Báo cáo Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 luyện chữ đẹp

PHÒNG GD&ĐT HOÀNG SU PHÌ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TIỂU HỌC HỒ THẦU Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BÁO CÁO 
SÁNG KIẾN ĐỀ NGHỊ XÉT TẶNG DANH HIỆU CHIẾN SĨ THI ĐUA CƠ SỞ NĂM HỌC 2016 – 2017
I. Sơ lược lý lịch
- Họ và tên: Vương Thị Mùi Giới tính: Nữ 
- Năm sinh: 1991 
- Quê quán: Xã Tụ Nhân – Hoàng Su Phì – Hà Giang
- Chỗ ở hiện nay: Xã Hồ Thầu – Huyện Hoàng Su Phì – Hà Giang
- Chức vụ: Giáo viên
- Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Hồ Thầu.
II. Đề tài sáng kiến kinh nghiệm:
1. Tên đề tài: 
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 LUYỆN CHỮ ĐẸP”
Chúng ta biết rằng, chữ viết có tầm quan trọng với học sinh đăc biệt ở bậc tiểu học, học sinh dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Vì vậy, chữ viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những kỹ năng hàng đầu của việc học môn Tiếng Việt trong trường tiểu học – kỹ năng viết chữ. Thông qua chữ viết có thể đánh giá được “nét chữ, nết người”. Nếu học sinh viết đúng, đẹp, rõ ràng, đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện để ghi chép và làm bài học tốt, nhờ vậy mà kết quả học tập tốt hơn, ngược lại viết xấu sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của các em.
 Xuất phát từ thực tế, tôi thấy chữ viết của một số em chưa đúng mẫu, viết không đúng quy trình, chưa liền mạch, còn sai nhiều lỗi chính tả.một số em viết đẹp nhưng không có ý thức giữ gìn sách vở, còn để quăn mép, bong bìa, viết vẽ bừa bãi lên vở.
          Mặt khác, đối với bậc tiểu học, yêu cầu cơ bản  tối thiểu đối với học sinh là đọc thông, viết thạo. Chữ viết của học sinh còn liên quan đến tất cả các môn học khác như: Toán, Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên & xã hội. Do đó, nếu học sinh viết nhanh, đúng, đẹp thì việc học các môn này sẽ có nhiều thuận lợi. Đối với học sinh lớp 5 là lớp cuối cấp tiểu học, việc đọc thông viết thạo còn là tiền đề các em khi chuyển cấp có thể học tốt tất cả các môn học.
          Việc rèn chữ viết còn góp phần rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như tính cẩn thận, kiên trì, tinh thần kỉ luật và  phát triển óc thẩm mĩ. Trong quá trình công tác, tôi nhận thấy một số biện pháp tôi áp dụng để giúp học sinh luyện chữ đẹp đã có những hiệu quả nhất định.
       Chính vì vậy, để giúp học sinh viết đúng, viết đẹp, biết giữ sách vở, tôi đã nghiên cứu, tìm tòi một số biện pháp “giúp học sinh lớp 5 luyện chữ đẹp” 
2. Thời gian thực hiện sáng kiến kinh nghiệm:
 Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017
3. Quá trình hoạt động để áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
 Trong chương trình học 175 tuần ở các lớp, các yêu cầu về số chữ viết tăng dần theo khối lớp. Do vậy, đối với các lớp lớn, do lượng chữ viết tương đối nhiều, các em thường viết nhanh ẩu nếu không được nhắc nhở kịp thờ của giáo viên, các em dễ tạo thành thói quen. Dần dần, các nét chữ cơ bản không còn đúng, chữ viết chưa đúng quy trình do các em tìm cách viết tắt cho nhanh. Mặt khác, một số ít học sinh chậm nhận thức ở các lớp, khả năng đọc còn chậm, do vậy áp theo chuẩn kiến thức để các em thực hiện thì không hiệu quả, không theo kịp các bạn, các em không được kèm cặp dẫn đến càng viết càng không chính xác. Còn đối với các em lớp nhỏ hơn, khi vừa biết đọc, viết, giáo viên chú trọng nhiều hơn vào việc làm sao để các em viết đúng chính tả, đọc đúng bài đọc đã là một quá trình kéo dài, vì vậy việc rèn các em viết đẹp, giữ vở sạch còn chưa được chú trọng. Chính vì vậy, tôi lựa chọn đề tài về vấn đề luyện viết chữ đẹp cho học sinh.
Lựa chọn, sử dụng các phương pháp dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Các giải pháp giúp học sinh luyện chữ viết đẹp, giữ vở sạch hơn.
1. Đối với bản thân người giảng dạy :
- Luôn ý thức được rằng chữ viết của giáo viên là rất quan trọng vì nó là mẫu để các em học tập và viết theo. Vì vậy, tôi và đồng nghiệp luôn có ý thức rèn luyện để chữ viết của bản thân rõ ràng, đúng mẫu và tương đối đẹp. Giáo viên phải mẫu mực về chữ viết ở bảng lớp, ở lời nhận xét trong vở học sinh, làm gương cho học sinh học tập và noi theo.
- Tôi thường xuyên nghiên cứu, tìm hiểu các tài liệu tham khảo như dạy viết ở Tiểu học, tài liệu tham khảo trên mạng internet và trao đổi lại với đồng nghiệp cùng nghiên cứu thực hiện.
- Có mẫu chữ viết trong trường Tiểu học, nắm chắc quy trình, độ cao các chữ viết quy định trong nhà trường.
- Ngoài ra tôi còn tham quan, tham khảo, học hỏi  kinh nghiệm của đồng nghiệp trong việc rèn chữ viết cho học sinh.
- Chú trọng cùng đồng nghiệp rèn chữ cho học sinh trong tất cả các giờ học, đặc biệt trong các giờ Chính tả và các tiết ôn luyện buổi chiều. 
- Tôi thường xuyên động viên tuyên dương những học sinh có tiến bộ về chữ viết, có ý thức giữ vở sạch, viết chữ đẹp.
2.  Đối với việc giữ vở sạch :
- Ngay từ đầu năm giáo dục các em hiểu tầm quan trọng, ý nghĩa, tác dụng của viêc giữ vở sạch, rèn chữ đẹp. Tôi còn cho các em  xem  những bộ vở sạch, chữ đẹp  từ những năm trước và động viên các em hăng say rèn luyện để đạt được những bộ vở sạch, chữ đẹp như các anh chị và các bạn. 
- Ngoài ra tôi còn hướng dẫn học sinh cách bơm mực, cách cầm bút đúng (không bơm quá đầy, chỉ bơm  1/2 sức chứa của bút)
- Khi viết không ấn bút, mở nắp nhẹ nhàng, nếu bút bẩn cần lấy giẻ lau lau sạch rồi mới viết. Trước khi viết cần thử bút ra giấy nháp, khi nào thấy mực ra đều đặn ,nét đẹp mới viết vào vở. Khi mới viết xong để mực khô mới gấp vở hay chạm tay vào. Các em hay mắc lỗi này nên để vở hay nhoè, rây bẩn.
- Tôi luôn nhắc nhở học sinh mở vở, gấp vở nhẹ tay, khi viết không gấp đôi vở.
- Cuối giờ học thu vở để ở lớp, đầu giờ học lớp trưởng phát vở theo bàn.
- Hàng ngày bàn học của học sinh phải được lau sạch trước khi vào lớp, học sinh cần phải rửa tay sạch trước khi vào giờ học .
- Nếu viết sai trong vở cần dùng thước kẻ chân dưới chữ viết sai, không được tẩy xoá 
- Cuối mỗi tuần, tháng học tôi luôn kiểm tra vở của các em, nhận xét thường xuyên để kịp thời giúp đỡ.
- Thường xuyên động viên, tuyên dương những em viết sạch, đẹp và đưa vở cho những em viết còn chưa được đẹp xem, học tập .
3- Đối với việc rèn chữ đẹp:
- Ngay từ đầu năm học tôi đã hướng dẫn các em cách cầm bút, để vở và tư thế ngồi viết .
+ Khi ngồi viết, học sinh phải ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không tì ngực vào cạnh bàn, đầu hơi cúi, hai mắt cách vở từ 25 - 30 cm. Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái vở, bàn tay trái tì vào vở giữ vở không bị xê dịch khi viết. Cánh tay phải cùng ở trên mặt bàn.
Với cách để tay như vậy, khi viết bàn tay và cánh tay phải có thể dịch chuyển thuận lợi từ trái sang phải một cách dễ dàng .
+ Cách cầm bút: Khi viết học sinh cầm bút và điều khiển bút viết bằng cả ba ngón tay (ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa) của bàn tay phải. Đầu ngón tay trỏ đặt ở phía trên, đầu ngón cái giữ bên trái, phía bên phải của đầu bút tựa cạnh đốt đầu ngón tay giữa. Ba điểm tựa này giữ bút và điều khiển ngòi bút dịch chuyển linh hoạt. Ngoài ra, động tác viết cần có sự phối hợp cử động của cổ tay, khuỷu tay và cả cánh tay .
+ Vị trí đặt vở khi viết chữ : Vở viết cần đặt nghiêng so với mép bàn  một góc 300  Sở dĩ phải đặt như vậy vì chiều thuận của vận động tay khi viết chữ Việt là vận động từ trái sang phải .
- Trong quá trình học sinh viết, chúng tôi luôn quan sát để phát hiện những học sinh ngồi, cầm bút hoặc để vở sai để sửa triệt để cho các em.
- Trong quá trình rèn luyện chữ cho học sinh, tôi đặt kế hoạch rèn chữ cụ thể ở bốn thời điểm : Trong giờ tập viết, trong giờ chính tả, trong các giờ học ôn luyện và khi rèn chữ ở nhà.
a. Trong giờ rèn chữ viết buổi chiều
       Trước hết tôi cho học sinh nhắc lại, hiểu rõ đặc điểm vầ cách sử dụng vở tập viết để các em biết dùng vở tập viết đúng yêu cầu. Xác định đường kẻ ngang, kẻ dọc. Các chữ cái có độ cao một đơn vị được xác định bằng đường kẻ ngang trên và đường kẻ ngang dưới. Các chữ cái có độ cao 2,5 đơn vị được xác định bằng đường kẻ ngang trên và giữa.
* Ô vuông trên khung chữ mẫu: Các ô vuông này do các đường kẻ ngang, dọc tạo thành, khoảng cách giữa 2 ô vuông nhỏ theo chiều dọc là một đơn vị chữ.
* Điểm đặt bút: là điểm  bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái.
* Viết liền mạch: là thao tác đưa ngòi bút liên tục từ điểm kết thúc của nét viết trước tới điểm bắt đầu của nét tiếp theo.
* Kĩ thuật lia bút: là thao tác đưa ngòi bút trên không.
* Kĩ thuật rê bút: đó là trường hợp viết đè lên theo hướng ngược lại với nét chữ vừa viết, ở đây xảy ra hai trường hợp dụng cụ viết (Đầu ngòi bút) “ Chạy nhẹ” từ điểm kết thúc của nét viết trước đến điểm bắt đầu của nét viết sau.
    Sau khi đã cho học sinh nắm chắc các kí hiệu, kỹ thuật viết chữ rồi tôi tiến hành dạy cho các em luyện chữ. Học sinh phải hiểu thì mới có thể làm theo. 
* Song song với việc rèn tỉ mỉ học sinh ở tiết rèn chữ tôi con rèn luyện thêm cho các em một tiết tập viết ở vở luyện chữ đẹp cho các em trong tiết hướng dẫn tự học.
b- Trong giờ chính tả:
 - Đây là giờ học rèn luyện cho học sinh kỹ năng nghe viết để viết chuẩn xác theo luật chính tả. Học sinh nắm chắc để phân biệt được những phụ âm dễ lẫn.
- Đối với chính tả, tôi chú trọng rèn cho các em  cách nghe chuẩn xác để viết đúng, cách phân biệt các phụ âm  dễ nhầm để viết cho chuẩn xác thông qua việc phát âm, ghép tiếng tạo từ. Ngoài ra còn  rèn luyện cho học sinh kỹ năng viết đúng, viết đẹp.
    - Trong cả tiết tập viết, tiết chính tả tôi đều rất chú ý tới việc đánh giá bài viết của học sinh để đảm bảo 2 yếu tố: vừa nghiêm  khắc, vừa thể hiện sự động viên khích lệ kịp thời. Nhờ đó sẽ đánh giá được thực chất bài viết của học sinh và động viên các em cố gắng phấn đấu hơn.
c- Trong các giờ còn lại:
        Trong các giờ còn lại tôi nhắc nhở đồng nghiệp nên chú trọng đến tiết tập đọc. Trong tiết học này tôi luyện kỹ cho các em cách đọc và nếu các em biết phát âm chuẩn xác thì các em sẽ đọc đúng, đọc nhanh. Nếu học sinh đã  đọc đúng, đọc nhanh thì việc viết chữ của các em sẽ thuận lợi hơn rất nhiều .
Ngoài ra, tôi còn chú trọng rèn chữ cho học sinh khi các em viết bài của các môn học khác như : Toán, Tiếng Việt, Đạo đức để các em hiểu được rèn chữ đẹp cần rèn ở mọi lúc mọi nơi. Từ đó hình thành cho các em thói quen tốt giữ vở sạch sẽ, viết chữ cẩn thận đúng và đẹp .
d- Đôí với việc rèn chữ ở nhà :
 Tôi thường dặn dò các em luyện viết ở nhà. Các em tùy chọn một bài chính tả mình thích để luyện. Điều này tăng sự hứng thú với việc rèn chữ của các em.
 Hàng tháng, nhận xét vở sạch, chữ đẹp cho các em và lấy kết quả việc nhận xét vở sạch, chữ đẹp hàng tháng là một tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá thi đua cho các em. Đây cũng là một biện pháp quan trọng thúc đẩy các em nỗ lực phấn đấu viết chữ đẹp .
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:   
Qua gần 1 năm học thực hiện miệt mài và phối hợp khéo léo các biện pháp đã nêu ở trên, tôi thấy việc giữ vở sạch, viết chữ đẹp của học sinh ở lớp tôi chủ nhiệm – lớp 5A2 đã có sự tiến bộ rõ rệt và thu được kết quả khả quan.
- Trong kì thi viết chữ đẹp cấp trường, lớp 5A2 có 5 học sinh tham gia đều đạt giải. Trong đó, có 3 em được lựa chọn tham gia giao lưu Toán, Tiếng Việt và chữ đẹp cấp huyện và 01 em đạt giải ba cấp huyện trong kì thi này.
- Sự tiến bộ rõ rệt về chữ viết của các em học sinh còn giúp cho kết quả kiểm tra định kỳ của lớp được nâng lên. So với đầu năm kết quả tăng lên rõ rệt. Bảng so sánh cụ thể như sau:
Số học sinh
Số học sinh được xếp loại A về giữ gìn vở sạch, chữ đẹp
Số học sinh được xếp loại B, C về giữ gìn vở sạch, chữ đẹp
Số học sinh đạt giải viết chữ đẹp cấp trường
Số học sinh đạt giải viết chữ đẹp cấp huyện
Lớp thực nghiệm (5A2)
22
10
12
5
1
Lớp đối chứng
(5A1)
22
6
16
4
0
	 Từ so sánh trên cho thấy việc tác động trước và sau khi dạy thực nghiệm đã có hiệu quả nhất định.      
5. Khả năng phổ biến:
	Đề tài sáng kiến này đã được Hội đồng xét duyệt sáng kiến của trường tiểu học Hồ Thầu nghiệm thu đồng ý cho bổ sung hoàn chỉnh triển khai trong phạm vi lớp dạy của tôi. Đồng thời, tôi cũng góp ý, chia sẻ để cùng thực hiện trong các khối lớp của các giáo viên trong trường đặc biệt là giáo viên khối 5. 
Trên đây là báo cáo sáng kiến kinh nghiệm của tôi. 
 Người viết báo cáo 
 Vương Thị Mùi