sự chuẩn bị, đầu tư nhiều thời gian nghiên cứu bài, trong dạy học phải biết kết hợp nhiều yếu tố và biết phân phối thời gian, nên nhiều giáo viên còn ngại sử dụng nhất là đối với giáo viên dạy chuyên biệt, một số giáo viên còn ngại lên phòng thiết bị để mượn đồ dùng dạy học, chỉ cần dạy theo sách giáo khoa là đủ.
2.2. Các biện pháp chỉ đạo thực hiện:
+ Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên về tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong công tác chuyên môn của nhà trường:
- Thống nhất kế hoạch, chỉ tiêu về công tác thiết bị nhà trường và việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên ở trên lớp, thông qua hội nghị cán bộ viên chức đầu năm học.
- Phân công một thành viên Ban giám hiệu nhà trường phụ trách công tác thiết bị nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch chuyên đề về công tác thiết bị nhà trường và việc sử dụng thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Thu thập những thông tin lý luận của việc sử dụng thiết bị dạy học đến với giáo viên.
- Đề cao tính chất quan trọng của việc sử dụng thiết bị dạy học trên lớp là khâu then chốt trong việc đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng dạy học.
+ Chỉ đạo bộ phận thiết bị nhà trường làm tốt công tác chuyên môn nghiệp vụ.
- Thực hiện sắp xếp các loại thiết bị theo từng nhóm chất liệu, môn học của từng khối lớp để tiện cho việc giáo viên khi mượn và trả thiết bị cũng như công tác quản lý thiết bị.
- Lập các loại hồ sơ quản lý thiết bị đúng qui định, lưu ý theo dõi giáo viên mượn và trả thiết bị dạy học.
- Nghiên cứu chương trình, nội dung dạy học, các loại thiết bị để có hướng tư vấn cho giáo viên cách sử dụng thiết bị dạy học trên lớp có hiệu quả nhất.
- Lập bảng danh mục các loại thiết bị có sẵn và tự làm của giáo viên hàng năm.
- Lập kế hoạch, thống kê những thiết bị đủ cho các lớp và được sử dụng thường xuyên cho giáo viên mượn và đưa về các lớp để tiện sử dụng. 
+ Chỉ đạo các tổ chuyên môn tổ chức trao đổi, hướng dẫn, bồi dưỡng kỹ năng vận dụng lý luận và thực tiễn giảng dạy của giáo viên:
- Thống nhất chỉ đạo cách trao đổi, rút kinh nghiệm đánh giá giờ dạy của giáo viên, chú trọng đánh giá phương pháp, kỹ năng sử dụng khai thác hiệu quả thiết bị dạy học.
- Tổ chức dạy mẫu, minh hoạ, so sánh, đối chiếu, phân tích, việc sử dụng thiết bị dạy học trong tiết dạy của từng môn học theo từng khối lớp.
- Tổ chức triển khai thực hiện đại trà trong toàn trường.
- Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học, kỹ năng hướng dẫn học sinh khai thác tìm hiểu kiến thức qua việc sử dụng thiết bị dạy học một cách tích cực và chủ động sáng tạo.
- Chỉ đạo cho giáo viên tự đánh giá kết quả sử dụng thiết bị dạy học của mình thực hiện trên lớp và đánh giá sự tích cực của học sinh trong quá trình sử dụng thiết bị dạy học một cách khách quan.
- Xây dựng qui chế làm việc của tổ, khối chuyên môn và giáo viên về hướng dẫn, thảo luận kỹ năng thực hành sử dụng thiết bị dạy học một cách thường xuyên theo từng tháng, tuần, từng bài học.
+ Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn phương pháp học tập tích cực của học sinh thông qua sử dụng thiết bị dạy học.
- Hướng dẫn phương pháp học tập của học sinh thông qua sử dụng các thiết bị dạy học có hiệu quả.
- Rèn luyện cho học sinh khả năng độc lập, tính say mê, khám phá, tìm tòi, tư duy sáng tạo qua việc sử dụng các thiết bị dạy học.
- Giáo dục cho các em đức tính cẩn thận, khoa học khi sử dụng các thiết bị dạy học.
+ Tổ chức kiểm tra, đánh giá sau khi triển khai kế hoạch.
- Kiểm tra hoạt động của thiết bị nhà trường trong việc tổ chức cho giáo viên, học sinh sử dụng thiết bị giáo dục trong dạy học.
- Kiểm tra chất lượng sử dụng thiết bị dạy học và hiệu quả sử dụng qua dự giờ thăm lớp.
- Kiểm tra việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên thông qua quan sát, theo dõi.
- Kiểm tra thông qua kết quả học tập và sự phản hồi của học sinh.
- Theo dõi, xếp loại giáo viên hàng tháng qua việc sử dụng thiết bị dạy học và hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học, được cụ thể hoá theo từng thang điểm trong bảng lượng hoá thi đua hàng tháng của nhà trường.
- Kiểm tra việc sử dụng thiết bị dạy học thông qua kiểm tra giáo án, lịch báo giảng và kế hoạch sử dụng thiết bị của giáo viên.
+ Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Qua một thời gian triển khai tổ chức chỉ đạo việc sử dụng thiết bị dạy học trong nhà trường đã đạt được kết quả đáng khả quan:
+ Đối với thiết bị nhà trường:
- Tổ chức sắp xếp, hướng dẫn giáo viên sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả và nề nếp.
- Cán bộ phụ trách thiết bị đã biết cách hướng dẫn, tư vấn cho giáo viên sử dụng các thiết bị dạy học một cách khoa học.
- Hàng năm, được Phòng GD-ĐT kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động thiết bị tốt.
+ Đối với giáo viên:
- Tỷ lệ giáo viên sử dụng thiết bị dạy học thường xuyên trong các giờ lên lớp đạt 100%
- Kết quả xếp loại chất lượng tiết dạy của giáo viên về việc sử dụng thiết bị dạy học và giờ dạy có sử dụng thiết bị trong việc đổi mới phương pháp dạy học được nâng lên rõ rệt qua từng năm học, kết quả được so sánh cụ thể:
Thời điểm khảo sát
Số tiết dạy
Xếp loại sử dụng TBDH
Xếp loại giờ dạy
 Tốt
Khá
 TB
 Tốt
 Khá
TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
 %
2010-2011
 35
 8
22,8
8
22,8
19
54,4
 8
22,8
 9
25,6
18
51,6
2011-2012
 35
12
34,2
13
37,1
10
28,7
13
37,1
14
40,1
 8
22,8
2012-2013
 35
16
45,6
15
42,7
 4
11,7
16
45,6
16
45,6
 3
8,8
 Qua kết quả trên, cho thấy thiết bị dạy học thực sự là phương tiện đắc lực giúp cho giáo viên và học sinh thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, chất lượng sử dụng thiết bị dạy học cũng như chất lượng giờ dạy sử dụng thiết bị dạy học được nâng lên rõ rệt. Số tiết dạy được xếp loại tốt, khá khi sử dụng thiết bị dạy học khá cao, không có tiết dạy xếp loại chưa đạt.
Đã tạo ra được nề nếp, và ý thức sử dụng thiết bị dạy học của mỗi giáo viên khi chuẩn bị cho mỗi tiết dạy.
+ Đối với học sinh:
- Trong các tiết học có sử dụng thiết bị dạy học, đã phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, việc tiếp thu kiến thức của học sinh trở nên nhẹ nhàng tự nhiên hơn, không gò ép máy móc.
- Qua thống kê cho thấy chất lượng giờ học có sử dụng thiết bị dạy học đạt hiệu quả cao hơn so với tiết học không sử dụng thiết bị dạy học.
- Chất lượng giáo dục của học sinh được nâng lên rõ rệt qua từng năm học, cụ thể:
Năm học
TS
HS
Xếp loại giáo dục
Hạnh kiểm
Giỏi
 Khá
 TB
 Yếu
Đ
 CĐ
 SL
 %
 SL
 %
SL
 %
SL
 %
SL
 %
SL
%
2011-2012
240
44
18,3
98
40,8
 98
40,8
 0
 0
240
100
0
0
2012-2013
223
 51
22,9
97
43,5
 75
33,6
 0
 0
223
100
0
0
* Đánh giá chung:
- Nội dung sáng kiến trên đã triển khai góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Khi áp dụng đã làm thay đổi nhận thức của cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của thiết bị giáo dục phục vụ cho công tác dạy học. 
- Sử dụng thiết bị dạy học có đạt hiệu quả hay không còn phụ thuộc vào ý thức, trách nhiệm của mỗi giáo viên đối với công việc của mình.
- Sự quan tâm sâu sát, sự chỉ đạo kịp thời, có khoa học của Ban giám hiệu nhà trường và các bộ phận chuyên môn sẽ là nhân tố quyết định mọi thành công trong mọi hoạt động chuyên môn của nhà trường.
 3. PHẦN KẾT LUẬN: 
3.1. Ý nghĩa của sáng kiến:
- Công tác quản lý thiết bị trong nhà trường tiểu học và việc chỉ đạo hướng dẫn cho giáo viên tăng cường công tác sử dụng thiết bị dạy học là hết sức cần thiết. Nó là phương tiện và là động cơ trong việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
- Chất lượng giáo dục của nhà trường có đạt hiệu quả hay không, đều phụ thuộc vào hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên. Chất lượng sử dụng thiết bị dạy học có vai trị quyết định đến hiệu quả của hoạt động dạy học. Với trách nhiệm làm công tác quản lý chuyên môn trong nhà trường tiểu học, phải luôn trăn trở nghiên cứu thực tiễn kết hợp với lý luận khoa học và học hỏi kinh nghiệm về công tác quản lý thiết bị dạy học để không ngừng tìm ra những giải pháp, biện pháp phù hợp nhất nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà trường nói chung và công tác quản lý thiết bị nói riêng.
- Với yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của nhà trường, đòi hỏi phải đào tạo, giáo dục những thế hệ học sinh có đạo đức, có đủ năng lực trình độ để tiếp tục học các bậc cao hơn đáp ứng nhu cầu nhân lực cho xã hội. Thì các điều kiện phục vụ cho công tác dạy học phải đầy đủ hơn, và thực tế công tác xây dựng và quản lý của nhà trường vẫn còn chưa đáp ứng được kịp thời các nhu cầu dạy-học. Từ đó bản thân tôi tự xác định cho mình phải luôn học hỏi kinh nghiệm của những đồng nghiệp, tích cực tự học, tự rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ quản lý, trình độ lý luận và thực hiện vận dụng sáng tạo phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường và của địa phương nhằm góp phần mang lại hiệu quả cao nhất trong công tác quản lý chuyên môn và đặc biệt là công tác quản lý thiết bị dạy học và sử dụng thiết bị dạy học trong nhà trường tiểu học.
3.2 Kiến nghị, đề xuất
A. Đối với Phòng Giáo dục &Đào tạo:
- Cấp bổ sung các thiết bị giáo dục còn thiếu, các thiết bị nhà trường không đủ khả năng trang bị.
- Tập huấn các chuyên đề bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả.
- Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về thiết bị cho cán bộ quản lý, cán bộ thiết bị trong các trường tiểu học.
B. Đối với địa phương:
- Đầu tư kinh phí xây dựng cơ sở vật chất nhà trường theo hướng kiên cố hoá, đảm bảo điều kiện hoạt động cho các bộ phận chuyên môn phục vụ cho dạy học.
- Tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục, tranh thủ sự hổ trợ của các tổ chức đoàn thể xã hội, các đơn vị kinh tế đầu tư cho giáo dục.
- Thực hiện chính sách quan tâm, hỗ trợ đến đối tượng học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật nhằm hạn chế học sinh bỏ học, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi thực hiện một số biện pháp chỉ đạo sử dụng thiết bị giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dạy học”. Trong quá tŕnh thực hiện sáng kiến sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự góp ý của hội đồng khoa học và đồng nghiệp để nội dung sáng kiến được hoàn chỉnh hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!