Đề tài Phân tích một số sai lầm thường gặp khi giải bài tập hóa học phần kim loại

ện cực?
Hướng dẫn.
* Phân tích:
*) Cách suy luận đúng.
Thứ tự xảy ra phản ứng ở catot là: 
Fe3+ + 1e Fe2+
Cu2+ + 2e Cu
Fe2+ + 2e Fe
Thứ tự ở phản ứng catot
Fe3+ + 1e Fe2+
0,1 0,1 0,1
Cu2+ + 2e Cu
0,2 0,4 0,2
Fe2+ + 2e Fe
Phản ứng xảy ra ở anot.
2H2O O2 + 4H+ + 4e
 0,15 0,6
Theo định luật bảo toàn e, thì Fe2+ mới chỉ phản ứng 0,05mol.
mr bám trên điện cực = 0,2.64 + 0,05.56 = 15,6 gam.
*) Cách suy luận sai lầm.
- HS thường bỏ qua quá trình chuyển Fe3+ về Fe2+, mà chuyển luôn về Fe0. dẫn đến cách giải nhầm lẫn như sau:
Thứ tự ở phản ứng catot
Fe3+ + 3e Fe0
0,1 0,3 0,1
Cu2+ + 2e Cu
0,3 0,3 0,3
Phản ứng xảy ra ở anot.
2H2O O2 + 4H+ + 4e
 0,15 0,6
Theo định luật bảo toàn e => nCu = 0,3 mol
=> mr bám trên điện cực = 0,3.64 + 0,1.56 = 15,2 gam.
2. Dạng 2. Không chú ý đến tính oxi hóa của môi trường muối nitrat.
2.1. Ghi nhớ
* trong môi trường trung tính không tính oxi hóa, trong môi trường bazơ có tính oxi hóa yếu, còn trong môi trường axit có tính oxi hóa mạnh. Khi ấy ta xem như kim loại phản ứng với HNO3, mặc dù H+ có thể do một axit khác như HCl, H2SO4 đem đến.
VD: 3Cu + 8H+ + 23Cu2+ + 2NO + 4H2O
 3Fe + 4H+ + 3Fe3+ + NO + 2H2O
* Cách xác định lượng thiếu trong phản ứng : a, b, c lần lượt là số mol ban đầu của Cu, H+, . 
3Cu + 8H+ + 23Cu2+ + 2NO + 4H2O
a b c
Sau đó lập tỉ số a/3; b/8; c/2, tỉ số nào nhỏ nhất là lượng thiếu.
2.2. Phân tích các ví dụ
VD1. Điện phân 100ml dung dịch Cu(NO3)2 1M với điện cực trơ đến khi bắt đầu có khí thoát ra ở catot thì dừng lại. Để yên cho đến khi khối lượng của catot không đổi thì khối lượng catot thay đổi như thế nào so với trước lúc điện phân?
Hướng dẫn.
* Phân tích.
*) Cách suy luận đúng,
Ở catot: Cu2+; H2O
Cu2+ + 2e Cu (1)
0,1 0,2 0,1
Ở anot: H2O; NO-3
2H2O O2 + 4H+ + 4e (2)
 0,2 0,2
Ớ catot bắt đầu có khí thoát ra => (1) xảy ra hoàn toàn.
Và ion H+ được sinh ra ở anot cùng với ion NOcó trong dung dịch sẽ hòa tan bớt lượng
Cu bám trên catot.
 3Cu + 8H+ + 2 NO3Cu2+ + 2NO + 4H2O (3)
0,075 0,2
Vậy khối lượng catot tăng: m = (0,1 – 0,075).64 = 1,6 gam
*) Cách suy luận sai lầm.
Do không chú ý đến phản ứng (3) nên kết quả bài toán sẽ là: m = 0,1.64 = 6,4 gam.
VD2. Cho 24,3 gam bột nhôm vào 225ml dung dịch hỗn hợp gồm NaNO3 1M và NaOH 3M, khuấy đều cho đến khi ngừng khí thoát ra thì dừng lại. Tìm thể tích khí thoát ra ở đktc?
Hướng dẫn.
* Phân tích: 
*) Cách suy luận đúng.
nAl = 0,9 mol; n() = 0,225 mol; n() = 0,675 mol
 8Al + 3 + 5 + 2H2O 8 + 3NH3 (1)
Ban đầu 0,9 0,225 0,675 0 0
Phản ứng 0,6 0,225 0,375 0,6 0,225
Dư 0,3 0 0,3
 2Al + 2 + 2H2O 2 + 3H2 (2)
Ban đầu 0,3 0,3 0 0
Phản ứng 0,3 0,3 0,15.0,3
=> = 0,675 mol => V = 15,12 lít.
*) Cách suy luận sai lầm.
- Nhầm lẫn 1.
Al + NaNO3 không phản ứng.
2Al + 2 + 2H2O 2 + 3H2
Dễ dàng => Vk = V(H2) = 3/2. n(NaOH). 22,4 = 22,68 lít.
- Nhầm lẫn 2.
Phản ứng hóa học xảy ra
8Al + 3 + 5 + 2H2O 8 + 3NH3 
nk = n(NH3) = 0,025mol (tính theo )
không để ý tới NaOH dư phản ứng với Al dư => kết quả sai lầm là: 
Vk = V(NH3) = 0,56 lit
3. Dạng 3. Chưa chú ý đến vai trò của nước trong tương tác có mặt của các kim loại hoạt động mạnh
3.1 Ghi nhớ:
1. Chỉ có kim loại kiềm và Ca, Ba mới tan trong nước ở nhiệt độ thường.
VD: Na + H2O Na+ + OH- + ½ H2O
2. Chỉ có Be, Zn, Al mới tan trong dung dịch kiềm ở nhiệt độ thường:
Be + 2OH- BeO + H2
Zn + 2OH- ZnO+ H2 
Al + OH- + H2O AlO+ 3/2 H2O
Hay Al + OH- + 3H2O [Al(OH)4]- + 3/2 H2
Lưu ý: Nếu đề toán cho nhiều kim loại trực tiếp tan trong nước tạo dung dịch kiềm và sau đó lấy dung dịch kiềm tác dụng với dung dịch hỗn hợp axít thì nên chuyển bài toán thành dạng ion để giải.
- Nếu đề toán cho: Hoà tan hoàn toàn kim loại kiềm A và một kim loại B hoá trị n vào nước thì có thể có 2 khả năng:
+ A là kl tan trực tiếp (KL kiềm, Ca, Ba).
+ B là kim loại có hiđroxit lưỡng tính, hoá trị n, với n = 2 hoặc 3:
 	A + H2O A+ + OH- + ½ H2
B + (4 – n) OH- + (n – 2) H2O BO + ½ H2 
3.2. Phân tích các ví dụ
VD1. Hòa tan hỗn hợp A gồm 13,7 gam Ba và 8,1 gam Al vào một lượng nước dư. Tìm thể tích khí thoát ra ở đktc?
Hướng dẫn
* Phân tích:
*) Cách suy luận sai lầm
- Nhầm lẫn 1. Cho rằng chỉ có Ba phản ứng với nước, Al không phản ứng với nước.
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
0,1 0,1
=> Vk = 2,24 lít.
- Nhầm lẫn 2. Cho rằng cả Ba và Al đều phản ứng với nước.
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
0,1 0,1
2Al + 6H2O 2Al(OH)3 + 3H2
0,3 0,45
=> Vk = 12,32 lít.
*) Cách suy luận đúng:
Ba tác dụng với nước và Al tan trong môi trường kiềm.
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
0,1 0,1
2Al + 2OH- + 2H2O 2 + 3H2
0,2 0,2 0,3
=> Vk = 8,96 lít
VD2. Hòa tan 0,69 gam mẫu Na vào 9,8 gam dung dịch H2SO4 10%. Tìm thể tích khí thu được ở đktc?
Hướng dẫn
* Phân tích:
*) Cách suy luận sai lầm: HS chỉ chú ý đến phản ứng của Na với axit mà không để ý phản ứng của Na với nước.
nNa = 0,03 mol; n(H2SO4) = 0,01 mol
2Na + H2SO4 Na2SO4 + H2
0,02 0,01 0,01
=> Vk = 0,224 lít.
*) Cách suy luận đúng. Na tác dụng với axit, còn dư sẽ tác dụng với nước.
2Na + H2SO4 Na2SO4 + H2
0,02 0,01 0,01
2Na + 2H2O 2NaOH + H2
0,01 0,005
=> Vk = 0,336 lít.
VD3. Cho 13,7 gam kim loại Ba vào 200ml dung dịch FeSO4 1M cho đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Tìm khối lượng kết tủa thu được?
Hướng dẫn.
* Phân tích
*) Cách suy luận sai lầm. nBa = 0,1 mol; n(FeSO4) = 0,2 mol.
Ba + FeSO4 BaSO4 + Fe
0,1 0,1 0,1 0,1
m = m(BaSO4) + mFe = 28,9 gam
*) Cách suy luận đúng. - Ba sẽ phản ứng với H2O trước.
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
0,1 0,1
Ba(OH)2 + FeSO4 BaSO4 + Fe(OH)2
0,1 0,1 0,1
m = m(BaSO4) + m(Fe(OH)2) = 32,3 gam
4. Dạng 4. Do không xét hết các trường hợp dẫn đến “thiếu nghiệm”.
4.1. Ghi nhớ: 	
Nhớ được các tính chất khác biệt của các chất phản ứng cũng như sản phẩm: tính chất của oxit lưỡng tính, hiđroxit lưỡng tính, tính tan của một số chất, các quá trình hòa tan kết tủa CaCO3 bởi CO2; Al(OH)3 bởi NaOH, .... 
Chẳng hạn như:
*/ Sự khác nhau về tính tan trong nước của các muối AgX.( AgF tan, còn AgCl, AgBr, AgI không tan) 
*/ Sự khác biệt của Be với các kim loại nhóm IIA. (ở nhiệt độ thường Be không tan trong nước nhưng tan trong dung dịch kiềm.
4.2. Phân tích các ví dụ
VD1. Cho 31,84 gam hỗn hợp NaX, NaY (X,Y là hai halogen ở hai chu kì liên tiếp) vào dung dịch AgNO3 dư, thu được 57,34 gam kết tủa.
Tìm công thức của NaX và NaY.
Tìm khối lượng mỗi muối.
Hướng dẫn.
*) Phân tích:
*) Cách suy luận sai lầm.
- Do không chú ý đến AgX có AgF tan nên dẫn đến thiếu sót.
Đặt Na là công thức chung cho hai muối NaX và NaY.
Na + AgNO3 NaNO3 + Ag
Thấy 1mol Na 1 mol Ag => khối lượng tăng (108 – 23) = 85 gam
 => a mol Na a mol Ag => khối lượng tăng (57,34 – 31,84) = 25,5 gam
a = 0,3 mol = n hỗn hợp => = 83,13 => Br(M=80) và I ( M=127) => NaBr và NaI
đặt n(NaBr) = x mol; n(NaI) = y mol
*) Cách suy luận đúng.
Xét hai trường hợp.
TH1. Cả AgX và AgY đều kết tủa => cách giải như trên.
TH2. Trong hai muối AgX và AgY có một muối tan và một muối không tan AgF.
(do X, Y liên tiếp => F và Cl =>hai muối đó là NaF và NaCl)
đặt n(NaF) = x mol; n(NaCl) = y mol
Vậy đáp án bài toán là:
 hoặc 
VD2. Hòa tan hết 14,6 gam hỗn hợp hai kim loại thuộc nhóm IIA trong bảng tuần hoàn vào nước ở nhiệt độ thường (giả sử trong quá trình hòa tan nhiệt độ không thay đổi) thu được 4,48 lít H2 (đktc). Tím số cặp kim loại thỏa mãn đề bài?
Hướng dẫn.
*) Phân tích:
*) Suy luận sai lầm.
HS thường quên đi đặc điểm khác biệt của Be với các kim loại khác trong nhóm đó là: Ở nhiệt độ thường Be là kim loại không tan trong nước nhưng tan trong dung dịch kiềm.
Đặt chung cho hai kim loại cần tìm.
 + 2H2O (OH)2 + H2
0,2 0,2
=> = 73 => M Ca
 M>73 => Ba hoặc Sr.
Vậy hai kim loại là (Ca, Sr) hoặc (Ca, Ba)
*) Cách suy luận đúng.
Xét hai trường hợp
TH1. hai kim loại đều phản ứng được với nước ở nhiệt độ thường. (cách giải như trên)
TH2. Be và một kim loại M tan được trong nước ở nhiệt độ thường.
M + 2H2O M(OH)2 + H2
Be + 2OH- BeO + H2
=>n hỗn hợp kl = 0,2 mol => = 73 
=> (Be, Ba) hoặc (Be, Sr)
Vậy số cặp kim loại cần tìm: (Ca, Sr) ,(Ca, Ba),( Be, Ba) ,(Be, Sr)
5. Dạng 5. Không chú ý đến kim loại đa hóa trị
5.1. Ghi nhớ
* Do không chú ý đến các kim loại đa hóa trị cũng dẫn đến sai sót: 
- Sn hóa trị (II) khi tác dụng với H+, còn với O2 thì hóa trị (IV). 
- Fe hóa trị (II) khi tác dụng với H+, còn hóa trị (III) khi tác dụng với những chất oxi hóa mạnh như HNO3, H2SO4đặc nóng, Cl2,.
5.2. Phân tích các ví dụ
VD1. Hòa tan hoàn toàn 14,6 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 5,6 lít khí H2 (đktc). Thể tích khí O2 (đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 14,6 gam hỗn hợp X là bao nhiêu?
Hướng dẫn:
*) Phân tích:
*) Suy luận sai lầm: Do không chú ý đến H+ oxi hóa Sn thành Sn2+ còn O2 oxi hóa Sn thành Sn4+ nên dẫn đến sai lầm.
Sử dụng phương pháp bảo toàn e.
2H+ + 2e H2
 0,5 0,5 0,25
O2 + 4e 2O2-
0,125 	0,5
V(O2) = 2,8 lít
*) Cách giải đúng: Đặt x, y lần lượt là số mol của Al, Sn trong 14,6 gam hỗn hợp.
2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
x 1,5x
Sn + 2HCl SnCl2 + H2
Y y
4Al + 3O2 2Al2O3 
Sn + O2 SnO2
=> => V(O2) = 3,92 lít
VD2. Cho 11,2 gam hỗn hợp Cu và kim loại M tác dụng hết với HCl dư thu được 3,136 lít khí (đktc). Cũng lượng hỗn hợp này cho tác dụng hết với dung dịch HNO3 loãng thu được 3,92 lít (đktc) khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Tìm kim loại M?
Hướng dẫn.
*) Phân tích:
*) Suy luận đúng.
+ Nếu M là kim loại đa hóa trị thì khi M phản ứng với HNO3 và HCl kim loại M sẽ thể hiện hóa trị khác nhau (vì HNO3 có tính oxi hóa mạnh hơn HCl)
+ Nếu M có hóa trị không đổi thì khi phản ứng vơi HNO3 và HCl thì hóa trị sẽ cùng một hóa trị.
n(H2) = 0,14 mol; n(NO) = 0,175 mol.
Gọi n, m lần lượt là hóa trị của M khi phản ứng với HCl và HNO3 (n m)
- Tác dụng với HCl.
 2M + 2nHCl 2MCln + nH2
0,28/n 0,14
- Tác dụng với HNO3
 3M + 4mHNO3 3M(NO3)m + mNO + 2mH2O
0,28/n (0,28/n).(m/3)
 3Cu + 8HNO3 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
 1,5. (0,175 – 0,28m/3n) (0,175 – 0,28m/3n)
mhh = mM + mCu = (0,28/n).M + 1,5. (0,175 – 0,28m/3n).64 = 11,2
M = 32m – 20n.
+/ Nếu m = n => M = 12n => nghiệm hợp lí n = 2; M= 24 => M là Mg
+/ Nếu m > n => nghiệm hợp lí n = 2, m = 3 ; M = 56 => M là Fe
Kết luận M có thể là Mg hoặc Fe.
*) Cách suy luận sai lầm.
Thường cho rằng M có cùng một hóa trị khi phản ứng với HNO3 và HCl nên chỉ tìm ra được trường hợp Mg, bỏ sót trường hợp Fe.
6. Dạng 6. Không chú ý đến sản phẩm khử của HNO3.
6.1.Ghi nhớ: 
* Sản phẩm khử của HNO3 thông thường gồm các khí: NO2, NO, N2O, N2, NH3.
Nhưng trong dung dịch HNO3 thì NH3(k) + HNO3 NH4NO3(tan trong dung dịch)
- Nên hết sức lưu ý đến từng câu từng chữ trong đề thi để tránh mắc “bẫy”
6.2. Phân tích các ví dụ
VD1. Hòa tan hoàn toàn 9,6 gam Mg trong dung dịch HNO3 thu được 4,48 lít hỗn hợp khí gồm NO và NO2 có tỉ lệ số mol là 1:1. Tìm khối lượng muối tạo thành?
Hướng dẫn.
*) Phân tích:
*) Cách suy luận sai lầm.
Do không chú ý đến sản phẩm khử của HNO3 có thể có NH4NO3 nên học sinh thường dễ mắc sai lầm.
Theo định luật bảo toàn nguyên tố:
 Mg Mg(NO3)2
 0,4 mol 0,4 mol
=> mmuối = 0,4.148 = 59,2 gam
*) Cách suy luận đúng. n(NO) = n(NO2) = 0,1 mol
* Quá trình nhường e
Mg Mg2+ + 2e
0,4 0,4 0,8
* Quá trình nhận e.
 + 3e NO
0,1 0,3 0,1
 +1e NO2
 0,1 0,1 0,1
 + 8e 
 x 8x x
Theo định luật bảo toàn e, nếu sản phẩm khử chỉ có NO và NO2 thì chưa đúng, vậy sản phẩm khử phải còn . => x = 0,05 mol
Vậy khối lượng muối tạo thành : mmuối = 0,4. 148 + 0,05.80 = 63,2 gam
VD2. Hòa tan hoàn toàn 12,42 gam Al bằng dung dịch HNO3 loãng (dư), thu được dung dịch X và 1,344 lít (đktc) hỗn hợp khí Y gồm hai khí là N2O và N2. Tỉ khối của hỗn hợp khí Y so với khí H2 là 18. Cô cạn dung dịch X, thu được m gam chất rắn khan. Tìm giá trị của m?
Hướng dẫn.
*) Phân tích:
*) Cách suy luận đúng. nAl = 0,46 mol; n(N2O) = n(N2) = 0,03 mol.
* Quá trình nhường e
 Al Al3+ + 3e
0,46 0,46 1,38
* Quá trình nhận e.
2 + 10e N2
 0,3 0,03
2 +8e N2O
 0,24 0,03
 + 8e 
 x 8x x
Nếu sản phẩm khử chỉ có N2 và N2O thì chưa đúng với định luật bảo toàn e, nên sản phẩm khử phải có . => x = 0,105 mol => mr = mmuối = 0,46.213 + 0,105.80 = 106,38 gam.
*) Cách suy luận sai lầm.
- Các em dùng phương pháp bảo toàn e nhưng không chú ý đến các từ “hoàn toàn, dư” dẫn đến sai lầm: mr = mAldư + mmuối = 67,2 gam
- Các em có chú ý đến các từ “hoàn toàn, dư” nhưng không chú ý đến sản phẩm muối amoni và dùng phương pháp bảo toàn e thì kết luận “đề sai”.
- Còn nếu dùng phương pháp bảo toàn nguyên tố:
 Al Al(NO3)3
 0,46 0,46
=> mr = mmuối nhôm nitrat= 0,46.213 = 97,98 gam. 
IIIB. Bài tập áp dụng
Bài 1. (Câu 10- Đề TSĐH – Khối B – 2007 – Mã đề 285) Cho 6,72 gam Fe vào dung dịch chứa 0,3 mol H2SO4 đặc, nóng (giả thiết SO2 là sản phẩm khử duy nhất). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được:
0,03 mol Fe2(SO4)3 và 0,06 mol FeSO4
0,05 mol Fe2(SO4)3 và 0,02 mol Fe dư
0,02 mol Fe2(SO4)3 và 0,08 mol FeSO4
0,12 mol FeSO4
Hướng dẫn.
Thường mắc sai lầm là bỏ qua phản ứng của Fe dư với Fe3+, nên chọn B là sai; mà phải có Đáp án đúng là A.
Bài 2. (Câu 11 – Đề TSĐH – Khối B – 2009 - Mã đề 637). Cho dung dịch chứa 6,03 gam hỗn hợp gồm 2 muối NaX và NaY (X,Y là nguyên tố có trong tự nhiên, ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm VIIA, số hiệu nguyên tử Zx < Zy) vào dung dịch AgNO3 dư, thu được 8,61 gam kết tủa, phần trăm khối lượng của NaX trong hỗn hợp ban đầu là:
A. 58,2% B. 52,8% C. 41,8% D. 47,2%
Hướng dẫn.
*) HS dễ mắc sai lầm: (Do không chú ý đến AgF tan)
1 mol Naphản ứng khối lượng tăng 108 – 23 = 85 gam
=> khối lượng tăng 8,61 – 6,03 = 2,58 => n(Na) = 0,03 mol => M = 178 do 2 nguyên tố có trong tự nhiên) => không có đáp án
*) Suy luận đúng. Lưu ý AgF tan. (xét hai trường hợp)
TH1. như trên.
TH2.X,Y là F và Cl => NaF và NaCl => viết phương trình phản ứng => %NaF = 41,8% chọn C.
Bài 3. (Câu 16 – Đề TSĐH – Khối B – 2008 – Mã đề 195). Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO3 (dư), sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Thu được 0,896 lít khí NO (đktc) và dung dịch X. Khối lượng muối khan thu được khi làm bay hơi dung dịch X là:
A. 8,88 gam B. 13,92 gam . 6,52 gam D. 13,32 gam
Hướng dẫn:
Sai lầm là không chú ý đến sản phẩm khử NH4NO3 nên dễ dàng chọn đáp án A với m(Mg(NO3)2 = 8,88 gam là sai.
Khi chú ý đến sản phẩm khử còn có NH4NO3 và sử dụng định luật bảo toàn e 
=> m = m Mg(NO3)2 + m NH4NO3 = 13,92 gam => ĐS là B
Bài 4. (Câu 30 – Đề TSĐH – khối A – 2010 – Mã đề 684): Cho 19,3 gam hỗn hợp gồm Zn và Cu có tỉ lệ mol tương ứng 1:2 vào dung dịch chứa 0,2mol Fe2(SO4)3. Sau khí các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam kim loại.Giá trị của m là:
A. 12 gam B. 12,8 gam C. 16,53 gam D. 6,4 gam
Hướng dẫn.
Phải chú ý đến thứ tự phản ứng:
*) Sai lầm do: 
3Zn + Fe2(SO4)3 3ZnSO4 + 2Fe
Cu + Fe2(SO4)3 CuSO4 + FeSO4
kết quả mCu dư = 2,13 gam (không có đáp án)
*) Suy luận đúng.
Phải chú ý đến dãy điện hóa trên, ta có:
Zn + Fe2(SO4)3 ZnSO4 + 2FeSO4
Cu + Fe2(SO4)3 CuSO4 + FeSO4
=> kết quả mCu dư = 6,4 gam chọn A
Bài 5. (Câu 54 – Đề TSĐH – khối B – 2010 – Mã đề 268): Cho 0,3 mol bột Cu và 0,6 mol Fe(NO3)2 vào dung dịch chứa 0,9 mol H2SO4 (loãng), sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được V lít khí NO ( sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị của V là:
A. 10,08 B. 4,48 C. 8,96 D. 6,72
Hướng dẫn.
*) Sai lầm: 3Cu + 8H+ + 2 3Cu2+ + 2NO + 4H2O
=> VNO = 4,48 lít chọn B ( là sai)
*) Suy luận đúng.
Phải chú ý H+ dư và ta có thêm:
Fe2+ + 4H+ + Fe3+ + NO + 2H2O
=> = 8,96 lít chọn C
Bài 6. ( Đề TSĐH – Khối B – 2009): Hòa tan hoàn toàn 24,4 gam hỗn hợp gồm FeCl2 và NaCl (có tỉ lệ mol tương ứng là 1:2) vào lượng nước (dư), thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO3 (dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m gam chất rắn. Giá trị m là:
A. 57,4 B. 10,8 C. 28,7 D. 68,2
Hướng dẫn.
Ag + + Cl- AgCl (1)
Ag+ + Fe2+ Ag + Fe3+ (2)
mr = mAgCl + mAg = 68,2 gam chọn D.
Lỗi thường gặp không viết phản ứng (2) => mr = mAgCl = 57,4 gam chọn A là sai.
C. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
- Tôi đã triển khai đề tài này với các lớp 12B9, 12B10, 12B12 ở kì II trong năm học 2013.
- Tôi đã triển khai trong các tiết ôn tập, luyện tập và cả trong khi dạy thêm.
- Từ đó tôi thu được kết quả như sau:
1. Kết quả trước và sau khi áp dụng đề tài của cùng đối tượng đã áp dụng đề tài 12B9, 12B10, 12B12.
Đã cho tiến hành kiểm tra kết quả các bài thi.
Lớp
Kết quả
Trước khi áp dụng đề tài
Sau khi áp dụng đề tài
Giỏi
Khá
T.bình
Yếu kém
Giỏi
Khá
T.bình
Yếu kém
12B9
SL
1
12
22
9
13
20
11
0
%
2,27
27,27
50
20,46
29,54
45,45
25,01
0
12B10
SL
0
10
16
13
6
18
13
2
%
0
25,64
41,02
33,34
15,38
46,15
28,26
5,12
12B12
SL
0
5
19
16
5
17
15
3
%
0
12,5
47,5
40
12,5
42,5
37,5
7,5
2. Kết quả giữa các lớp áp dụng đề tài và các lớp không áp dụng đề tài.
Đã cho tiến hành kiểm tra, và thu được kết quả dưới đây. Các lớp đã áp dụng đề tài là 12B9, 12B10, 12B12; còn các lớp không áp dụng đề tài là 12B11 và 12B13.
Lớp
Kết quả
Lớp áp dụng đề tài 
Giỏi
Khá
T.bình
Yếu kém
12B9
SL
13
20
11
0
%
29,54
45,45
25,01
0
12B10
SL
6
18
13
2
%
15,38
46,15
28,26
5,12
12B12
SL
5
17
15
3
%
12,5
42,5
37,5
7,5
Lớp
Kết quả
Lớp không áp dụng đề tài 
Giỏi
Khá
T.bình
Yếu kém
12B11
SL
0
7
20
15
%
0
16,67
48,78
34,55
12B13
SL
0
9
19
12
%
0
22,5
47,5
30
D. KẾT LUẬN.
- Xuất phát từ những yêu cầu mới của công tác giảng dạy đó là lấy học sinh làm trung tâm, cho nên việc hướng dẫn học sinh trung học phổ thông phát hiện các “bẫy” và tránh những nhầm lẫn khi giải bài tập. Việc làm này sẽ có tác dụng nâng cao việc dạy của thầy và việc học của trò.
- Các tình huống trong bài tập mà ta có thể gọi là “bẫy” có thể giúp giáo viên đánh giá được năng lực tư duy của học sinh từ đó phân loại học sinh để rồi tìm phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh, nhóm học sinh, giúp giáo viên bồi dưỡng nhân tài cũng như phụ đạo học sinh yếu kém một cách khoa học hơn.
- Phân tích những bẫy trong giải bài tập hóa học có thể xem như một phương pháp “phản chứng” trong giảng dạy kiến thức ở trường THPT. 
* Để làm bài tốt các em cần nhớ:
1. Đọc kĩ đề ra trước khi làm bài
2. Tóm tắt đề bằng cách gạch chân dưới những nội dung quan trọng.
3. Học sinh được trang bị một số phương pháp giải toán hóa: Phương pháp bảo toàn khối lượng, phương pháp bảo toàn electron, .. trước khi giải toán nên tìm số mol các chất (nếu có) viết phương trình hóa học hoặc sơ đồ biến hóa kết nối các mối quan hệ, từ đó lập phương trình toán học, giải toán tìm nghiệm
E. ĐỀ NGHỊ
- Ở đây tôi mới triển khai đề tài phần kim loại, vì đây là phần phổ biến và trong đề thi đại học cũng hay làm “bẫy” trong phần này. Trong thời gian tới tôi sẽ tôi sẽ đi sâu vào các dạng sai lầm khác mà tôi đã có dự kiến rồi: như tìm hiểu về sai lầm phần phi kim, về phương pháp giải toán như phương pháp qui đổi ,
- Khi áp dụng đề tài này thì chúng ta có thể cho học sinh tìm hiểu trước và có thể áp dụng vào giờ ngoại khóa cũng rất hay, hoặc vào các tiết tự chọn,  nhưng cần lưu ý để áp dụng hiệu quả của đề tài, các giáo viên phải linh hoạt theo đối tượng học sinh của mình, phải trang bị cho các em cơ bản về kim loại, về các phương pháp giải toán hóa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị
Tôi cam đoan đề tài này là của tôi, không sao chép của người khác. 
Thanh hóa, ngày10 tháng 05 năm 2013
Người viết bài.
Lê Văn Thành
* Tài liệu tham khảo.
[1]. Cao Cự Giác. Thiết kế và dụng bài tập hóa học thực nghiệm trong dạy và học hóa học. Nxb Giáo dục, 2009
[2]. Cao Cự Giác. Các phương pháp chọn lọc giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học. Nxb Giáo dục, 2009
[3]. Đào Hữu Vinh 500 bài tập hóa học. Nxb Giáo dục 1995
[4]. Nguyễn Xuân Trường. Phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ thông. Nxb Giáo dục, 2005
[5] Nguyễn Xuân Trường, Cao Cự Giác. Các xu hướng đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông hiện nay.
[6]. 
[7]. Tạp chí hóa học và ứng dụng
[8]. Sách giáo khoa hóa học lớp 12.
MỤC LỤC