Biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 5
Trong những năm gần đây, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học đã được các nhà nghiên cứu, cán bộ quản lí chỉ đạo cũng như giáo viên trực tiếp giảng dạy đặc biệt quan tâm.
Đổi mới phương pháp dạy học có thể hiểu tìm con đường ngắn nhất để đạt chất lượng và hiệu quả cao. Con đường này không có sẵn, không bằng phẳng mà đầy chông gai, khúc khuỷu, gập ghềnh với sự đan xen giữa cái chung và cái riêng, cái cũ và cái mới. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) bao gồm cả hai mặt: Phải đưa vào các PPDH mới đồng thời đồng thời tích cực phát huy những ưu điểm của PPDH truyền thống. Lý luận dạy học đã khẳng định không có phương pháp vạn năng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, yếu tố kinh nghiệm và sự kế thừa thể hiện khá đậm nét (thuyết trình , vấn đáp là những phương pháp rất xưa cũ nhưng hiện tại vẫn được sử dụng trong các tiết dạy với mức độ đậm nhạt khác nhau). Đổi mới PPDH là sự kết hợp nhuần nhuyễn sáng tạo giữa kinh nghiệm của giáo viên với những yếu tố mới của PPDH hiện đại. Với cách nhìn từ phương pháp mới, giáo viên có thể thực hiện việc cải tiến PPDH nói chung và môn Tiếng Việt lớp 5 nói riêng nhằm gây hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng sự hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt: nghe, nói, đọc, viết để học sinh giao tiếp. Thông qua việc dạy Tiếng Việt góp phần rèn luyện thao tác tư duy.
đọc, chuẩn bị luyện tập kĩ năng mới: Đọc diễn cảm. 2.2.1.b. Luyện đọc hay (đọc diễn cảm) - Đối với loại hình văn bản nghệ thuật: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông qua việc dẫn dắt, gợi mở giúp học sinh hiểu biết thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài(Bước đầu biết làm chủ được giọng đọc về ngữ điệu, về tốc độ, trường độ và âm sắc, diễn tả đúng nội dung). Tuy nhiên, học sinh đọc diễn cảm như thế nào còn phụ thuộc vào sự cảm nhận riêng của từng em, giáo viên không nên áp đặt học sinh một cách theo khuôn mẫu. - Đối với loại hình văn bản phi nghệ thuật: Giáo viên hướng dẫn học sinh xác định ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo (làm rõ những thông tin cơ bản, giúp người nghe tiếp nhậ được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản) khắc phục những cách đọc thiên về hình thức “diễn cảm” của học sinh Tiểu học. 2.2.1.c. Các hình thức luyện đọc. Để hướng dẫn học sinh luyện đọc thành tiếng, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động theo các hình thức sau: - Đọc cá nhân (đọc riêng lẻ hoặc nối tiếp từng đoạn, đọc trước lớp hoặc đọc theo cặp, theo nhóm). - Đọc theo phân vai (nhiều học sinh hợp tác đọc theo lời nhân vật mình đóng vai, tham gia các trò chơi luyện đọc). 2.2.1.d. Khai thác giọng đọc của học sinh thong qua việc tìm hiểu nội dung bài. - Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài nhằm trao đổi kĩ năng đọc - hiểu, góp phần năng cao năng lực cảm thụ văn học và tạo cơ sở cho luyện đọc diễn cảm. Nắm được nội dung chính của bài sẽ giúp các em xác định giọng đọc chung của đoạn, của bài. Ví dụ: Bài đọc với giọng nhẹ nhàng, tha thiết, vui tươi, mạnh mẽ - Giáo viên nêu câu hỏi để định hướng cho học sinh đọc thầm (đoạn, bài) và trả lời đúng nội dung. Có thể kết hợp cho học sinh đọc thành tiếng. 2.2.2. Giáo viên đọc mẫu diễn cảm. Đọc mẫu diễn cảm là sử dụng ngữ điệu để phô diễn cảm xúc của bài đọc. Phải hoà nhập tâm hồn với nội dung bài đọc, với văn cảnh thì mới có cảm xúc, mới tìm thấy ngữ điệu phù hợp. Đọc mẫu đòi hỏi giáo viên phải đọc đúng, rõ ràng, ngữ điệu đọc phù hợp. Đó là việc thể hiện giọng đọc, ngắt giọng biểu cảm, thể hiện tốc độ, cường độ, cao độ để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng thời thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm. - Giáo viên đọc mẫu nhằm minh hoạ, gợi ý hoặc “tạo tình huống” cho học sinh nhận xét, giải thích, tự tìm ra cách đọc. Ví dụ: Nghe và phát hiện cách đọc của cô; ngừng nghỉ, ngắt nhịp ở chỗ nào, nhấn giọng hay cao giọng, kéo dài giọng ở từ ngữ nào?...Mỗi cá nhân có cảm thụ riêng, từ đó có cách đọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo của mình. Muốn học sinh đọc hay, đọc đúng, đọc diễn cảm thì trước hết người giáo viên phải đọc tốt để thâm nhập, lây truyền tới học sinh nhằm gây hứng thú cho học sinh trong tiết học. Để đọc tốt thì người giáo viên luôn coi trọng việc đọc mẫu để từ đó thường xuyên rèn luyện giọng đọc của mình, có ý thức tự điều chỉnh mình đọc đúng hơn và phải có lòng ham muốn đọc hay. 2.2.3. Luyện tập thực hành đọc diễn cảm văn bản. Tạo điệu kiện cho từng học sinh được thực hành luyện đọc diễn cảm (theo cặp, theo nhóm) để rút kinh nghiệm. - Luyện đọc diễn cảm các câu tiêu biểu trong bài: Cách luyện đọc này tạo điệu kiện cho tất cả học sinh đều được đọc. Theo các bước sau: + Giáo viên đưa ra câu cần luyện đọc đã ghi ở bảng phụ + Học sinh tìm hiểu nghĩa của câu văn đó. + Học sinh xác định giọng đọc của câu văn. + Học sinh đọc mẫu (Giáo viên đọc mẫu) – Học sinh thảo luận, nhận xét về giọng đọc của cô, của bạn mà mình yêu thích. + Học sinh luyện đọc theo nhóm, tổ, cá nhân. - Luyện đọc diễn cảm đoạn văn hoặc khổ thơ. Giáo viên cho học sinh nhắc lại cách thể hiện giọng đọc, cách ngắt giọng, nhấn giọng ở những từ ngữ biểu cảm trong đoạn hoặc khổ thơ đó rồi cho học sinh luyện đọc theo trình tự các bước: + Giáo viên đọc mẫu – Học sinh thảo luận, nhận xét về giọng đọc. + Học sinh luyện đọc theo cặp. + Tổ chức cho học sinh thi đọc diễn cảm trước lớp để các em học tập lẫn nhau và được giáo viên động viên hay uốn nắn. - Học sinh luyện đọc diễn cảm cả bài. + Giáo viên tiến hành các bước như trên. + Học sinh đọc cá nhân – Giáo viên nhận xét đánh giá. * Đối với những văn bản có từ hai nhân vật trở lên, tổ chức cho học sinh thể hiện giọng đọc theo nhân vật của văn bản hoặc cho học sinh đọc phân vai. Rèn cho các em biết thay đổi giọng đọc khi nhập vai các nhân vật trong bài đọc – Cụ thể các em phải đọc phân biệt được lời của tác giả và lời của nhân vật; phân biệt được lời của nhân vật khác. Giáo viên nên hướng dẫn như sau: - Cho học sinh đọc bài và tìm trong bài có mấy nhân vật. - Giáo viên giúp học sinh chỉ ra từng tính cách của từng nhân vật và xác định giọng đọc phù hợp với từng nhân vật - Giáo viên thực hiện đọc mẫu lời các nhân vật bằng giọng đọc của mình (hoặc có thể gọi học sinh có năng lực đọc tốt thể hiện) - Học sinh luyện tập nhiều lần theo hướng dẫn của giáo viên. 2.2.4. Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách tổ chức các trò chơi học tập trong giờ Tập đọc. Để kích thích hứng thú luyện đọc của học sinh, giáo viên có thể tổ chức các trò chơi học tập cho học sinh. Thông qua các trò chơi kích thích hứng thú đọc; rèn tư duy linh hoạt; luyện tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, tự tin; giáo dục tư tưởng, tình cảm tốt đẹp. Trò chơi học tập thường được tổ chức khi luyện đọc hoặc đọc diễn cảm (HTL). Tuỳ thời gian và điều kiện cho phép, giáo viên lựa chọn trò chơi học tập thích hợp để tổ chức cho học sinh tham gia. Ví dụ: Thi đọc nối tiếp từng đoạn (theo nhóm, tổ), đọc “truyền điện” thi tìm nhanh - đọc đúng; nhìn một từ đọc cả câu (hoặc nhìn một câu đọc cả đoạn), nghe đọc đoạn - đoán tên bài; thi đọc truyện theo vai, thả thơ Dưới đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi luyện đọc như sau: 2.2.4.a. Thi đọc tiếp sức: * Chuẩn bị: 1 đồng hồ, SGK, giáo viên dự kiến số nhóm tham gia chơi. * Tiến hành: - Giáo viên yêu cầu, hướng dẫn cách chơi. - Giáo viên quy định các nhóm có số lượng học sinh bằng nhau. - Từng nhóm lên bảng đứng thành hàng ngang. Mỗi em cầm một cuốn SGK, đã mở sẵn trong đó có bài văn sẽ thi đọc. + Giáo viên hô lệnh: “bắt đầu”, em số 1 (đầu hàng bên phải hoặc bên trái) đọc câu thứ nhất của bài, dứt tiếng cuối cùng câu thứ nhất, em số 2 (cạnh số 1) mới được đọc tiếp câu thứ haiCứ như vậy cho đến em cuối cùng của nhóm. Nếu chưa hết bài, câu tiếp theo lại đến lượt em số 1, em số 2 đọccho đến hết bài văn thì dừng lại – Giáo viên tính và ghi bảng thời gian đọc của mỗi nhóm. - Học sinh sẽ bị trừ điểm nếu đọc sai lẫn hay thừa thiếu tiếng trong câu hoặc đọc câu sau khi người trước chưa đọc xong, đọc vượt quá một câu theo quy định. - Giáo viên cho từng nhóm thi đọc, tính thời gian của mỗi nhóm cho điểm nhóm “đọc tiếp sức” mỗi câu văn đọc đúng cho một điểm, không cho điểm các trường hợp vi phạm. - Giáo viên cùng cả lớp nhận xét, chọn và tuyên dương nhóm đọc tiếp sức nhanh nhất, hay nhất. * Lưu ý: ở tiết Tập đọc một bài thơ, giáo viên nên cho học sinh đọc 2 dòng hoặc một câu lục bát. Nếu là tiết Tập đọc – Học thuộc lòng, giáo viên cho thi tiếp sức theo cách trên nhưng học sinh không nhìn SGK. 2.2.4.b. Thả thơ * Chuẩn bị: Giáo viên viết vào phiếu câu thơ đầu (hoặc giữa) ở mỗi khổ thơ, hoặc 1- 2 từ đầu của mỗi câu thơ. Ví dụ bài: Hành trình của bầy ong (Tập đọc – Học thuộc lòng, lớp 5). Giáo viên làm các phiếu như sau: Phiếu 1: Với đôi cánhsắc màu Phiếu 2: Tìm nơikhông tên Phiếu 3: Bầy ong...mật thơm * Tiến hành: Giáo viến hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu: - Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm và số người bằng số phiếu mỗi nhóm cử nhóm trưởng, 2 nhóm trưởng bốc thăm để giành quyền “thả thơ” trước. - Mỗi em trong nhóm cầm 1 tờ phiếu (giữ kín). Giáo viên hô “bắt đầu” nhóm được thả thơ trước cử 1 người thả ra một tờ phiếu cho một bạn nhóm kia. Bạn nhận được phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ (hoặc câu thơ lục bát) có câu từ ghi trên phiếu. Nếu đọc đúng được tính 1 điểm. - Giáo viên tính số điểm của nhóm đọc thuộc thơ. Đổi nhóm chơi tương tự như trên. Giáo viên tính điểm nhóm thứ 2. - Kết thúc trò chơi: Giáo viên tuyên dương nhóm đọc tốt, điểm cao. 2.2.4.c. Đọc thơ truyền điện * Chuẩn bị: Thời điểm chơi cuối tiết Tập đọc – HTL; Hoặc tiết ôn tập HTL. Học sinh 2 nhóm ngồi quay mặt vào nhau. * Tiến hành: - Giáo viên nêu tên bài thơ sẽ đọc truyền điện, nêu cách chơi. - Hai nhóm bắt thăm (hoặc oẳn tù tì) để giành quyền đọc trước. + Đại diện nhóm đọc trước là (A) đọc khổ thơ đầu tiên của bài thơ rồi chỉ định thật nhanh “truyền điện” một bạn bất kì (nhóm B). Bạn được chỉ định đọc tiếp khổ thơ thứ 2 của bài. Nếu đọc thuộc được chỉ định một bạn nhóm (A) đọc tiếp khổ thơ thứ 3Cứ như vậy cho đến hết bài. Ví dụ: Bài “Bầm ơi” (lớp 5) Học sinh A1: Đọc khổ thơ 1 Học sinh B1: Đọc khổ thơ 2 Học sinh A2: Đọc khổ thơ 3 Tiếp tục như vậy cho hết bài. Trường hợp học sinh được “truyền điện” chưa thuộc, các bạn nhóm đối diện sẽ hô từ 1 đến 5, nếu không đọc được phải đứng yên tại chỗ bị “điện giật” Lúc đó Học sinh A1 chỉ tiếp Học sinh B2 Nhóm nào có nhiều người phải đứng bị “điện giật” là nhóm thua cuộc. Như vậy, ta thấy tổ chức trò chơi học tập luôn luôn làm cho học sinh hào hứng, say mê tích cực trong học tập, làm cho học sinh ham mê học hơn. 2.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Qua kết quả khảo sát với cách tổ chức dạy học theo các biện pháp nêu trên, hiệu quả giờ dạy được nâng lên rõ rệt. Học sinh hứng thú học tập, hoạt động tích cực hơn, các em mạnh dạn tự tin hơn khi đọc bài. Số em đọc chưa đạt yêu cầu đã giảm đi. Số em đọc đúng, đọc diễn cảm được nâng lên rõ rệt. Kết quả thực nghiệm được thể hiện qua bảng sau: Qua khảo sát Tổng số HS Số em đọc diễn cảm tốt Số em đọc đúng rõ ràng Số em đọc đạt trung bình Số em đọc chưa đạt yêu cầu SL % SL % SL % SL % Cuối kì I 35 10 28,6 15 42,9 8 22,9 2 5,7 Giữa kì II 35 15 42,8 16 45,7 4 11,4 0 0 Như vậy với một thời gian ngắn nhưng tôi nhận thấy những biện pháp mà tôi đưa ra đã thu được kết quả thật khả quan. Thiết nghĩ nếu giáo viên áp dụng các biện pháp này một cách thường xuyên ở lớp thì chắc chắn chất lượng đọc diễn cảm của các em được nâng lên. Qua kÕt qu¶ tæng hîp t«i ®· nªu trªn, t«i thÊy trong giê TËp ®äc häc sinh kh«ng nh÷ng ®· say mª häc tËp, líp häc rÊt s«i næi mµ kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m cña häc sinh ®· ®îc n©ng lªn râ rÖt. Nã kh«ng chØ n©ng lªn theo tõng giai ®o¹n kh¶o s¸t mµ nã cßn cã sù tiÕn bé h¬n giữa học kì II. NÕu như ë lÇn kh¶o s¸t ®Çu tiªn ®Ó ®iÒu tra thùc tr¹ng trong giai ®o¹n ®Çu n¨m häc, tØ lÖ häc sinh ®äc nhá vµ chËm vẫn còn vµ tØ lÖ häc sinh ®äc diÔn c¶m ë líp 5B còn thÊp th× ®Õn cuèi häc k× I tØ lÖ nµy ®· tiến bộ hơn vµ ®Õn giữa học kì II tØ lÖ nµy cã sù tiến bộ rõ rệt. Giữa học kì II tØ lÖ häc sinh ®äc nhá vµ chËm cßn Ýt h¬n cuối học kì I vµ tØ lÖ häc sinh cã kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m ®· cao h¬n. Tuy kÕt qu¶ trªn lµ chưa cao nhưng nã ®· ®¸nh dÊu bước ®Çu sù thµnh c«ng cña t«i trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ®Ó nghiªn cøu, t×m tßi ra nh÷ng biÖn ph¸p rÌn ®äc diÔn c¶m cho häc sinh cña m×nh. 2.4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM. Thùc tÕ trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, ®Ó ®¹t ®ược kÕt qu¶ như trªn vÒ" RÌn ®äc diÔn c¶m cho häc sinh líp 5”, t«i rót ra mét sè kinh nghiÖm sư ph¹m sau: - Muèn rÌn cho häc sinh ®äc diÔn c¶m tèt, trước hÕt viÖc ®äc mÉu cña thÇy ph¶i chuÈn mùc, bëi thÇy lu«n lµ tÊm gương s¸ng, mÉu mùc trong c¸ch ®äc diÔn c¶m ®Ó häc sinh soi vµo. ChÝnh v× vËy, thÇy ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o, mçi tõ ng÷ thÇy nãi, ®äc ph¶i chÝnh x¸c vµ chuÈn mùc. ThÇy cÇn ph¶i nghiªn cøu, t×m tßi, häc hái ®Ó n¾m ch¾c néi dung c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa... ®Ó gióp häc sinh hiÓu vµ c¶m thô bµi ®äc. Thùc tÕ cho thÊy, s¸ch dïng cho häc sinh, cho gi¸o viªn cã nhiÒu u ®iÓm næi bËt vµ ®a sè gi¸o viªn n¾m ®îc ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, song ®i vµo tõng bµi cô thÓ th× vÉn cßn lóng tóng kh«ng Ýt. Do vËy, n¾m v÷ng s¸ch, hiÓu ý ®å cña ngêi biªn säan lµ quan träng, song cha ®ñ, cßn ®ái hái ®Õn vai trß chñ ®éng s¸ng t¹o vµ tµi øng xö linh ho¹t trong gi¶ng d¹y. Ph¶i n¾m ch¾c ®èi tượng häc sinh ®Ó cã biÖn ph¸p phï hîp víi tõng ®èi tượng, nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc trong häc tËp, n©ng cao ý thøc tù gi¸c ®Ó tõ ®ã c¸c em sÏ “Häc vui, vui häc” vµ hiÖu qu¶ häc tËp sÏ cao h¬n. Người gi¸o viªn ph¶i cã t©m huyÕt trong nghÒ, nhiÖt t×nh trong so¹n, gi¶ng, quan t©m ®Õn mäi ®èi tîng häc sinh nhÊt lµ häc sinh häc yÕu, ®äc sai, ®äc ngäng ®Ó kÞp thêi uèn n¾n, söa ch÷a cho häc sinh thËt tËn t×nh, chu ®¸o ®Ó c¸c em kh¾c phôc. - Bªn c¹nh ®ã, muèn rÌn ®äc cho häc sinh cã hiÖu qu¶ th× ngêi gi¸o viªn ph¶i n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p d¹y ®äc bao gåm: a, Phương ph¸p ®äc râ v¨n xu«i: Hướng dÉn häc sinh ®äc chÝnh x¸c (ph¸t ©m ®óng, ®äc ®óng nh÷ng tiÕng cã vÇn khã, nh÷ng tiÕng cã dÊu thanh häc sinh hay nhÇm lÉn, híng dÉn häc sinh biÕt ®äc ng¾t theo côm tõ, ®äc ®óng c¸c kiÓu c©u). Lu«n ®éng viªn, khÝch lÖ nh÷ng em cã kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m tèt ®Ó c¸c em ngµy cµng ®äc tèt h¬n. §éng viªn c¸c em chÐp nh÷ng c©u v¨n, c©u th¬, bµi v¨n, bµi th¬ hay vµo sæ tay cña m×nh; khuyÕn khÝch c¸c em nãi, ®äc tríc ®¸m ®«ng. Tæ chøc cho c¸c em thi kÓ chuyÖn, ng©m th¬, ®äc diÔn c¶m trong líp vµo nh÷ng giê ngo¹i kho¸. b, Phương ph¸p d¹y ®äc râ v¨n vÇn (®ã lµ c¸ch ng¾t nhÞp c¸c thÓ th¬) c, Phương ph¸p d¹y ®äc to vµ ®äc thÇm: CÇn ph¶i lu ý cã ®äc to ®óng th× ®äc thÇm míi ®óng ®ược. Do ®ã, kh©u híng dÉn ®äc ®óng ph¶i ®îc tiÕn hµnh trước vµ ph¶i lµm thËt tèt. Trong giê tËp ®äc, mét em ®îc chØ ®Þnh ®äc to th× ®ång thêi gi¸o viªn còng yªu cÇu c¸c em kh¸c luyÖn ®äc thÇm theo b¹n. Như vËy trong mét giê tËp ®äc cã kho¶ng 15 em ®äc th× c¶ líp còng ®îc luyÖn ®äc thÇm 15 lÇn. d, Phương ph¸p d¹y ®äc diÔn c¶m: C¬ së ®Ó gióp häc sinh luyÖn ®äc tèt lµ ph¶i hiÓu vµ c¶m thô ®ược néi dung cña bµi. §ång thêi ph¶i t¹o cho c¸c em mét t©m tr¹ng b×nh t×nh, tù nhiªn vµ tho¶i m¸i khi ®äc. C¸c em kh«ng thÓ ®äc diÔn c¶m ®îc nÕu nh trong mét tr¹ng th¸i sî sÖt, håi hép, lo l¾ng. VËn dông tèt nh÷ng phương ph¸p ®· d¹y ®äc nh ®· nªu ë trªn lµ nh»m môc ®Ých ®¹t ®îc 4 yªu cÇu vÒ ®äc ®ã lµ: ®äc chÝnh x¸c, ®äc lu lo¸t, ®äc thÇm, ®äc diÔn c¶m. RÌn luyÖn kÜ n¨ng cho häc sinh tiÓu häc nãi chung vµ häc sinh líp 5 nãi riªng qu¶ lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n. Gi¸o viªn ph¶i cã kiÕn thøc v÷ng, ph¶i ®äc mÉu hay vµ ph¶i kiªn tr×, bÒn bØ, t©m huyÕt víi nghÒ th× míi thµnh c«ng ®ược. - Trong mét giê tËp ®äc, gi¸o viªn cÇn khÐo lÐo tæ chøc ®Ó thu hót tÊt c¶ häc sinh ®Òu lµm viÖc víi s¸ch gi¸o khoa, chó ý vµo néi dung bµi tËp ®äc. Muèn lµm ®ược ®iÒu ®ã, t«i nghÜ chóng ta cÇn: a, Ph¶i x©y dùng cho líp mét nÒ nÕp häc tËp nghiªm tóc, cã tÝnh kØ luËt cao b, Gi¸o viªn ph¶i luyÖn cho m×nh kh¶ n¨ng ®äc mÉu thËt tèt ®Ó cuèn hót häc sinh chó ý vµo néi dung bµi. c, Trong mét giê tËp ®äc, gi¸o viªn cÇn ph¶i coi träng c¶ hai yªu cÇu ®ã lµ rÌn ®äc cho häc sinh vµ gióp c¸c em c¶m thô tèt néi dung bµi tËp ®äc. Hai yªu cÇu nµy cÇn ph¶i ®îc bæ sung, hç trî lÉn nhau nªn kh«ng thÓ t¸ch b¹ch tõng phÇn riªng lÎ. V× thÕ, khi so¹n bµi, gi¸o viªn cÇn lùa chän vµ ®a ra hÖ thèng c©u hái sao cho phï hîp víi mäi ®èi tîng häc sinh trong líp. Cã c©u hái khã dµnh cho häc sinh. d, CÇn sö dông cã hiÖu qu¶ nhiÒu h×nh thøc ®äc kh¸c nhau: ®äc to, ®äc thÇm, ®äc mÊp m¸y m«i, ®äc nèi tiÕp, ®äc ph©n vai ®Ó thay ®æi kh«ng khÝ cña líp häc, thu hót häc sinh vµo bµi. e, §Ó t¹o kh«ng khÝ vui tươi, hån nhiªn, nhÑ nhµng, sinh ®éng trong c¸c giê häc t«i thêng tæ chøc cho häc sinh ch¬i trß ch¬i “ Th¶ th¬” được dïng khi d¹y c¸c bµi tËp ®äc lµ bµi th¬; trß ch¬i “ Ai tinh ai nhanh” ®ược dïng khi d¹y c¸c bµi tËp ®äc lµ v¨n xu«i. Nh÷ng trß ch¬i nµy tuy chØ tiÕn hµnh trong kho¶ng thêi gian tõ 3- 4 phót nhng rÊt hÊp dÉn ®èi víi häc sinh vµ mang l¹i kÕt qu¶ tèt cho bµi d¹y. III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ. 1. Kết luận: TËp ®äc lµ mét m«n kh«ng khã nhưng còng kh«ng dÔ d¹y. C¸i khã ®ã do chñ quan ngưêi d¹y vµ còng do kh¸ch quan cña bé m«n t¹o nªn. PhÝa chñ quan ngưêi d¹y ph¶i cã kiÕn thøc réng vÒ ng÷ v¨n, ph¶i cã tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vÒ tưởng, t×nh c¶m vµ ph¶i n¾m ch¾c phương ph¸p bé m«n. PhÝa kh¸ch quan, TËp ®äc lµ mét ph©n m«n khã d¹y v× tÝnh chÊt phong phó cña nã. NÕu chØ chó ý tÝnh khoa häc cña bµi như ph©n tÝch ng÷ ©m, c©u, tõ th× bµi d¹y sÏ kh« khan. NÕu khai th¸c tÝnh nghÖ thuËt mµ kh«ng dùa c¬ së ng«n ng÷ th× còng dÔ trµn lan. Do vËy, muèn d¹y tèt ph©n m«n tËp ®äc chóng ta cÇn ph¶i kh«ng ngõng häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña b¶n th©n, n¾m v÷ng phương ph¸p gi¶ng d¹y bé m«n, kiªn tr× luyÖn cho m×nh kü n¨ng ®äc tèt cïng víi t©m huyÕt cña m×nh dµnh cho nghÒ t«i nghÜ chóng ta sÏ cã nh÷ng giê d¹y thµnh c«ng. Th«ng qua thùc tÕ trong gi¶ng d¹y, t«i ®i ®Õn kÕt luËn: Muèn rÌn ®äc diÔn c¶m cho häc sinh tèt th× ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt lµ người thÇy. Bëi thÇy lµ ngêi híng dÉn c¸c em c¸ch ®äc ®óng ®äc hay. V× vËy thÇy ph¶i hướng dÉn thËt cô thÓ chu ®¸o tõng ch÷, tõng ng÷... víi tõng ®èi tượng häc sinh. §Æc biÖt lµ ®äc mÉu bëi thÇy cã vai trß quan träng trong viÖc ®äc diÔn c¶m cña trß. Muèn ®¹t ®ược ®iÒu ®ã ®ßi hái thÇy ph¶i lµ người cã t©m thùc sù quan t©m ®Õn trß nhiÖt t×nh trong phương ph¸p so¹n gi¶ng, trau dåi nghiÖp vô, häc hái kinh nghiÖm ®Ó n©ng cao chÊt lượng gi¶ng d¹y c¸c m«n häc, ®Æc biÖt lµ ph©n m«n TËp ®äc. Trªn ®©y lµ mét vµi kinh nghiÖm nhá cña t«i trong viÖc rÌn ®äc diÔn c¶m cho häc sinh líp 5 trong giê TËp ®äc. 2. Kiến nghị: Trên thực tế dạy học ở trường Tiểu học Để giúp giáo viên thực hiện soạn giảng đạt kết quả cao thì các cấp cần cung ứng các tài liệu tham khảo kịp thời, tranh ảnh về môn Tiếng Việt để giờ dạy của giáo viên được hoàn thiện hơn. - Tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia giao lưu học tập, tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học, bố trí nhiều tiết dạy mẫuđể giáo viên vận dụng một cách linh hoạt trong việc giảng dạy với từng đối tượng học sinh. - Các cấp quản lý giáo dục cần tạo cơ hội và động viên kịp thời khi giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học dù là nhỏ nhất. - Tăng cường khuyến khích viết đề xuất sáng kiến kinh nghiệm cấp trường, cấp huyện triển khai vào thực tế dạy học. Trên đây là đề xuất sáng kiến của tôi. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp, của BGH nhà trường và của cấp trên. Tôi xin chân thành cảm ơn! IV. Tµi liÖu tham kh¶o STT Tµi liÖu Ghi chó 1 Néi dung vµ chương tr×nh tiÕng viÖt 5. 2 S¸ch gi¸o khoa tiÕng viÖt 5. 3 Tµi liÖu phæ biÕn Sáng kiến kinh nghiệm. 4 ThÕ giíi quanh ta 5 Båi dưỡng tiÕng viÖt líp 5. 6 §Ó häc tèt tiÕng viÖt 5. 7 Nh÷ng bµi v¨n hay líp 5. 8 Tµi liÖu båi dưỡng thường xuyªn chu kú 2003 -2007 PHỤ LỤC Nội dung Trang I. PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lí do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Thời gian địa điểm nghiên cứu 2 II. PHẦN NỘI DUNG 2 1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN 2 1.1. Cơ sở lý luận 2 1.2. Cở sở thực tiễn 4 2. CHƯƠNG II: NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 5 2.1. Thực trạng của việc dạy học phân môn Tập đọc nói chung. 5 2.2. Các biện pháp nâng cao hiệu quả rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 5. 8 2.2.1. Hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng một cách linh hoạt, khéo léo. 8 2.2.1.a. Luyện đọc đúng 8 2.2.1.b. Luyện đọc hay (đọc diễn cảm) 9 2.2.1.c. Các hình thức luyện đọc. 9 2.2.1.d. Khai thác giọng đọc của học sinh thong qua việc tìm hiểu nội dung bài. 10 2.2.2. Giáo viên đọc mẫu diễn cảm. 10 2.2.3. Luyện tập thực hành đọc diễn cảm văn bản. 11 2.2.4. Xây dựng không khí hào hứng, say mê học tập cho học sinh bằng cách tổ chức các trò chơi học tập trong giờ Tập đọc. 12 2.2.4.a. Thi đọc tiếp sức: 12 2.2.4.b. Thả thơ 13 2.2.4.c. Đọc thơ truyền điện 13 2.3. Kết quả nghiên cứu 14 2.4. Bài học kinh nghiệm 15 III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ. 17 1. Kết luận 17 2. 2. Kiến nghị 18 IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO – PHỤ LỤC 18 Vạn Ninh, ngµy th¸ng n¨m 2015 Ngêi viÕt (ký, ghi rõ họ và tên) Phạm Thị Hạnh V. Nhận xét của BGH nhà trường. VI. Nhận xét của Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm. (Xếp loại: A, B, C, không xếp loại) CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG (ký tên và đóng dấu) NGƯỜI CHẤM (ký tên và đóng dấu)
File đính kèm:
- SKKN.doc