Chuyên đề Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 6

CHUYÊN ĐỀ 
BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI TOÁN 6
I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU 
1. Mục đích của việc xây dựng nội dung, xác định nguồn tài liệu bồi dưỡng HSG môn Toán 6
- Nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi ở môn Toán 6
- Trao đổi kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi; 
- Học hỏi kinh nghiệm cùng các đồng nghiệp trong huyện;
- Xác định nội dung và nguồn tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi toán 6
 	2. Yêu cầu của việc lựa chọn đội tuyển Toán 6 và tài liệu ôn tập
- Lựa chọn những học sinh đã nổi trội về bộ môn Toán để ôn luyện Toán 6 nhằm tạo nguồn HSG cho môn Toán 7 ở năm học tiếp theo.
- Xác định được những kiến thức trọng tâm, nâng cao, các chủ đề, chuyên đề cần giới thiệu bồi dưỡng cho học sinh.
II. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI BỒI DƯỠNG HSG TOÁN 6
1. Thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo, quan tâm kịp thời của BGH, tư vấn về chuyên môn của các thành viên trong tổ Toán –Lý , trường có kế hoạch cụ thể, lâu dài trong công tác bồi dưỡng HSG.
- Qua kết quả thi KSĐN và trong quá trình giảng dạy thực tế cũng có thể phát hiện những học sinh giỏi Toán
2. Khó khăn:
- Khi giáo viên tham gia dạy bồi dưỡng HSG vừa phải bảo đảm chất lượng đại trà, vừa phải hoàn thành chỉ tiêu chất lượng mũi nhọn nên trong quá trình làm việc tương đối căng thẳng, mất nhiều thời gian, do vậy việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng HSG cũng có phần bị hạn chế.
- Học sinh vừa phải hoàn thành chương trình chính khóa vừa phải học chương trình bồi dưỡng HSG nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình học tập cũng như kết quả. Một số em tham gia bồi dưỡng chưa cố gắng nhiều nên kết quả chưa cao.
- Chất lượng của học sinh tham gia bồi dưỡng của mỗi năm không đồng đều, số lượng không nhiều.
- Kinh phí chi trả cho giáo viên tham gia bồi dưỡng thấp chủ yếu từ nguồn vận động học sinh đóng.
III. NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG.
1. Nội dung ôn tập:
Căn cứ theo kế hoạch thi HSG của Phòng GD& ĐT Hòa Bình và kế hoạch bồi dưỡng HSG của trường THCS Vĩnh Mỹ A. Tôi đã lên kế hoạch và chương trình ôn tập Toán 6 như sau:
Trong năm học 2017-2018, thời gian ôn tập từ Tuần tuần 20 trở đi. 1 tuần 2 buổi, 1buổi/ 3tiết. Ôn khoảng 42 tiết trở lên.
a. Kiến thức:
Ngoài kiến thức SGK môn toán THCS cần bổ sung các kiến thức sau:
1.Số tự nhiên
Dấu hiệu chia hết cho 2;5;4;25;125;3;9;11
Ước số và bội số, ƯCLN, BCNN
Số nguyên tố, hợp số, hai số nguyên tố cùng nhau
 - Số chính phương
2.Số nguyên:
- Các phép toán cộng, trừ, nhân, chia, qui tắc dấu ngoặc, qui tắc chuyển vế
- Các tính chất
Dấu = xảy ra khi và chỉ khi a và b cùng dấu
Dấu = xảy ra khi và chỉ khi 
Bội và ước của số nguyên
3. Phân số:
- Các phép toán cộng, trừ, nhân, chia
- Các tính chất cơ bản của phân số 
- Rút gọn phân số
- Ba bài toán cơ bản của phân số 
- Một số phương pháp đặc biệt để so sánh hai phân số
- Tổng các phân số viết theo quy luật
4. Hình học:
Toán về đoạn thẳng
Toán về góc
Tia phân giác của góc
Đường tròn, tam giác
b. Kỹ năng:
Cần ôn luyện kỹ năng giải các loại toán sau:
So sánh hai lũy thừa, so sánh hai phân số
Loại tìm số
Loại chuyển động
4.Tìm chữ số tận cùng của một tích, một lũy thừa
5.Bài toán chứng minh chia hết, không chia hết
6. Tìm x
7. Rút gọn phân số
8.Thực hiện phép tính 
9.Tính tổng dãy phân số viết theo quy luật
 Tìm và chứng minh số nguyên tố-hợp số- Số chính phương
 Toán về tính tuổi
Toán về công việc làm đồng thời
Tìm GTLN, GTNN
 14. Tính độ dài đoạn thẳng, tính góc, chứng minh trung điểm đoạn thẳng, tia phân giác của góc,đường tròn, tam giác, so sánh đoạn thẳng, so sánh góc,.
2. Một số tài liệu bồi dưỡng tham khảo:
- Nâng cao và phát triển toán 6. Tác giả: Vũ Hữu Bình 
- Toán nâng cao Toán 6. Tác giả Nguyễn Vũ Thanh
- Chuyên đề bồi dưỡng HSG Toán 6 phần số học. Tác giả: Võ Đại Mau- 
Võ Thị Uyên Phương
- Bài tập nâng cao và một số chuyên đề Toán 6. Tác giả: Bùi Văn Tuyên - Nhà xuất bản Giáo dục.
- Các dạng Toán và phương pháp giải Toán 6. Chủ biên: Tôn Thân - Nhà xuất bản Giáo dục.
- Các chủ đề nâng cao Toán 6. Tác giả: Huỳnh Quang Lâu - Nhà xuất bản Giáo dục.
- Một số tài liệu khác trên Internet:
	- Xây dựng ngân hàng đề HSG Toán 6 của trường, và sưu tầm nhiều đề thi khác.
IV. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP THỰC HIỆN.
1. Đối với nhà trường và giáo viên bồi dưỡng:
	- BGH trường định hướng phân công giáo viên bồi dưỡng Toán khối nào trong năm học, thì sẽ phân công giáo viên đó giảng dạy môn Toán và tự chọn Toán của lớp mũi nhọn trong khối đó. Việc này giúp GV nắm được khả năng, độ nhạy bén của từng em trong đội tuyển HSG và có điều kiện nghiên cứu các bài tập nâng cao khi dạy lớp khá – giỏi. Nhằm để có nguồn tham gia bồi dưỡng ở các khối 7 ,trường nên xếp giải điểm từ cao xuống thấp khoảng 50% trở lên nhằm động viên, khích lệ các em. 
- Bồi dưỡng HSG là quá trình lâu dài phải có kế hoạch và chương trình ôn tập một cách cụ thể tránh tình trạng thích đâu dạy đó. Dạy theo chuyên đề là biện pháp mà cá nhân tôi thấy đó là hiệu quả nhất. Đội tuyển HSG có tính kế thừa nên khi bồi dưỡng HSG khâu đầu tiên là tuyển chọn thông qua kỳ thi khảo sát đầu năm và qua quá trình học tập trên lớp để lựa chọn những em có khả năng, nhạy bén vào đội tuyển và làm nguồn cho năm học kế tiếp
- GV là người phải chủ động tìm tòi tư liệu, học hỏi cập nhật những kiến thức mới, phương pháp giải hay thông các phương tiện sách, tạp chí Toán học, đặc biệt là trên Internet. Từ đó GV hướng dẫn học sinh học tập thông qua các kênh thông tin đó.
-GV BDHSG cần phải phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh, tư vấn về cách học tập ở nhà giúp phụ huynh tạo điều kiện tốt nhất về thời gian học tập, tài liệu tham khảo cho các em tự học.
- Khi bồi dưỡng cho học sinh, GV cần phải sắp xếp các chuyên đề để bồi dưỡng cho hợp lý phù hợp với kiến thức các em học ở trên lớp. Trước khi học chuyên đề gì thì yêu cầu học sinh nghiên cứu trước những kiến thức của chuyên đề đó ở nhà thông qua các tài liệu mà giáo viên giới thiệu. Sau mỗi chủ đề, GV cần kiểm tra việc nắm kiến thức của các em đồng thời rút kinh nghiệm về bài làm, về cách trình bày, lập luận logic, dùng các ký hiệu trong bài làm để học sinh được khắc sâu.
- Giáo viên bộ môn sử dụng tiết dạy tự chọn với chủ đề nâng cao để tăng cường ôn luyện cho học sinh những bài tập nâng cao 
- Khi đưa ra bài tập nâng cao có thể yêu cầu học sinh thảo luận để phân tích phương pháp làm, sau đó học sinh làm độc lập. GV yêu cầu 1 học sinh trình bày trên bảng để cả nhóm nhận xét rút kinh nghiệm.
- Ngoài ra giáo viên sưu tầm ngân hàng đề thi trên Internet nhằm giúp các em tiếp xúc làm quen với các dạng đề mới. GV Hướng dẫn thêm cho học sinh cách học, cách tham khảo tài liệu và nghiên cứu.
2. Đối với học sinh:
- Cần phát hiện sớm các em học sinh giỏi và bồi dưỡng sớm và tạo nguồn từ lớp đầu cấp học . Định hướng và thành lập đội tuyển ôn luyện sớm thì đến lớp 7 mới có nguồn chắc chắn để bồi dưỡng.
- Học sinh khi tham gia bồi dưỡng HSG Toán thì phải hoàn thành được các bài tập cơ bản trong SGK và SBT. GV phải kiểm tra thường xuyên, vì phải nắm được các BT cơ bản thì mới làm được các bài tập nâng cao. Phải thực hiện nghiêm túc các yêu cầu làm BT về nhà của thầy cô cho
- Học sinh trong đội tuyển Toán bắt buộc phải tham gia các cuộc thi giải Toán qua mạng, khuyến khích các em tham khảo tài liệu qua mạng. Có chế độ ưu tiên cho những em tham gia tích cực. 
3. Kiến nghị:
- Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm nhằm tạo điều kiện để giáo viên học tập và trao đổi kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
- Cần quan tâm về kinh phí để chi trả cho giáo viên tham gia ôn học sinh giỏi khối 6 sao cho xứng với công sức GV giảng dạy.
- Tổ chuyên môn ra đề thi HSG Toán 6, Toán 7 để các trường thi chung đề.
V. KẾT LUẬN
* Kết quả bồi dưỡng Học sinh giỏi Toán 6 trong các năm học như sau:
- Năm học 2016-2017:
Tổng số học sinh dự thi: 05 HS
Tổng số học sinh đạt giải: 03 HS.
Trong đó: + 1 giải ba
	+ 02 giải khuyến khích
- Năm học 2017-2018:
Tổng số học sinh dự thi: 06 HS
Tổng số học sinh đạt giải: 02 HS.
Trong đó: 02 giải Khuyến khích
	Trên đây là báo cáo xây dựng nội dung, tài liệu bồi dưỡng HSG môn Toán lớp 6 của tổ Toán –Lý trường THCS Vĩnh Mỹ A, rất mong sự nhiệt tình góp ý thêm của quý đồng nghiệp để công tác Bồi dưỡng HSG Toán 6 đạt được nhiều kết quả tốt nhất.
 Vĩnh Mỹ A, ngày 19/10/2018 BGH duyệt 	 TỔ TRƯỞNG	 NGƯỜI VIẾT
 Hồng Phú Châu 	 Đặng Thị Thanh	 Lý Xuân Sơn