Một số biện pháp giúp trẻ ăn ngon miệng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ ĂN NGON MIỆNG
Mục tiêu giáo giục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách cho trẻ vào lớp một.Để đạt được mục tiêu giúp trẻ phát triển toàn diện thì việc kết hợp hài hoà giữa nuôi dưỡng, chăm sóc sức khoẻ và giáo dục là điều tất yếu, giúp cơ thể trẻ khoẻ mạnh, phát triển cân đối, giúp trẻ biết tự bảo vệ, giữ gìn sức khoẻ.
I.Đặt vấn đề:
 Mục tiêu giáo giục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách cho trẻ vào lớp một.Để đạt được mục tiêu giúp trẻ phát triển toàn diện thì việc kết hợp hài hoà giữa nuôi dưỡng, chăm sóc sức khoẻ và giáo dục là điều tất yếu, giúp cơ thể trẻ khoẻ mạnh, phát triển cân đối, giúp trẻ biết tự bảo vệ, giữ gìn sức khoẻ. Ngày nay cùng với sự phát triển chung của xã hội, mỗi gia đình đều có cuộc sống sung túc hơn.Chính vì vậy trẻ em được hưởng sự chăm sóc đặc biệt của gia đình và toàn xã hội. Thế nhưng nhiều ông bố, bà mẹ vẫn phàn nàn rằng “Không hiểu sao con mình vẫn được ăn uống đầy đủ của ngon, vật lạ bé vẫn gầy yếu và biếng ăn’’ Vậy chế độ ăn uống như thế nào là hợp lý là khoa học tôi chắc rằng nhiều bậc phụ huynh còn băn khoăn chưa hiểu hết. Với kinh nghiệm của một người trong nghề chế biến thức ăn cho trường mầm non, tôi xin được trình bày một số biện pháp giúp trẻ ăn ngon khoẻ mạnh, phát triển toàn diện đang được thực hiện ở trường.
II. Những thuận lợi và khó khăn:
          Từ năm 2007 đến nay tôi được nhà trường giao làm tổ trưởng, qua công việc tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
  a. Thuận lợi:
 Trường mầm non hoa hồng chúng tôi luôn nhận được sự quan tâm và chỉ đạo của phòng giáo dục đào tạo của thành phố Đồng Hới, Sở GD- ĐT Tỉnh Quảng Bình, Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm đến công tác chuyên môn cho đội ngủ giáo viên nhà trường.
  Cơ sở vật chất bếp đồng bộ, chị em trong tổ nhiệt tình, yêu nghề.
 b. Khó khăn;
          Các cháu học sinh thì đông mà giáo viên thì thiếu; Giáo viên nghỉ ốm, đi học để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
 III. Biện pháp và việc làm cụ thể:
          Để có một bữa ăn ngon, hợp lý cho trẻ chúng ta phải thực hiện các bước tuần tự sau:
* Bước1: Xây dựng thực đơn, tính khẩu phần ăn.
  Nhận thức được tầm quan trọng trong chăm sóc dinh dưỡng của trẻ, cùng với tinh thần trách nhiệm cao ngay từ đầu năm học tôi thường xuyên kiểm tra giờ ăn các lớp để kịp thời điều chỉnh chế biến thức ăn cho các cháu được thơm ngon, tôi đã tham mưu, phối hợp với ban giám hiệu xây dựng thực đơn hợp lý cho trẻ, thay đổi theo mùa, cân đối về dinh dưỡng. Nghĩa là đủ chất, đủ lượng, cân đối giữa thức ăn thực vật và động vật, đầy đủ 4 nhóm thực phẩm sau:
  Nhóm cung cấp chất đạm như:Thịt, cá, tôm, cua, các loại đỗ hạt, đậu tương giúp xây dựng cơ bắp kháng thể đặc biệt là sự phát triển của các tế bào.
  Nhóm cung cấp chất béo (lipít) như: Dầu, mỡ, lạc, vừng, nhóm vừa năng lượng cao, vừa làm cảm giác ngon miệng giúp trẻ hấp thụ sử dụng tốt các vitamin trong chất béo như: vitamin A,D,E,K.
  Nhóm chất bột đường(gluxit) như: Bột, cháo, cơm, mì, búnnhóm cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể và cơ bắp.
  Nhóm cung cấp vitamin và khoáng chất như: Rau quả đặc biệt các loại rau có màu xanh thẩm như rau ngót, rau muống, rau dền, rau cải, rau mồng tơi
  Các loại quả có màu đỏ hoặc vàng như chuối, đu đủ, xoài, cam, cà chua, gấc..nhóm cung cấp các loại vi dưởng chấtđóng vai trò là chất xúc tácgiữa các thành phần hoá học trong cơ thể.
Ví dụ: Dưới đây là một số thực đơn đang được thực hiện ở trường chúng tôi, cung cấp nhu cầu năng lượng đảm bảo cho một cháu 60% so với nhu cầu năng lượng cần thiết trong ngày.
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
- Xúp bò thập cẩm
 - Gíá xào tôm
- canh rau tập tàng rạm thịt bò
- Xế : Uống sữa cô gái Hà Lan.
- Mè lạc
- Đậu phụ thịt sốt cà chua.
-Canh chua tôm thịt bò.
- Xế: Trái cây
- Thịt rim cà rốt nấm meo.
-Bí xanh xào tôm.
 - Canh rau cải rạm thịt bò.
- Xế: Kem flan.
- Tôm rim
- Bí đỏ xào tôm.
- Canh chua tôm thịt bò
- Xế chè khoai môn
- Trứng đúc thịt
- bắp cải xào tôm
- Canh bầu rạm thịt bò
- Xế : Bánh bông lan
* Bước2: Dinh dưỡng về vệ sinh an toàn thực phẩm.
              Khi chọn rau thực phẩm phải tươi ngon, không có thuốc trừ sâu hay chất kích thích, chất xúc tác. Thức ăn chế biến sẵn phải chọn thương hiệu, uy tín về chất lượng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
 Cụ thể: Bằng việc làm hàng ngày tôi cùng chị em thực hiện nghiêm ngặt việc giao nhận với các thương hiệu cung cấp thực phẩm sạch, an toàn, uy tín có cam kết hai bên.
Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm từ khâu sơ chế đến khâu chế biếnphải theo quy trình bếp một chiều, không để dụng cụ sống chính lẫn lộn .
 Rau quả cần rữa sạch dưới vòi nước chảy, không nên cắt nhỏ ngâm nước, xương thịt cần chần qua nước sổi rữa sạch mới đem sơ chế, chế biến để giảm bớt các độc tố.
* Bước3: Kỷ thuật chế biến thức ăn.
 Đây là khâu quyết định một bữa ăn đạt độ cảm quan cao.
 Để trẻ ăn ngon, hết suất thì thức ăn phải có mùi vị thơm ngon hấp dẫn, thường xuyên thay đổi cách chế biến. Trong quá trình nấu nướng, biết cách phối hợp với từng món ăn để tạo nên mùi vị đặc trưng.
 VD: Khi chế biến tôi thường phối hợp các loại rau quả có màu sắc đẹp để dể bị thu hút lôi cuốn tạo cảm giác hứng thú, thích ăn.
 - Tẩm ướp thức ăn từ 10-15 phút trước khi phi hành thơm đem xào nấu. Để tăng cường chất sắt cho trẻ để phòng chóng thiếu máu.
- Khi chế biến thức ăn cho trẻ tôi giảm bớt sử dụng muối nên tăng cường lượng nước mắm rất dinh dưỡng (nước mắm có bổ sung chất sắt) phối hợp thêm một số loại rau quả có chứa nhiều vitaminC để có tác dụng cho việc hấp thụ chất sắt, phòng chống được các bệnh khi chuyển mùa.
VD: Như rau đay hàm lượng vitaminc là 77, rau mồng tơi là 72, cải bắp 30, cà chua 40, bí ngô 40
Tăng lượng thức ăn nhiều canxi giúp cho sự phát triển chiều cao của trẻ, kết hợp với việc uống sữa hàng ngày.
Một lưu ý là: Khi sơ chế thức ăn cần phải chú ý cắt thái nhỏ hoặc xay nhỏ các loại rau, thực phẩm thịt,cá, và khi chế biến phải nấu mềm, nhừ để trẻ dễ ăn, dễ tiêu hoá.
Để công việc chăm sóc nuôi dưỡng có kết quả tôi đã kết hợp với mọi người cùng tham gia như:
Kết hợp với y tá trường thường xuyên kiểm tra định kỳ cho các cháu để phát hiện cháu không tăng cân hoặc béo phì, tôi đề đạt ý kiến với ban giám hiệu nhà trường và các giáo viên trên lớp có các biện pháp điều chỉnh thực đơn, chế độ ăn cho các cháu hàng ngày phù hợp.
Ví dụ:
Đối với các cháu không tăng cân thì ngồi riêng một bàn cô động viên, cháu ăn hết suất.
Đối với cháu béo phì thì giảm bớt chất bột, đường như cơm, tăng cường thêm một ít sữa trước bữa ăn, ăn nhiều hoa quả.
Kết hợp với gia đình: Tôi tuyên truyền, phổ biến cho phụ huynh biết cách chăm sóc cho con hợp lý, khoa học, biết sử dụng các loại thực phẩm bổ sung chất vi lượngphối hợp với nhiều loại thực phẩm và loại thực phẩm  nhằm giúp trẻ phát triển chiều cao.
* Tôi xin được trình bày cách chế biến một số món ăn nhiều dinh dưỡng được phổ biến ở trường.
Ví dụ: Xúp bò thập cẩm
Nguyên liệu: 10 suất ăn
                       - Thịt bò: 300g
                       - Khoai tây :200g
                       - Cá rốt :200g
                       - Hạt sen:20g
                       - Bắp non:20g
                       - Trứng cút : 20g
                       - Nấm rơm: 20g
                       - Bột năng : 10g
                       - Hành lá:10g
                       - Hành củ: 10g
                       - Gia vị vừa đủ
Cách làm:
Thịt bò sơ chế sạch, xay nhỏ, ướp gia vị, các loại rau củ rữa sạch thái nhỏ hạt lựu.
Bắc chảo lên bật lữa lên cho khô chảo đổ dầu vào khi dầu sôi cho hành vào phi thơm, thịt bò đảo qua cho thấm gia vị, cho tất cả các loại rau củ vào đảo hổn hợp chính mềm thì cho thêm nước vào đảo đều. Đồng thời hoà bột đao đổ từ từ xuống hổn hợp thịt tới khi sánh, nêm lại gia vị cho vừa ăn cho rau thơm vào đảo đều rồi bắc xuống.
Yêu cầu thành phẩm :
  - Trạng thái: thịt chín mềm
  - Màu sắc: biến đổi tự nhiên của thịt rau củ, màu sắc hấp dẫn.
  - Mùi vị: Thơm ngon đặc trưng của rau củ mùi vị vừa.
VD2: Cá chiên sốt cà chua.
Nguyên liệu 10 suất
                      - Cá thu: 500g
                      - Cà chua 100g
                      - Dầu thực vật: 50g
                      - Gia vị:
Cách làm:
 Cá thu sơ chế sạch thái hạt lựu hoặc xay nhỏ ướp gia vị. cà chua rữa sạch xay nhuyễn đổ vào chảo cho một ít dầu ninh nhừ.
Phi thơm nén cho cá vào chiên, sau đó cho cà chua vào đảo đều , nêm lại gia vị cho vừa ăn, cho hành vào đảo đều bắc xuống .
Yêu cầu thành phẩm
- Trạng thái: cá mềm, nước sốt hơi sánh .
- Màu sắc: Biến đổi tự nhiên, hạt hồng nhạt của cà chua trông hấp dẫn.
- Mùi vị :Thơm ngon đặc trưng của cá, mùi vị vừa.
 Ví dụ 3: Chè thập cẩm
Nguyên liệu :10 bát
                      - Đậu xanh:20g
                      - Đậu đen: 20g
                      - Đậu trắng:20g
                      - Đậu trứng cuốc:20g
                      - Hạt sen: 20g
                      - Cùi dừa:50g
                      - Khoai môn: 200g
                      - Gưng tươi: 20g
                      - Đường kính 300g
Cách làm: đậu vo đải sạch cho vào nồi ninh nhừ, khoai môn rữa sạch thái hạt lựu cho vào nồi ninh nhừ khi đậu và môn chín nhừ ta cho đường vào đun sôi cho tan, cho nước cốt đừ vào, gừng , sôi lại tắt lữa.
Yêu cầu thành phẩm
- Trạng thái: Chè sánh vừa đồng nhất
- Màu sắc đẹp
- Mùi vị: thơm ùi đậu , môn, ngọt dịu.
 IV. Kết quả và bài học kinh nghiệm .
             Nhờ sự nổ lực của bản thân, lòng yêu nghề,hay tìm tòi cách chế biến các món ăn, kết hợp các biện pháp như trình bày ở trên. Tôi cùng chị em trong tổ làm việc tinh thần trách nhiệm cao đã hoàn thành tốt công việc nuôi dưỡng của mình cũng như tiêu chí của trường đề ra đó là thực hiện” bếp 5 tốt” như:  
- Quản lý nuôi dưỡng tốt
- Vệ sinh đảm bảo khoa học
- Kỷ thuật chế biến món ăn tốt.
- Cải tiến thực đơn theo mùa
- Tiết kiệm.
 Luôn có sự phối hợp nhịp nhàng giữa cô nuôi và giáo viên đứng lớp.
* Muốn làm tốt công việc rên có kết quả như mong muốn, trước hết phải chuẩn bị đầy đủ như: Xây dựng thực đơn, tính khẩu phần ăn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, kỷ thuật chế biến món ăn.
Các món ăn thường xuyên thay đổi để trẻ ăn ngon miệng, tăng sự tiêu hoá, hấp thu, giúp trẻ phát triển tốt , góp phần giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ.
          Trên đây là một số biện pháp giúp trẻ ăn ngon miệng. Trong qua trình thực hiện vẫn còn nhiều khiếm khuyết rất mong được sự góp ý của lãnh đạo cấp trên để sáng kiến của tôi thực hiện có hiệu quả hơn.