Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở Tiểu học

Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI thế kỷ của nền văn minh hiện đại, thế kỷ của khoa học công nghệ thông tin. Đất nước ta đang trong thời kỳ phát triển lấy nền kinh tế tri thức làm nền tảng cho sự phát triển và coi giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu và cải tiến chất lượng dạy và học để hoàn thành tốt việc đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực con người cho CNH và HĐH đất nước. Để tồn tại và phát triển xây dựng và bảo vệ tổ quốc theo kịp các nước phát triển đòi hỏi chúng ta phải nắm bắt được các tành tựu tiên tiến nhất. Nhằm đưa đất nước Việt Nam trở thành một nước văn minh giàu mạnh.

Bởi vậy hệ thống các môn học trong nhà trường hiện nay là hướng tới những vấn đề cốt lõi thiết thực đó. Bộ môn Tiếng Anh tuy đưa vào phổ biến muộn hơn so với các môn học khác ở nhà trường nói chung và Trường tiểu học Hải Ninh nói riêng, nhưng nó là chìa khóa mở ra kho tàng tri thức nhân loại. Nó là người hướng đạo đưa ta tới với Thế giới bắt tay với bạn bè năm châu, tiếp thu và lĩnh hội những tinh hoa nhân loại.

Tuy nhiên việc học Tiếng Anh ở các trường tiểu học nói chung và Trường TH Hải Ninh nói riêng còn gặp nhiều khó khăn đặc biệt là trong việc học và sử dụng từ vựng. V× vËy d¹y cho häc sinh c¸ch häc vµ sö dông TiÕng Anh lµ ®Ó cung cÊp cho häc sinh mét kho tµng tõ ®iÓn sèng vÒ ng«n tõ vµ cÊu tróc c©u, lµ mét yªu cÇu rÊt cÇn thiÕt trong viÖc häc TiÕng Anh ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng häc sinh míi lµm quen víi m«n häc TiÕng Anh.

 

doc14 trang | Chia sẻ: sangkien | Lượt xem: 2712 | Lượt tải: 1Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp dạy từ vựng môn Tiếng Anh ở Tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
THCS ( ®èi t­îng lµ häc snh líp 9), ngoµi viÖc truyÒn t¶i cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc thùc hµnh cã trong SGK gÝao viªn còng cÇn ®­a thªm c¸c ng÷ liÖu tõ cuéc sèng th­êng ngµy®Ó gióp cho häc sinh thÊy ®­îc sù giµu, ®Ñp cña tiÕng ViÖt. 
2. C¬ së thùc tiÔn:
M­êng m×n lµ x· vïng cao biªn giíi, víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ , v¨n hãa x· héi cßn nhiÒu khã kh¨n, häc sinh chñ yÕu lµ con em d©n téc Th¸i vµ d©n téc M­êng. Trong ®ã d©n téc Th¸i chiÕm 87 %. Do ®ã ng«n ng÷ trong giao tiÕp h»ng ngµy cña c¸c em chñ yÕu lµ tiÕng mÑ ®Î - TiÕng Th¸i. Ng«n ng÷ tiÕng ViÖt phæ th«ng ®­îc c¸c em tiÕp xóc ngay tõ khi ®i häc ë MÇm Non vµ TiÓu häc mét c¸ch hÖ thèng kh¸ bµi b¶n, nh­ng do thãi quen giao tiÕp trong cuéc sèng h»ng ngµy viÖc sö dông ng«n ng÷ tiÕng ViÖt cña c¸c em cßn nhiÒu h¹n chÕ, kh«ng th­êng xuyªn. §iÒu ®ã lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn vèn tõ tiÕng ViÖt cña c¸c em trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ giao tiÕp b»ng tiÕng ViÖt phæ th«ng.
Víi b¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn d¹y líp 9 nhiÒu n¨m t«i nhËn thÊy: C¸c em cßn cã nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc lÊy thªm c¸c vÝ dô tõ ngoµi vµo néi dung bµi häc, còng nh­ viÖc nhËn d¹ng c¸c d¹ng bµi tËp vµ kü n¨ng gi¶i quyÕt chóng. Do ®ã dÉn ®Õn viÖc trau dåi vèn tõ ng÷, ng÷ ph¸p, còng nh­ kü n¨ng lµm bµi tËp trong ph©n m«n TiÕng ViÖt cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. Song còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng diÔn ®¹t,c¸ch hµnh v¨n cña c¸c em, cµng ¶nh h­ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh häc tËp còng nh­ giao tiÕp h»ng ngµy cña c¸c em . 
 B. PhÇn néi dung
I . Néi dung cÇn thùc hiÖn: 
Víi ®Æc thï cña ®èi t­îng lµ häc sinh d©n téc “D©n téc Th¸i’’, ng«n ng÷ sö dông trong giao tiÕp th­êng ngµy cña c¸c em chñ yÕu lµ tiÕng mÑ ®Î “tiÕng Th¸i”, viÖc sö dông ng«n ng÷ tiÕng ViÖt phæ th«ng trong häc tËp cña c¸c em cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆc dï c¸c em ®· ®­îc trang bÞ vèn kiÕn thøc vÒ tiÕng ViÖt th«ng qua c¸c bËc häc MÇm Non vµ TiÓu häc. Nh­ng mét thùc tÕ riªng so víi bËc tiÓu häc ®ã lµ khi häc sinh lªn häc bËc häc THCS th× c¸c v¨n b¶n, c¸c t¸c phÈm v¨n häc, vèn tõ tiÕng ViÖt vµ c¸c d¹ng bµi tËp mµ c¸c em ®­îc tiÕp xóc cã sè l­îng nhiÒu h¬n vµ cã tÝnh chÊt phøc t¹p h¬n.Trong ch­¬ng tr×nh ph©n m«n TiÕng ViÖt cÊp THCS nãi chung vµ ë SGK líp 9 (hiÖn hµnh) nãi riªng, hÇu nh­ tÊt c¶ c¸c bµi häc ®Òu cã hÖ thèng ng÷ liÖu kh¸ ®Çy ®ñ, cã thÓ gióp cho GV vµ HS tiÕn hµnh tèt mét tiÕt TiÕng ViÖt. Trong khi gi¶ng d¹y c¸c bµi häc TiÕng ViÖt ®· cã nhiÒu gi¸o viªn m¹nh d¹n lÊy thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK hoÆc vËn dông vµ tÝch hîp ë c¸c v¨n b¶n ®· häc ®Ó cung cÊp cho häc sinh, nh­ng bªn c¹nh ®Êy cã nhiÒu gi¸o viªn chØ khai th¸c c¸c vÝ dô trong SGK mµ th«i.
Xung quanh vÊn ®Ò nµy, nhiÒu c©u hái ®Æt ra “Nªn hay kh«ng nªn lÊy thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK khi gi¶ng d¹y ph©n m«n TiÕng ViÖt”. ý kiÕn thø nhÊt cho r»ng: kh«ng nªn lÊy thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK khi gi¶ng d¹y ph©n m«n TiÕng ViÖt .V× c¸c vÝ dô trong SGK ®· ®­îc c¸c nhµ so¹n s¸ch ®­a vµo lµ nh÷ng vÝ dô tiªu biÓu chÝnh x¸c vµ khoa häc, cho nªn khi gi¶ng d¹y, chóng ta chØ cÇn khai th¸c hÕt c¸c vÝ dô trong SGK lµ ®ñ cho néi dung bµi d¹y. Nh­ng chóng t«i thiÕt nghÜ, nÕu chØ sö dông c¸c vÝ dô trong SGK th× bµi d¹y sÏ kÐm sù phong phó, ®a d¹ng vµ ch­a më réng ®ùoc kiÕn thøc cho häc sinh. §iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi ý kiÕn thø hai nªn gi¸o viªn cÇn ph¶i lÊy thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK ( Cã thÓ tõ cuéc sèng h»ng ngµy hoÆc tÝch hîp trong c¸c t¸c phÈm, v¨n b¶n ®· ®­îc häc tõ nh÷ng líp d­íi) ®Ó gióp häc sinh hiÓu s©u h¬n vµ n©ng cao h¬n kü n¨ng sö dông tiÕng ViÖt còng nh­ kh¶ n¨ng tÝch hîp c¸c v¨n b¶n. Khi ®ã c¸c vÝ dô trong SGK cã thÓ gi¸o viªn kh«ng cÇn ph¶i gi¶ng kü mµ chØ cÇn h­íng dÉn cho häc sinh lµ ®ñLµm nh­ vËy sÏ t¹o cho gi¸o viªn cã nhiÒu c¬ héi tho¸t ly SGK, d¹y theo lèi “ tµi tö” mµ ph­¬ng ph¸p cò ®· tõng ®Ò cËp. Vµ còng cho thÊy r»ng häc sinh cã høng thó häc bµi h¬n. 
II . BiÖn ph¸p thùc hiÖn vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
1. BiÖn ph¸p thùc hiÖn:
§Ó thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy, theo chóng t«i gi¸o viªn chØ nªn ¸p dông víi häc sinh líp 9, cßn ®èi víi c¸c khèi 6, 7, 8 cã ch¨ng chØ ¸p dông cho häc sinh kh¸ giái v× ë c¸c khèi líp nµy tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt cña c¸c em cßn thÊp nªn khi d¹y, ta nªn chó träng khai th¸c s©u vµ kü c¸c ng÷ liÖu trong SGK lµ võa ®ñ. Cßn víi häc sinh líp 9, kü n¨ng tiÕp thu vµ sö dông TiÕng ViÖt cña häc sinh ®· ®­îc n©ng cao ®¸ng kÓ vµ t­¬ng ®èi hoµn thiÖn. Song l­îng kiÕn thøc ë líp 9 lµ sù tæng hîp theo h­íng tÝch hîp vßng tõ nh÷ng líp d­íi ,nªn trong khi gi¶ng d¹y ngoµi viÖc khai th¸c tÊt c¶, khai th¸c s©u vµ kü cµng c¸c ng÷ liÖu cã trong SGK, gióp häc sinh n¾m v÷ng néi dung bµi häc, gi¸o viªn còng nªn th­êng xuyªn lÊy thªm c¸c ng÷ liÖu ngoµi SGK( lÊy trong ®êi sèng h»ng ngµy, tÝch hîp tõ v¨n b¶n ë c¸c líp d­íi).Tuy nhiªn, yªu cÇu gi¸o viªn ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü cµng, chu ®¸o tr­íc ë nhµ ( b»ng b¶ng phô cã ghi c¸c ng÷ liÖu cho tiÕt d¹y ®ã). §ång thêi c¸c ng÷ liªu lÊy thªm ph¶i lµ tiªu biÓu, cã tÝnh gi¸o dôc cao, kh«ng nªn ®­a c¸c néi dung dung tôc, ph¶n gi¸o dôc vµo bµi d¹y.
2- C¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
Ph©n m«n TiÕng ViÖt ë bËc THCS nãi chung vµ Ch­¬ng tr×nh líp 9 nãi riªng, th­êng cã hai d¹ng bµi häc lµ: D¹ng bµi h×nh thµnh kiÕn thøc míi vµ d¹ng bµi «n tËp. Nh­ng kh¸c víi c¸c líp d­íi, ë líp 9 d¹ng bµi «n tËp cã néi dung phong phó h¬n, kiÕn thøc réng h¬n ,th­êng lµ tæng kÕt c¶ kiÕn thøc tõ nh÷ng líp d­íi nªn viÖc ®­a thªm ng÷ liÖu vµo bµi d¹y lµ rÊt cÇn thiÕt. Chóng t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè vÝ dô nh­ sau:
- §èi víi nh÷ng d¹ng bµi häc h×nh thµnh kiÕn thøc míi.
* ë bµi: C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i – PhÇn II. Ph­¬ng ch©m vÒ chÊt ( SGK Ng÷ V¨n 9. T1.Tr9) trong SGK cã ®­a ra ng÷ liÖu lµ mét c©u chuyÖn “ Qu¶ bÝ khæng lå”. Khi d¹y gi¸o viªn cã thÓ kÓ thªm cho häc sinh nghe mét sè c©u chuyÖn kh¸c n÷a ®Ó gióp häc sinh thÊy ®­îc sù phong phó cña kho tµng truyÖn d©n gian ViÖt Nam ( truyÖn c­êi, truyÖn ngô ng«n), nh­: TruyÖn con r¾n vu«ng, Õch ngåi ®¸y giÕng
Hay ë phÇn III . Ph­¬ng ch©m lÞch sù (SGK. Tr22) th× SGK cã cung cÊp cho chóng ta c©u chuyÖn c­êi “ Ng­êi ¨n xin”, c©u chuyÖn còng ®· gióp cho häc sinh cã ®­îc tÝnh gi¸o dôc cao vÒ phÐp lÞch sù. Song viÖc gi¸o dôc t­ t­ëng, ®¹o ®ùc cho häc sinh lµ ®iÒu rÊt quan träng tr­êng häc mµ ng­êi gi¸o viªn cÇn ph¶i lµm. V× thÕ gi¸o viªn cã thÓ lÊy thªm ng÷ liÖu b»ng c¸ch ®­a ra mét sè t×nh huèng trong giao tiÕp h»ng ngµy c¸ch chµo hái ®óng mùc ®èi víi ng­êi trªn; hay cÇn ph¶i ph©n tÝch cho häc sinh thÊy ®­îc phÐp “ X­ng khiªm, H« t«n” hoÆc cã thÓ kÓ hay ®äc cho häc sinh nghe nh÷ng c©u chuyÖn mang tÝnh gi¸o dôc t­ t­ëng ®¹o ®øc cao. C©u chuyÖn “ Lêi nãi dèi ch©n thËt” sau ®©y lµ mét vÝ dô:
T«i ®ang ë trong bÕp gióp mÑ pha trµ th× nghe thÊy tiÕng vì lo¶ng xo¶ng tõ phßng kh¸ch. LËp tøc t«I biÕt ch¾c ®iÒu g× ®· x¶y ra. T«i ch¹y vÒ phÝa phßng kh¸ch, n¬i nh÷ng ng­êi kh¸ch ®ang ë ®ã nh­ng mÑ ®· ng¨n t«i l¹i.
- G­îm ®· con g¸i – mÑ t«i nãi – con h·y ®i vµo phßng kh¸ch vµ xem nh­ thÓ ch­a cã chuyÖn g× x¶y ra. Nhí ®õng tá ra lµ con ®ang buån vµ giËn hä con nhÐ.
- Nh­ng mÑ ¬I, lµm sao con cã thÓ xem nh­ thÓ chua cã chuyÖn g× x¶y ra ®­îc? MÑ còng biÕt râ chuyÖn g× ®ang x¶y ra ë ®ã. ChiÕc b×nh cæ cña gia ®×nh m×nh ®· bÞ hä ®¸nh vì mµ. MÑ thÊy ®óng kh«ng – vµ ®iÒu ®ã ®èi víi con thËt lµ tåi tÖ.
MÑ t«i mØm c­êi tá ý t¸n thµnh:
- MÑ biÕt con nãi kh«ng sai. ChiÕc b×nh quý cã tuæi h¬n 200 n¨m cña gia ®×nh ta giê ®· vì råi. Nh­ng chóng ta kh«ng thÓ ®Ó cho nh÷ng ng­êi kh¸ch ®ã biÕt lµ chiÕc b×nh ®¸ng gi¸ thÕ nµo con ¹.
Nãi xong, mÑ t«i bª khay trµ vµo phßng kh¸ch. ChiÕc b×nh cæ v« gi¸ giê chØ cßn lµ nh÷ng m¶nh vôn n»m vung v·i trªn sµn nhµ. Vµ ®øng c¹nh ®Êy lµ mét cËu bÐ 4 tuæi, con trai bµ kh¸ch. Sù kinh h·I lé râ trªn khu«n mÆt mÑ cña ®øa nhá. Cßn cËu nhãc v× sî qu¸ nªn oµ khãc.
 - T«i T«iT«i kh«ng hiÓu sao- Bµ kh¸ch cè gi¶i thÝch.
- §­îc råi, chÞ kh«ng cã g× ph¶I lo l¾ng c¶. §ã chØ lµ mét chiÕc b×nh cò th«i mµ. Nã ch¼ng ®¸ng gi¸ g×- MÑ t«i gi¶i thÝch nh»m lµm an lßng kh¸ch.
- Nh­ng chiÕc b×nh ®· r¬i xuèng khái gi¸ s¸ch, bµ kh¸ch nãi víi mÑ t«i.
- å, chÞ ®õng bËn t©m v× ®iÒu ®ã. ChuyÖn còng ch¼ng cã g× to t¸t c¶ mµ. Mêi chÞ l¹i uèng trµ vµ c¶ ch¸u n÷a. §©y lµ kÑo c« cho ch¸u.
Sau khi nh÷ng ng­êi kh¸ch ®· ra vÒ, t«I míi d¸m hái mÑ:
- T¹i sao mÑ ph¶i nãi dèi lµ chiÕc b×nh ch¼ng ®¸ng gi¸ g×? MÑ biÕt râ chiÕc b×nh ®ã quý gi¸ thÕ nµo ®èi víi gia ®×nh ta mµ.
- ThÕ mÑ cã thÓ nãi c¸ch nµo kh¸c ®­îc ch¨ng? LiÖu mÑ cã thÓ nãi chiÕc b×nh ®ã v« gi¸ thÕ nµo µ? Vµ r»ng cËu bÐ ®· lµm vì vËt quý b¸u nhÊt cña gia ®×nh sao? MÑ cã nªn nãi nh­ thÕ kh«ng nµo, con g¸i?
- Nh­ng ®ã lµ sù thËt vµ chóng ta chØ nãi ®óng sù thËt mµ mÑ- T«i tr¶ lêi. 
- Con µ, nh­ng kh«ng ph¶I lóc nµo ta còng ph¶i lu«n nãi sù thËt – MÑ gi¶i thÝch cho t«i râ – Cã khi ta kh«ng cÇn ph¶i nãi ®óng sù thËt. §«i lóc, biÕt giÊu ®i c¶m xóc thËt cña m×nh l¹i lµ c¸ch c­ xö hay nhÊt ®ã con.
 Phan ThÞ Anh Nga (DÞch tõ Internet)
 (ThÕ giíi míi sè 605)
* ë bµi: Trau dåi vèn tõ ( Ng÷ v¨n 9. T1,Tr99+100) ë môc 2 SGK cã ®­a ra c¸c ng÷ liÖu nh­ sau:
ViÖt Nam chóng ta cã rÊt nhiÒu th¾ng c¶nh ®Ñp.
C¸c nhµ khoa häc dù ®o¸n nh÷ng chiÕc b×nh nµy ®· cã c¸ch ®©y kho¶ng 2500 n¨m.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhµ tr­êng ®Èy m¹nh quy m« ®µo t¹o ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi.
Trong SGK cã yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh lçi diÔn ®¹t ë c¸c c©u trªn. Sau khi gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch nh÷ng ng÷ liÖu trªn vµ thÊy ®­îc c¸c lçi mµ ng­êi sö dông th­êng m¾c ph¶i: Lçi dïng tõ sai nghÜa( ®Èy m¹nh, dù ®o¸n); lçi dïng thõa tõ ( th¾ng c¶nh ®Ñp). Gi¸o viªn cã thÓ lÊy thªm nhiÒu vÝ dô ngoµi SGK vÒ viÖc hiÓu vµ dïng sai nghÜa ë c¸c cÆp tõ H¸n – ViÖt th«ng dông nh­: m¹n tÝnh vµ m·n tÝnh; khuyÕn m¹i vµ khuyÕn m·i; bµng quan vµ bµng quang; x¸n l¹n, x¸n l¸n vµ s¸ng l¹ng; yÕu ®iÓm vµ ®iÓm yÕu
Ch¼ng h¹n, cã nh÷ng ng­êi quen sö dông tõ “ m·n tÝnh” ®Ó nãi vÒ c¨n bÖnh nµo ®ã bÞ m¾c tõ l©u vµ kh¸ nÆng. Nh­ng tõ dïng ®óng ë ®©y ph¶i lµ “ m¹n tÝnh”; hoÆc nãi vÒ nh­îc ®iÓm cña ai ®ã mäi ng­êi quen sö dông tõ “ yÕu ®iÓm” nh­ng nghÜa ®óng cña nã l¹i lµ chØ nh÷ng ­u ®iÓm. Hay khi nãi ®Õn bé phËn “ bäng ®¸i” nhiÒu ng­êi vÉn dïng tõ “ bµng quan” mµ ®óng ra ph¶i lµ “ bµng quang”
Nh­ vËy, ®èi víi bµi häc nµy nÕu ta chØ sö dông c¸c ng÷ liÖu cã s½n trong SGK th× ch­a thÓ gióp cho häc sinh “ Trau dåi vèn tõ” cã hiÖu qu¶ nh­ yªu cÇu cña bµi häc. V× thÕ ®Ó gióp cho häc sinh cã thÓ tr¸nh ®­îc c¸c lçi th­êng gÆp trong diÔn ®¹t vµ trau dåi vèn tõ cho tèt th× gi¸o viªn cÇn linh ®éng chuÈn bÞ nhiÒu ng÷ liÖu cho bµi d¹y .
* ë bµi: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u( SGK Ng÷ v¨n 9. T2.Tr18)- PhÇn I : Thµnh phÇn t×nh th¸i (SGK. Tr18) trong SGK chØ nªu lªn hai vÝ dô:
a) Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh nghÜ r»ng con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh.
b) Anh quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu võa c­êi. Cã lÏ v× khæ t©m ®Õn nçi kh«ng khãc ®­îc, nªn anh ph¶i c­êi vËy th«i.
 ( ChiÕc l­îc ngµ, NguyÔn Quang S¸ng) 
Sau khi gi¸o viªn cho häc sinh x¸c ®Þnh ®­îc tõ in ®Ëm vµ c¸ch thÓ hiÖn cña ng­êi nãi trong c©u: “ ch¾c” thÓ hiÖn sù tin cËy cao nhÊt ; “ cã lÏ” thÓ hiÖn sù tin cËy thÊp nhÊt, th× gi¸o viªn cã thÓ lÊy thªm mét sè vÝ dô th­êng b¾t gÆp ngoµi cuéc sèng th­êng ngµy cña c¸c em:
VÝ dô: - H×nh nh­ tèi nay tr­êng m×nh cã diÔn v¨n nghÖ.
Cã vÎ nh­ líp ta kh«ng thÝch häc m«n v¨n th× ph¶i.
Ch¾c ch¾n ngµy mai chóng ta ®­îc nghØ häc
Hay ë PhÇn II – Thµnh phÇn c¶m th¸n ( SGK. Tr38) SGK còng chØ ®­a ra hai vÝ dô:
a) å, sao mµ ®é Êy vui thÕ
 (Kim L©n, Lµng)
b) - Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót! 
 (NguyÔn Thµnh Long, LÆng lÏ Sa Pa).
Gi¸o viªn cho häc sinh x¸c ®Þnh ®­îc sù biÓu lé t×nh c¶m cña ng­êi nãi ®èi víi sù viÖc ®­îc nãi ®Õn trong c©u: “å” diÔn t¶ niÒm vui cña ng­êi nãi; “trêi ¬i” thÓ hiÖn sù tiÕc rÎ cña ng­êi nãi, th× cã thÓ dÉn ra mét sè vÝ dô th­êng gÆp vµ cho häc sinh x¸c ®Þnh tiÕp thµnh phÇn c¶m th¸n còng nh­ x¸c ®Þnh ®­îc t×nh c¶m cña ng­êi nãi.
VÝ dô: - Chao «i ! Sao mµ ®ãi
- ¤i dµo! TiÕt thø n¨m råi mµ c« gi¸o vÉn kh«ng cho vÒ sím.
Sau khi gi¸o viªn nhËn xÐt vµ chèt l¹i vÊn ®Ò th× gi¸o viªn cã thÓ l­u ý cho häc sinh mét sè dÊu hiÖu ®Ó nhËn diÖn thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u, ®Æc biÖt lµ thµnh phÇn c¶m th¸n nã cã thÓ t¸ch ra ®øng ®éc lËp t¹o thµnh nh÷ng c©u c¶m th¸n – c©u ®Æc biÖt ( kh«ng cã thµnh phÇn CN – VN)
2.2- §èi víi nh÷ng kiÓu bµi «n tËp . 
* ë bµi tæng kÕt vÒ tõ vùng – PhÇn I: Tõ ®¬n vµ tõ phøc (SGK. Ng÷ v¨n 9. T1, Tr 122 + 123). Môc 1- ¤n l¹i kh¸i niÖm tõ ®¬n, tõ phøc. Ph©n biÖt c¸c lo¹i tõ phøc. SGK chØ yªu cÇu l¹i kh¸i niÖm tõ ®¬n vµ tõ phøc, do ®ã gi¸o viªn cÇn linh ®éng vµ s¸ng t¹o víi viÖc kÕt hîp ®­a ng÷ liÖu ®Ó kh¾c s©u kiÕn thøc cho häc sinh. Víi ®Æc thï cña mét bµi tæng kÕt nªn nh÷ng kiÕn thøc nµy c¸c em ®· ®­îc häc ë nh÷ng líp d­íi v× thÕ viÖc lÊy vÝ dô ®èi víi häc sinh lµ kh«ng khã vµ kh«ng tèn thêi gian.
VÝ dô: Gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh t×m n¨m tõ ®¬n, n¨m tõ phøc (Cha, mÑ, ¨n, ngñ, nghÜ, ®·, v×-> tõ ®¬n; x«m xèp, xanh xanh, nhÊp nh«, thuyÒn bÌ, s¸ch vë, qu¹t ®iÖn, bót bi.-> tõ phøc) .
HoÆc ë PhÇn II - Thµnh ng÷ (SGK. Tr123), ngoµi nh÷ng ng÷ liÖu vÒ thµnh ng÷ mµ SGK ®­a ra, gi¸o viªn còng cÇn lÊy thªm c¸c thµnh ng÷ th«ng dông kh¸c cã trong ®êi sèng vµ trong ch­¬ng tr×nh líp 7 häc sinh ®· ®­îc häc. VÝ dô: C­ìi ngùa xem hoa; bÌo d¹t m©y tr«i; ch©n lÊm tay bïn; gÇy nh­ èng sËy; nh­ vÞt nghe sÊm; nãi hµnh nãi tái; l¸ th¾m chØ hångBªn c¹nh ®ã gi¸o viªn còng cÇn nh¾c l¹i cho häc sinh vÒ dÊu hiÖu ph©n biÖt thµnh ng÷ víi tôc ng÷.
Hay ë PhÇn IV- Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ (SGK . tr124). Ngoµi nh÷ng vÝ dô trong SGK chóng ta cã thÓ thªm vÝ dô vµo phÇn «n l¹i kh¸i niÖm gãp phÇn gióp häc sinh kh¾c s©u thªm kiÕn thøc.
VÝ dô 1: MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi. 
 MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn l­ng.
(Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn l­ng mÑ, NguyÔn Khoa §iÒm)
 Tõ “MÆt trêi1” lµ nghÜa gèc “MÆt trêi 2” lµ nghÜa chuyÓn; chuyÓn theo ph­¬ng thøc Èn dô.
VÝ dô 2: Trong bµi th¬ “nh÷ng c¸i ch©n” 
C¸i gËy cã mét ch©n
BiÕt gióp bµ khái ng·. 
ChiÕc com pa bè vÏ .
Cã ch©n ®øng ch©n quay.
C¸i kiÒng ®un hµng ngµy
Ba ch©n xoÌ trong löa.
Ch¼ng bao giê ®i c¶
Lµ chiÕc bµn bèn ch©n.
Riªng c¸i vâng Tr­êng S¬n.
Kh«ng bµn ch©n ®i kh¾p.
 (Vò QuÇn Ph­¬ng)
Tõ “ch©n” lµ nghÜa chuyÓn, vµ chuyÓn theo ph­¬ng thøc ho¸n dô (lÊy bé phËn chØ toµn thÓ). Khi ®ã häc sinh sÏ dÔ dµng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch nh÷ng vÝ dô cßn l¹i trong bµi häc.
- ë phÇn V. Tõ ®ång ©m (SGK . Tr 124). S¸ch gi¸o khoa còng chØ ®­a ra hai tõ lµm ng÷ liÖu ®ã lµ tõ “®­êng” vµ tõ “l¸”. ë §©y gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn cho häc sinh lÊy thªm c¸c tõ ®ång ©m th«ng dông th­êng gÆp trong ®êi sèng. 
VÝ dô : KiÕn bß ®Üa thÞt bß; ruåi ®Ëu m©m x«i ®¹u; th»ng mï, nh×n th»ng mï nh×n, th»ng mï nh×n ,nh×n th»ng mï; con ngùa, ®¸ con ngùa ®¸.
* ë bµi: Tæng kÕt tõ vùng (tiÕp theo ; SGK – Ng÷ v¨n 9 .T1. Tr135) trong SGK ®­a rÊt Ýt ng÷ liÖu, ®Æc biÖt lµ ë phÇn «n l¹i kh¸i niÖm. V× thÕ gi¸o viªn cã thÓ võa cho häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc võa kÕt hîp ®­a ng÷ liÖu vµo bµi häc.
Nh­ ë phÇn II – Tõ m­în (SGK. Tr135). Khi cho häc sinh «n laÞ kh¸i niÖm gi¸o viªn cã thÓ ®­a ra yªu cÇu mçi em h·y t×m 10 tõ m­în mµ em biÕt. Nh­ng l­u ý khi häc sinh ®­a ra cã nh÷ng tõ kh«ng ph¶i lµ tõ m­în nªn gi¸o viªn ph¶i nhËn xÐt vµ chèt l¹i vÊn ®Ò ®óng cho häc sinh.
HoÆc ë phÇn III. Tõ H¸n – ViÖt (SGK .Tr 136). Còng phÇn «n l¹i kh¸i niÖm gi¸o viªn cã thÓ võa cho häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc võa cho c¸c em tù t×m ng÷ liÖu b»ng c¸ch ®Æt ra nh÷ng c©u hái t­¬ng tù: Em h·y t×m 10 tõ H¸n ViÖt mµ em biÕt? 
* Ngoµi ra kh«ng chØ c¸c bµi häc, ta cã thÓ lÊy thªm ng÷ liÖu ë ngoµi SGK mµ trong c¸c tiÕt kiÓm tra gi¸o viªn còng cã thÓ lÊy thªm ng÷ liÖu ë ngoµi ®Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ cßn nhiÒu bµi häc kh¸c vÒ ph©n m«n TiÕng ViÖt trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 9 mµ trong ph¹m vi bµi viÕt nµy chóng t«i ch­a cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®­a ra trao ®æi, kÝnh mong quÝ ®ång nghiÖp gãp ý 
Tãm l¹i, mét giê d¹y TiÕng ViÖt thµnh c«ng lµ mét giê mµ gi¸o viªn kh«ng chØ cung cÊp cho häc sinh n¾m v÷ng néi dung cã trong SGK, mµ cßn gióp cho häc sinh n©ng cao kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt trong ®êi sèng. V× “Häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh” häc ®Ó sèng , häc ®Ó lµm viÖc th× sù häc Êy míi th­c sù cã hiÖu qu¶ vµ ý nghÜa.
III - KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: 
Qua qu¸ tr×nh thùc nghiÖm gi¶ng d¹y trªn líp còng nh­ sù ®¸nh gi¸ cña ®ång nghiÖp th× viÖc “Thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK khi gi¶ng d¹y ph©n m«n TiÕng ViÖt líp 9( hiÖn hµnh)” ®· cã nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan: Häc sinh høng thó häc bµi còng nh­ hiÓu bµi h¬n, th«ng qua c¸c ng÷ liÖu c¸c em dÔ dµng nhËn diÖn c¸c d¹ng bµi tËp trong SGK vµ nh÷ng bµi tËp trong c¸c bµi kiÓm tra ®Þnh kú, mÆt kh¸c ®· ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh khi häc ph©n m«n TiÕng ViÖt nãi riªng còng nh­ m«n Ng÷ v¨n nãi chung.
Chóng t«i ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm ®èi víi häc sinh líp 9 Tr­êng THCS M­êng M×n trong häc kú I, n¨m häc 2008- 2009. Víi tæng sè 31 häc sinh. 
 Sè l­îng(Tû lÖ)
XÕp lo¹i 
Sè l­îng häc sinh
Tû lÖ( % )
Giái
1
3,2
Kh¸
11
35,5
Trung b×nh
15
48,4
YÕu
4
12,9
KÐm
0
0
Nh­ vËy trong khi gi¶ng d¹y ph©n m«n TiÕng ViÖt, ta nªn lÊy thªm c¸c ng÷ liÖu ë ngoµi SGK ®Ó lµm phong phó cho néi dung bµi d¹y, t¹o cho häc sinh høng thó khi häc bµi. nh­ng ®Ó thùc hiÖn tèt tr­íc hÕt gi¸o viªn ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o, ph¶i n¾m v÷ng kiÕn thøc ë phÇn lÊy thªm ngoµi SGK ®Ó chñ ®éng trong khi h­íng dÉn cho häc sinh t×m hiÓu. 
 C- kÕt luËn vµ ®Ò xuÊt 
I. KÕt luËn
Mét thùc tÕ cho ta thÊy r»ng kÕt qu¶ cuèi cïng vµ quan träng trong d¹y häc ®ã lµ chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc. §Ó chÊt l­îng gi¸o dôc ®¹t hiÖu qu¶ cao th× h¬n ai hÕt nhµ gi¸o dôc cÇn ph¶i biÕt vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp c¸c ®iÒu kiÖn thùc tÕ tån t¹i trong m«i tr­êng gi¸o dôc mµ m×nh ®ang chÞu tr¸ch nhiÖm.
ViÖc “Thªm ng÷ liÖu ngoµi SGK khi gi¶ng d¹y ph©n m«n TiÕng ViÖt líp 9 (hiÖn hµnh)’’ lµ c¶ mét qu¸ tr×nh cÇn ®­îc rÌn luyÖn, båi d­ìng liªn tôc, gióp häc sinh cã ®­îc nh÷ng høng thó, niÒm ®am mª trong häc tËp víi ph©n m«n TiÕng ViÖt nãi riªng vµ m«n Ng÷ v¨n nãi chung, cã ®­îc nh÷ng kü n¨ng diÔn ®¹t tèt trong giao tiÕp h»ng ngµy còng nh­ trong viÖc viÕt v¨n vµ kh¶ n¨ng c¶m nhËn s©u s¾c vÒ gi¸ trÞ, t­ t­ëng trong c¸c t¸c phÈm v¨n ch­¬ng. ë ®©y ng­êi thÇy gi¸o ph¶i biÕt vËn dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p tèi ­u nhÊt vµ ®iÒu quan träng lµ ph¶i biÕt biÕn sù th« cøng cña ph©n m«n TiÕng ViÖt trë nªn mÒm dÎo, cã hån. §iÒu nµy gãp phÇn t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c em cã ®­îc mét hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o ®Ó chuÈn bÞ hµnh trang vµo häc bËc THPT .
II. §Ò xuÊt.
Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, ®iÒu tra thùc tiÔn mét tån t¹i lín mµ b¶n th©n t«i nhËn thÊy r»ng: 
NhËn thøc cña cha mÑ häc sinh vÒ c«ng t¸c häc tËp cña con em m×nh ch­a ®óng møc, ch­a cã nh÷ng ®Çu t­ vÒ c¬ së, c¸c ®iÒu kiÖn phôc vô cho häc tËp cña con em m×nh, phÇn ®a c¸c gia ®×nh ®ang cßn phã mÆc con em cho nhµ tr­êng vµ c¸c tæ chøc gi¸o dôc. 
§iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, ®å dïng phôc vô häc tËp cho häc sinh trong nhµ tr­êng cßn nhiÒu thiÕu thèn kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu néi dung bµi häc. 
Ch­¬ng tr×nh häc (quy ®Þnh chung cña Bé trong ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng) ®èi víi häc sinh ë vïng miÒn nói lµ qóa cao so víi tr×nh ®é thùc tÕ cña häc sinh.
Víi nh÷ng tån t¹i nªu trªn t«i m¹nh d¹n ®Ò xuÊt trong nh÷ng n¨m tíi nhµ tr­êng cÇn tËp trung ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vÒ c¬ së vËt chÊt tr­êng häc. 
§Èy m¹nh c«ng t¸c x· héi hãa gi¸o dôc, lµm cho mäi ng­êi d©n ®Òu thÊy ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi c«ng t¸c gi¸o dôc nh­ §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh “Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu’’ Gi¸o dôc lµ tr¸ch nhiÖm chung cña toµn x· héi mäi ng­êi ®Òu cã tr¸ch nhiÖm ch¨m lo vµ ph¸t triÓn gi¸o dôc, tõng b­íc ®­a gi¸o dôc n­íc nhµ ®i lªn mét tÇm cao míi ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi.
Bé cÇn cã c¸c ®Ò ¸n nghiªn cøu ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc cho häc sinh d©n téc ë vïng miÒn nói ®Æc biÖt khã kh¨n sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña häc sinh.
Do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n nªn mét ®iÒu ch¾c ch¾n nh÷ng thiÕu sãt trong ®Ò tµi lµ kh«ng tr¸nh khái. B¶n th©n t«i rÊt mong muèn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña quý ®ång nghiÖp, tæ chuyªn m«n nhµ tr­êng ®Ó t«i cã ®­îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vµ tiÕp tôc ph¸t huy h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c vµ rÌn luyÖn b¶n th©n.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
M­êng M×n, ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2009
 Ng­êi thùc hiÖn 
 NguyÔn ThÞ Th¬m

File đính kèm:

  • docSang_kien_kinh_nghiem_bo_mon_tieng_Anh.doc