Sáng kiến kinh nghiệm Góp một cách dạy văn bản Nhật dụng trong chương trình Ngữ văn bậc THCS soạn và dạy văn bản "Bài toán dân số" (Ngữ văn 8 - Tập 1)

Trong dạy học Ngữ văn hiện nay ở bậc THCS, chắc hẳn mỗi giáo viên đều nhận thấy rằng học sinh có xu hướng xem nhẹ những môn học xã hội nói chung và môn Ngữ văn nói riêng. Điều đó cho thấy rõ ở chất lượng và thái độ học văn của các em giảm sút so với các môn tự nhiên. Chính vì vậy mà thôi thúc giáo viên phải tìm cho mình một phương pháp dạy học thích hợp phù hợp với xu thế của học sinh.Với giáo viên dạy môn văn lại cần phải vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học theo hướng tích cực trong chương trình để làm sao khơi gợi được sự tích cực sáng tạo, sự say mê hứng thú trong mỗi giờ học của học sinh. Từ đó học sinh sẽ mong chờ tiết học và yêu môn học.

 Chương trình Sgk Ngữ văn THCS đang được xây dựng theo tinh thần tích hợp. Các văn bản được lựa chọn theo một tiêu chí kiểu văn bản và tương ứng với kiểu văn bản là thể loại tác phẩm.Ngoài yêu cầu về tính tư tưởng phù hợp với tâm lý lứa tuổi THCS còn có nội dung là tính cập nhật, gắn kết với đời sống, đưa học sinh trở lại những vaán đề quen thuộc, gần gũi, bức thiết hàng ngày, vừa có tính lâu dài mà mọi người đều quan tâm đến.

 

doc17 trang | Chia sẻ: sangkien | Lượt xem: 6627 | Lượt tải: 2Download
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Góp một cách dạy văn bản Nhật dụng trong chương trình Ngữ văn bậc THCS soạn và dạy văn bản "Bài toán dân số" (Ngữ văn 8 - Tập 1)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
sử dụng máy chiếu nên việc mở rộng kiến thức trực quan cho học sinh bằng hình ảnh cũng bị hạn chế. 
- Chưa xác định đúng mục tiêu đặc thù của bài văn bản nhật dụng.
- Chưa dành nhiều thời gian sưu tầm tư liệu có liên quan đến văn bản như tranh ảnh, băng hình, văn thơ để bổ sung cho bài học thêm phong phú. 
b) Giải pháp: Đứng trước thực trạng ấy, tôi mạnh dạn xin đề xuất một số giải pháp sau:
- Mục tiêu: Phải xác định đặc thù của bài học văn bản nhật dụng.
Nhấn mạnh vào hai khía cạnh chính. Trang bị kiến thức và trau dồi tư tưởng, tình cảm, thái độ cho học sinh. Có nghĩa là cung cấp và mở rộng hiểu biết cho học sinh về những vấn đề gần gũi, bức thiết đang diễn ra trong đời sống xã hội hiện đại, từ đó tăng cường ý thức công dân đối với cộng đồng.
- Chuẩn bị: 
+ Về kiến thức: Ngoài kiến thức cung cấp cho học sinh giáo viên còn phải trang bị thêm cho mình những kiến thức mở rộng, hỗ trợ cho bài giảng trên các nguồn thông tin đại chúng (phát thanh truyền hình, Internet, báo chí, sách vở, băng đĩa, tranh ảnh )
Ví dụ: Khi dạy bài “Ca Huế trên sông Hương” Giáo viên cần phải tạo thêm nguồn tư liệu bổ sung cho bài học trên các kênh âm nhạc dân gian các vùng, miền, các bài hát về Huế, các bài báo và tranh ảnh về Huế. Đồng thời giao cho học sinh sưu tầm tư liệu có liên quan đến nội dung văn bản. 
+ Về phương tiện dạy học
Các phương tiện dạy học truyền thống quen thuộc như sgk, bảng phụ chưa thể đáp ứng được hết yêu cầu dạy học văn bản nhật dụng. Giáo viên cần phải chuẩn bị thêm các phương tiện khác như đĩa CD, phim ảnh, máy chiếu có tranh ảnh về bài học để học sinh say mê, hứng thú trong mỗi giờ dạy.
Ví dụ: Khi thiết kế bài “Động Phong Nha”, được cài đặt thêm các hình ảnh hoặc các đoạn phim ghi hình những đặc sắc của hang động này trên nền nhạc êm ả, mở rộng tới hình ảnh hang động nổi tiếng của Quảng Ninh (Như động Thiên Cung - Hạ Long) thì sức thu hút của học sinh sẽ lên cao hơn.
Như vậy, khi dạy văn bản nhật dụng, giáo viên có nhiều cơ hội hơn cho đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại thì caùc văn bản nhật dụng sẽ khắc phục được tính thông tin tẻ nhạt, đơn điệu. Tôi tin rằng giờ dạy học văn bản nhật dụng sẽ đạt hiệu quả cao. 
6. Các phương pháp dạy học
Có thể nói, trong dạy học văn bản nói chung chúng ta muốn hiểu nội dung tư tưởng của văn bản bằng việc tìm hiểu dấu hiệu hình thức của văn bản đó. Dạy học văn bản nhật dụng cũng vậy. Mặc dù các phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản nhật dụng là thuyết minh và nghị luận nhưng vẫn thường đan xen các yếu tố của phương thức khác như tự sự, biểu cảm. Giáo viên cũng cần chú ý đến điều này. 
Dạy văn bản nhật dụng, giáo viên cần vận dụng linh hoạt các phương pháp đặc trưng của phân môn văn học như: Phương pháp đàm thoại, đọc diễn cảm, giảng bình. Trong đó chú trọng nhất là phương pháp đàm thoại bằng hệ thống câu hỏi dẫn dắt hoïc sinh theo mức độ từ dễ đến khó rồi liên hệ với đời sống.
Khi dạy văn bản nhật dụng, giáo viên không nên quá coi trọng phương pháp giảng bình. Bởi bình văn là tỏ lời hay ý đẹp về những điểm sáng thẩm mỹ trong văn chương. Có thể là các văn bản (Mẹ tôi, Cổng trường mở ra, Ca Huế trên sông Hương, Cuộc chia tay của những con búp bê) giáo viên có thể sử dụng lời bình song cũng không nên đi quá sâu. 
Còn đối với những văn bản không nhằm cảm thụ văn chương thẩm mĩ như (Bài toán dân số, Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000, Ôn dịch, thuốc lá) thì giáo viên không thể bình phẩm được những vẻ đẹp hình thức nào cũng như những nội dung sâu kín nào trong đó. Do vậy,giáo viên cần chú ý điều này để traùnh sa vào tình trạng khai thác kỹ lưỡng văn bản mà giảm đi tính chất thực tiễn, gần gũi và cập nhật của văn bản nhật dụng. 
Mục đích của việc dạy học văn bản nhật dụng là giúp học sinh hoà nhập hơn nữa với đời sống xã hội nên giáo viên phải tạo ra không khí giờ học dân chủ, sôi nổi, kích thích sự say mê, hào hứng của học sinh. 
Ví dụ: Khi dạy bài “Ca Huế trên sông Hương” giáo viên có thể cho học sinh nghe một làn điệu dân ca Huế, cuối giờ có thể tổ chức cho học sinh thi hát các làn điệu dân ca ba miền, thi sưu tầm vẻ đẹp của văn hoá Huế. 	
Có thể thấy rằng, để giờ dạy văn bản nhật dụng đạt được kết quả cao, đáp ứng mục tiêu bài học thì người giáo viên cần phải đa dạng hoá các biện pháp dạy học, các cách tổ chức dạy học, các phương tiện dạy học theo hướng hiện đại hoá: Thu nhập, sưu tầm các nguồn tư liệu để minh hoạ và mở rộng kiến thức. Coi trọng đàm thoại cá nhân và nhóm, chú ý tới câu hỏi liên hệ ý nghĩa văn bản với hoạt động thực tiễn của cá nhân và cộng đồng xã hội hiện nay. Sáng tạo trò chơi dạy học đơn giản, nhanh gọn để minh hoạ cho chủ đề văn bản. Tăng cường phương tiện dạy học điện tử như máy chiếu để gia tăng lượng thông tin trong bài 
học, tạo không khí dân chủ, say mê hào hứng trong giờ học. 
7. Khảo nghiệm tính khả thi
Tôi đã áp dụng những biện pháp trên qua bài dạy thực nghiệm có sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp sau khi dự giờ.
Tiết 49: Bài 13: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐ (NV8. Tập 1)
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh:
1.Kieán thöùc: 
-Söï haïn cheá gia taêng daân soá laø con ñöôøng"toàn taïi hay khoâng toàn taïi''cuûa loaøi ngöôøi.
-Söï chaët cheõ,khaû naêng thuyeát phuïc cuûa caùch laäp luaän baét ñaàu baèng moät caâu chuyeän nheï nhaøng maø haáp daãn.
2.Kó naêng:
-Bieát Ñoïc- hieåu moät vaên baûn nhaät duïng.
-Tích hôïp vôùi phaàn Taäp laøm vaên,vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ôû baøi phöông phaùp thuyeát minh ñeå naém baét ñöôïc vaán ñeà coù yù nghóa thôøi söï trong vaên baûn.
-Vaän duïng vaøo vieäc vieát baøi vaên thuyeát minh.
B. CHUẨN BỊ: Sgk, giáo án,maùy chieáu
C. TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Bài cũ: GV duøng maùy chieáu
 	CH1: Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” nêu lên vấn đề gì ?
	CH2: Tác giả đã sử dụng phương pháp thuyết minh nào ?
3. Bài mới: 
+ Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
Các em được làm quen với văn bản nhật dụng ở các lớp 6, 7 ít nhiều đã biết vấn đề nhật dụng mà các văn bản đó chuyển tải đến. Tiết học hôm nay cũng là một văn bản nhật dụng quen thuộc nhưng lại cung cấp cho các em một vaán ñeø khaùc trong đời sống xã hội hiện nay được toàn thế giới quan tâm. Đó là vấn đề dân số và sự gia tăng dân số. Để hiểu rõ về vaán đề nóng bỏng này chúng ta cùng tìm hiểu vaên baûn "Baøi toaùn daân soá"các em giở sách giaùo khoa trang 130-131.
+ Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung văn bản
-Giáo viên hướng dẫn đọc, đọc mẫu gọi học sinh đọc tiếp đến hết.
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Đọc
-Giáo viên giải thích thêm các từ 
A-đam và E-va,nhân vật trong Kinh Thánh
2. Tìm hiểu chung
Câu nói “tồn tại hay không tồn tại”, của nhân vật Hăm – Lét trong bi kịch Hăm- Lét của Sếch-Xpia
* Kiểu văn bản: Văn bản nhật dụng
? Văn bản “Bài toán dân số” thuộc kiểu văn bản nào các em đã được học ?
? Em hãy nêu đặc trưng của kiểu văn bản nhật dụng ?
® Nêu lên những vấn đề cập nhật, gần gũi, bức thiết trong đời sống xã hội hiện nay (dân số, môi trường, quyền trẻ em )
? Vấn đề nhật dụng của văn bản này là gì ?
- Vấn đề: Dân số và sự gia tăng dân số 
? Bài toán dân số được viết theo thể loại nào ? Phương thức biểu đạt chủ yếu ?
* Thể loại văn bản: Nghị luận(chứng minh - giải thích.)
* Phương thức biểu đạt:Nghò luận kết hợp với tự sự. 
? Nêu bố cục của văn bản ?
 GV duøng maùy chieáu heä thoáng kieán thöùc phaànI(2) 
* Bố cục: 3 phần
Giáo viên: Như vậy, văn bản “Bài toán dân số” chia bố cục theo ba phần là hợp lý. Cô và các em cùng tìm hiểu chi tiết văn bản để nắm rõ nội dung cụ thể.
* Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết
GV duøng maùy chieáu trình chieáu kieán thöùc cô baûn cuûa vaên baûn(sau khi hoûi hoïc sinh,hoïc sinh traû lôøi roài GV môùi duøng maùy chieáu ñeå giuùp hoïc sinh heä thoáng kieán thöùc moät caùch loâ gic).
? Mở đầu văn bản, tác giả nêu lên vấn đề gì ?
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nêu vấn đề 
- Bài toán dân số đặt ra từ thời cổ đại
? Tác giả nêu vấn đề như thế nào? (có đi thẳng trực tiếp vào vấn đề không ?)
® Gián tiếp thông qua một bài toán cổ
? Thái độ của tác giả ở đây như thế nào?
- Lúc đầu: không tin điều này 
? Điều gì đã làm cho tác giả “ sáng mắt ra”
- Sau đó: Sáng mắt ra
® Sáng mắt ra bắt đầu từ bài toán cổ.
? Nhận xét cách nêu vấn đề của tác giả
GV: Như vậy, vấn đề dân số tưởng rằng là vấn đề mới mẻ nhưng thực ra nó đã được đặt ra từ lâu lắm rồi. Vậy bài toán ấy như thế nào ta sẽ tìm hiểu ở phần thứ hai theo bố cục mà các em đã chia.
=> Nhẹ nhàng, đơn giản nhưng đầy bất ngờ, lôi cuốn, gợi trí tò mò muốn khám phá.
2. Bài toán dân số:
? Để làm nổi bật bài toán dân số tác giả đã lập luận như thế nào ? (bằng những luận điểm nào ?)
GV: Chúng ta cùng tìm hiểu theo cách lập luận trên.
GV: Bài toán hạt thóc được đặt ra từ câu chuyện kén rể của nhà thông thái.
? Vậy, bản chất của câu chuyện ấy là gì?
(Nháp: Ô bàn cờ: 1,2,364
Số thóc/ hạt: 1,2,4 phủ khắp bề mặt trái đất)
? Em có nhận xét gì về bài toán trên ?
GV: Đầu tiên các chàng trai cứ tưởng là bình thường nhưng kết cục không chàng trai nào có đủ thóc laáp vaøo oâ baøn côø để lấy được cô gái.
*Lập luận: Bằng các luận điểm 
- Bài toán hạt thóc
- Bài toán dân số 
- Thực trạng của vấn đề gia tăng dân số.
a. Bài toán hạt thóc
- Bắt đầu từ câu chuyện kén rể
- Một bàn cờ: 1,2,3, .. , 64 ô 
- Ô thứ nhất một hạt
- Ô thứ hai gấp đôi
 đến ô thứ 64 thì số thóc đã phủ khắp bề mặt trái đất.
® Tăng dần theo cấp số nhân công bội là 2.
? Như vậy, tác giả đưa ra bài toán nhằm mục đích gì ?
GV: Làm tiền đề để dẫn dắt người đọc đến bài toán dân số 
- Học sinh suy nghĩ, trả lời.
? Bài toán dân số được đặt ra từ khi nào ?
GV: Nếu bây giờ ta tạm công nhận theo Kinh Thánh khi khai thiên lập địa chi có 2 người: A-đam và E-va tương ứng với ô thứ nhất, ô thứ hai của bàn cờ.
b. Bài toán dân số:
- Khi khai thiên lập địa mới chỉ có 2 người trên trái đất là A-đam và E-va
A-đam, E-va 1995
 2 5,63 tỉ người
 Ô thứ 1,2 Ô thứ 33
? Vậy, tác giả đã sử dụng phương pháp thuyết minh nào? Những con số, số liệu ấy cho thấy điều gì?
=>Phương pháp thuyết minh dùng số liệu và con số 
? Nhận xét về tốc độ gia tăng dân số theo tính toán cấp số nhân công bội 2
=> Dân số tăng với tốc độ rất nhanh
GV: Với gia đình chỉ có 1 đến 2 con và đã trừ tỉ lệ tử vong, chiến tranh, thì ñeán naêm 1995 ñaõ 5,63 tæ ngöôøi. Nhưng trong thực tế gia tăng dân số không chỉ dừng lại ở con số đó. Thực trạng của việc gia tăng dân số như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu luận điểm 3.
?Việc đưa ra những con số về tỉ lệ sinh con của phụ nữ ở một số nước Châu Phi và Châu Á nhằm mục đích gì ?
? Tại sao tác giả không đưa ra những số liệu về phụ nữ sinh con ở Châu Âu và Châu Mĩ?
c. Thực trạng của việc gia tăng dân số
- Việc sinh sản của người phụ nữ 
Châu Phi Châu Á
+ Ru-an-đa:8,1% - Nê pan: 63%
+ Ta-đa-ni-a:6,7% - Ấn độ: 4,5%
+Ma-ga-gatxca:6,6% - Việt Nam:3,7%
GV: Việc đưa ra những con soá treân cho thấy ôû các châu lục này còn chậm phát triển, tốc độ gia tăng dân số nhanh. Họ sinh nhiều con vì họ chưa ý thức được hậu quả của việc đó(Trong đó có Việt Nam) nhằm giúp người đọc ý thức rõ về tình trạng gia tăng dân số thực tế cũng như khả năng phát triển dân số với tốc độ tăng chóng mặt,trong tương lai ảnh hưởng đến sự phát triển xã hội loài người.
? Nhận xét của em về cách lập luận của tác giả cho vấn đề trên?
- Lập luận: Đưa ra lí lẽ đơn giản chứng cớ đầy đủ.
? Tác dụng của cách lập luận đó?
- Vận dụng phương pháp thuyết minh, thống kê, so sánh, phân tích, số liệu cụ thể - xác thực.
® Người đọc tin tưởng vào số liệu xác thực, sinh động.
? Qua đó em có thể rút ra được những nhận xét gì về mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển của xã hội 
=> Tốc độ gia tăng dân số tỉ lệ nghịch với tốc độ phát triển của xã hội:Ñaây laø nguyên nhân, dẫn đến đói nghèo và lạc hậu.
GV: Chúng ta thấy rằng, tỉ lệ gia tăng dân số nếu tính theo cấp số nhân công bội 2 thì năm 1995 dân số toàn thế giới là 5,63 tỉ người maø một người phụ nữ có khả năng sinh được nhiều con thì đến năm 2015 cả thế giới đã khoaûng hơn 7 tỉ người. Như vậy,nếu tính trên ô bàn cờ thì cứ 20 năm là 1 ô (dân số sẽ lấp kín một ô). Nếu trái đất là một bàn cờ 64 ô thì đến năm 2015 chæ còn lại 30 ô.
GV: Duøng maùy chieáu thống kê số liệu dân số: sgk tr 33. 
? Nhận xét về tốc độ gia tăng dân số?
-Thế giới đang đối mặt với một thách thức lớn đó là sự bùng nổ của sự gia tăng dân số.
? Vậy, hậu quả của sự gia tăng dân số đó như thế nào?
GV treo bảng phụ
- Hậu quả:
+ Kinh tế : nghèo nàn, kém phát triển.
+ Văn hóa: tụt hậu
+ Giáo dục: thất học
+Y tế : bệnh tật
+ Môi trường: ô nhiễm
+ Xã hội: Mất ổn định, tệ nạn xã hội gia tăng, thất nghiệp
? Ở nước ta đã có những biện pháp gì để hạn chế sự gia tăng dân số?
- HS suy nghĩ trả lời
? Cụ thể ở địa phương em, em thấy đã thực hiện những biện pháp gì?
GV: Với thực trạng và hậu quả trên chúng ta cần phải làm gì để hạn chế về sự bùng nổ dân số - ta cùng tìm hiểu phần kết bài:
? Em hiểu gì về phần kết của văn bản ?
3. Lời kêu gọi.
Lời kêu gọi của tác giả về việc hạn chế sự bùng nổ gia tăng dân số ® đó là Con đường “tồn tại hay không tồn tại” của chính loài người.
? Vậy, tác giả đã kêu gọi như thế nào?
- Nếu con người sinh sôi trên trái đất theo cấp số nhân nhö bài toán cổ thì đến một lúc sẽ không còn đất sống.
- Muốn còn đất sống thì phải sinh đẻ có kế hoạch, hạn chế sự gia tăng dân số trên toàn cầu
? Theo em, tại sao tác giả lại cho rằng “ Đó là con đường “tồn tại hay không tồn tại” của chính loài người”?
GV:Như vậy, lời kêu gọi của tác giả vô cùng có ý nghĩa đối với mỗi con người trong cộng đồng loài người này.
- Muốn tồn tại con người cần phải có đất đai. Con người ngày càng đông, càng nhiều mà đất thì vẫn như thế. Do đó con người muốn tồn tại thì phải biết điều chỉnh, hạn chế sư gia tăng dân số ® đây là vấn đề nghiêm túc và sống còn của nhân loại.
? Trong văn bản này, tác giả đã bộc lộ quan điểm và thái độ của mình như thế nào về vấn đề dân số kế hoạch hóa gia đình ? 
* Tác giả:
- Nhận thức rõ vấn đề gia tăng dân số và hiểm họa của nó.
- Có trách nhiệm với đời sống cộng đồng.
- Trân trọng cuộc sống tốt đep của con người
? Văn bản này đem lại cho em những hiểu biết gì ?
® Học sinh suy nghĩ trả lời
	+ Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết và luyện tập
III. Tổng kết và luyện tập
- Học sinh đọc ghi nhớ (sgk) 
?Khaùi quaùt noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn?
-Giaùo vieân duøng maùy chieáu cuûng coá noäi dung,ngheä thuaät,yù nghóa vaên baûn(theo chuaån kieán thöùc kó naêng)
1. Tổng kết: Ghi nhớ (Sgk)
*Noäi dung:
-Caâu chuyeän coå veà haït thoùc treân baøn côø ñaõ laøm saùng toû hieän töông toác ñoä gia taêng voâ cuøng nhanh choùng cuûa daân soá theá giôùi.
-Thöïc traïng tình hình daân soá theá giôùi vaø Vieät Nam(naêm 1995);söï phaùt trieån nhanh vaø maát caân ñoái(ñaëc bieät ôû nhöõng nöôùc chaäm phaùt trieån)seõ aûnh höôûng ñeán töông lai cuûa caùc daân toäc vaø nhaân loaïi.
-Giaûi phaùp:khoâng coù caùch naøo khaùc,phaûi haønh ñoäng töï giaùc haïn cheá sinh ñeû ñeå laøm giaûm söï buøng noå vaø gia taêng daân soá.
*Ngheä thuaät:
-Söû duïng keát hôïp caùc phöông phaùp so saùnh,duøng soá lieäu,phaân tích.
-Laäp luaän chaët cheõ.
-Ngoân ngöõ khoa hoïc,giaøu söùc thuyeát phuïc.
*YÙ nghóa vaên baûn:
Vaên baûn neâu leân vaán ñeà thôøi söï cuûa ñôøi soáng hieän ñaïi:Daân soá vaø töông lai cuûa daân toäc,nhaân loaïi.
 GV höôùng daãn luyeän taäp
GV duøng maùy chieáu 3 baiø taäp sau:
2. Luyện tập
	Bài 1: Theo em, con đường tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số là gì ?
	Gợi ý: 
- Đẩy mạnh giáo dục cho phụ nữ thoát khỏi áp bức và ngu dốt, không còn 
phụ thuộc vào quyền lực của kẻ khác.
	- Tuyên truyền, phổ biến, rộng rãi việc sinh đẻ có kế hoạch và thực hiện tốt kế hoạch hoá gia đình. 
Bài 2: Vì sao sự gia tăng dân số có tầm quan trọng hết sức to lớn đối với tương lai nhân loại, nhất là đối với các dân tộc còn nghèo nàn, lạc hậu ?
Gợi ý: - Dân số tăng, thu hẹp dần môi trường sống của con người, con người sẽ thiếu đất sống.
- Dân số tăng kéo theo các hiểm hoạ về đạo đức, kinh tế, văn hoá, kìm hãm sự phát triển của cá nhân và đồng loại.
Bài 3 (Liên hệ): Em hiểu gì về sự gia tăng dân số ở địa phương em và tác hại của nó đối với đời sống kinh tế, xã hội ? Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về vấn đề trên ?
+ Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
- Nắm chắc kiến thức về văn bản.
- Liên hệ sự gia tăng dân số ở địa phương, hậu quả ? Biện pháp ?
- Soạn bài tiếp theo.
Làm bài tập 3 (liên hệ) ở nhà.
* Hệ thống ghi bảng(caùch trình baøy baøi daïy leân baûng)
GV söû duïng maùy chieáu heä thoáng laïi kieán thöùc.
Ngữ văn - Tiết 49 – Bài 13 – Văn bản.
BÀI TOÁN DÂN SỐ - Ngữ văn 8 - Tập 1.
I. Đọc, tìm hiểu chung
1. Đọc
2. Tìm hiểu chung
- Kiểu văn bản: Văn bản nhật dụng
- Thể loại: Nghị luận, chứng minh - giải thích.
- Phương thức biểu đạt: Lập luận, kết hợp với tự sự. 
- Bố cục: 	3 phần
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nêu vấn đề
- Bài toán dân số đặt ra từ thời cổ đại
- Lúc đầu: Không tin điều này.
- Sau đó: Sáng mắt ra ® bắt đầu từ một bài toán cổ. 
Þ Cách nêu vấn đề nhẹ nhàng, đơn giản nhưng đầy bất ngờ, lôi cuốn, người đọc muốn khám phá.
2. Bài toán dân số
a) Bài toán hạt thóc
- Bắt đầu từ câu chuyện kén rể của một nhà thông thái.
- Phương pháp: Dùng số liệu phân loại, phân tích.
® Tăng dần theo cấp số nhân công bội là 2.
b) Bài toán dân số
- Khi khai thiên lập địa trái đất chỉ có 2 người A-đam và E-va
- Phương pháp thuyết minh dùng số liệu cụ thể
® Dân số tăng với tốc độ rất nhanh. 
c) Thực trạng của việc gia tăng dân số
- Việc sinh sản của người phụ nữ ở Châu Phi và Châu Á nhiều hơn Châu Âu, Châu Mĩ. 
- Lập luận: Đưa ra lý lẽ đơn giản, chứng cớ đầy đủ.
- Vận dụng phương pháp thuyết minh: Thống kê, so sánh, phân tích số liệu cụ thể, xác thực. 
® Tốc độ gia tăng dân số tỷ lệ nghịch với tốc độ phát triển của xã hội. Là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, lạc hậu.
- Thế giới đang đối mặt với một thách thức lớn, đó là sự bùng nổ của sự gia tăng dân số.
3. Lời kêu gọi
- Hạn chế sự bùng nổ gia tăng dân số. Đó là con đường “Tồn tại hay không tồn tại” của chính loài người.
® Con người muốn tồn tại thì phải biết điều chỉnh, hạn chế sự gia tăng dân số.
III. Tổng kết và luyện tập
1. Tổng kết:	 Ghi nhớ (Sgk)
2. Luyện tập: 
Giáo viên treo bảng phụ 3 bài tập
Þ Như vậy, qua bài thực nghiệm giảng dạy trên bản thân tôi nhận thấy rằng những giải pháp tôi đưa ra ở trên hoàn toàn có thể thực hiện được đối với học sinh trường toâi ñang coâng taùc. Kết quả thực nghiệm cho thấy học sinh rất hào hứng với giờ học, gắn bài học với thực tiễn rất nhanh và hiệu quả. Giờ học trở nên sôi nổi hơn, tạo tâm lý nhẹ nhàng, thoải mái cho học sinh ở những tiết học sau.
III. Kết luận
Giảng dạy văn bản nhật dụng trong chương trình Sgk Ngữ văn từ 6 đến 9 đạt hiệu quả cao là yêu cầu khách quan, một việc làm thiết thực góp phần thực hiện giảng dạy theo tinh thần đổi mới cũng như dạy các kiểu loại văn bản khác đòi hỏi sự đầu tư tích luỹ lâu dài của mỗi giáo viên, sự dày công nghiên cứu của các nhà chuyên môn, các nhà giáo dày dạn kinh nghiệm và sự quan tâm chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục với tinh thần trách nhiệm của tất cả giáo viên Ngữ văn trực tiếp giảng dạy. Bản thân tôi được trực tiếp giảng dạy văn bản nhật dụng từ 6 đến 9 theo chương trình Sgk đổi mới hiện nay, tôi tự nhận thấy được một số vấn đề đã nêu ở trên. Rất mong sự góp ý chân thành của ban giám khảo và bạn bè đồng nghiệp gần xa để tôi ngày càng nâng cao trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm giảng dạy được tốt hơn.
IV. Kiến nghị
- Thư viện nhà trường nên có tranh ảnh, băng đĩa phục vụ tốt cho quá trình giảng dạy các văn bản nhật dụng.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tháng 3/ 2011
 V. Tài liệu tham khảo	
1. Sgk và sách giáo viên Ngữ văn 6, 7, 8, 9.
2. Sách thiết kế Ngữ văn 6, 7, 8, 9.
3. Dạy học văn bản Ngữ văn THCS theo đặc trưng phương thức biểu đạt 
Tác giả: Trần Đình Chung
4. Dạy học Ngữ văn theo hướng tích hợp 6, 7, 8, 9 của tác giả 
Giáo sư tiến sĩ: Lê An, Lê Minh Thu, Nguyễn Thị Thuý.
NXB: Đại học sư phạm
5.Höôùng daãn thöïc hieän chuaån kieán thöùc,kó naêng moân Ngöõ vaên trung hoïc cô sôû,taäp2.Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc Vieät nam.

File đính kèm:

  • docSKKN_DAY_VAN_BAN_NHAT_DUNG_LOP8.doc
Sáng Kiến Liên Quan